Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Camp David Antlaşmaları
Sina Antlaşması’ndan sonra, ABD Başkanı Nixon Orta Doğu ülkelerini ziyaret etti ve ABD-Mısır arasında bir anlaşma imzalandı. Bu durum ABD-Libya ilişkilerini sarsarken, SSCB’yi de olumsuz etkiledi.
Bundan sonra Mısır, SSCB ile yapılan dostluk anlaşmasını bozdu. 1977’de İsrail—Mısır devlet başkanları karşılıklı ziyaretlerde bulundu. ABD, barış girişimlerini hızlandırdı. Ancak İsrail’in Batı Şeria’da yeni Yahudi yerleşmeleri kurması, Mısır ve ABD ile olan ilişkilerini bozdu.
1978’de ABD arabulucuğu ile Mısır ve İsrail Camp David’de biraraya geldi. Filistin ve barış ilkelerini içeren anlaşmalar imzalandı.
Camp David’de Filistin’le ilgili şu ilkeler benimsenmiştir;
– Gazze ve Batı Şeria’da yaşayan Filistinlilere, şekli ve mahiyeti, İsrail, Mısır ve Ürdün’ün ortak kararına göre belirlenecek beş yıllık bir süre için bir muhtariyet verilecek.
– Bu özerklik döneminde İsrail, bu yerlerde kendi güvenliğini de koruyacak şekilde askeri gücünü en aza indirecek.
– Özerkliğin üçüncü yılında taraflar arasında Batı Şeria ve Gazze’nin statüsünü tespit edecek anlaşma için görüşmelere başlanacak.
– Filistin halkının “adil istekleri ve meşru haklan” tanınacak.
– İsrail-Ürdün barış görüşmeleri ve İsrail’in güvenliği ile ilgili düzenlemelerde gündeme getirilecektir.
Camp David’e tepki gösteren Arap ülkeleri, 1979’da Bağdat’ta toplanarak Filistin’in bağımsızlığını, Arap ülkelerinin ortak hareket etmesini istediler ve anlaşmanın feshini kararlaştırdılar.
Camp David’te çerçevesi çizilen Mısır—İsrail barışı; tarafların antlaşma hükümlerini kendine göre değerlendirmesi, Arap ülkelerinin baskısı, İran’da rejim değişikliği yaşanması ve ABD’nin tutumu gibi nedenlerle planlanan sürede imzalanamadı. 26 Mart 1979’da toprak bütünlüğü ve bağımsızlığa saygı temelinde Mısır—İsrail sınırlarını belirleyen “İsrail—Mısır Barış Antlaşması” ABD’nin başkentinde imzalandı.
Bu antlaşmaya Avrupa Topluluğu arka çıkarken, SSCB ve Arap ülkeleri büyük bir tepki gösterdi. FKÖ Suriye, Cezayir, Libya, Güney Yemen ve Mısır’a ekonomik boykot, SSCB ile sıkı ilişkiler kurulması, ortak bir komutanlık kurulması ve Arap Birliği merkezinin Kahire’den başka bir yere taşınması kararına varmışlardı, ABD, Mısır’a ekonomik yardım sağladı. İsrail 1982’de Sina’dan çekildi.
Bundan sonra Orta Doğu’da ABD karşıtlığı arttı. SSCB bölgede daha yakın bulunmaya başlandı.
İsrail’in, özerklik öngörülen Batı Seria’da devamlı olarak Yahudi yerleşimleri kurması, Kudüs’ü başkent ilan etmesi, Golan Tepeleri’ni ilhak ettiğini ilan etmesi, barışın amacına ulaşmasını engelleyip bölgedeki gerginliğin artmasına neden olmuştur.
Camp David Arılaşmalarında, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, ABD Başkanı Jimmy Carter ve İsrail Başbakanı Menahem Begin etkili olmuşlardır.
