Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Ferhat Paşa Antlaşması, Osmanlı padişahı 3. Murat döneminde İran (Safevi Hanedanı) ile yapılan ve Osmanlı’nın doğu da en geniş sınırlara ulaştığı antlaşmadır.
| Tür | Barış antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma Tarihi | 21 Mart 1590 |
| Kimler arasında imzalandı? | Osmanlı Devleti ile Safeviler (İran) |
| Hangi padişah döneminde imzalandı? | III. Murat |
Kanuni döneminde yapılan İran seferleri ile Safeviler yıpratılmış ve Amasya Antlaşması imzalanmıştı. Böylece Safeviler ile 23 yıl sürecek bir barış dönemi başladı.
| Kanuni dönemi İran seferleri ile ilgili bilgi edinmek istersen şu 2 konudan istediğine bakabilirsin. |
| Doğuda Hakimiyet Kurulması Özet |
| Kanuni Dönemi Osmanlı-Safevi İlişkileri (Doğu Seferleri) |
İçindekiler
Ferhat Paşa Antlaşması Öncesi Gelişmeler
1578’de sınır ihlalleri ile başlayan Osmanlı-Safevi savaşlarının sebepleri şunlardı;
- İran’ın Kafkasya ve Batı Türkistan’ı ele geçirmek istemesi
- Osmanlı’nın Rus ve Safevi tehditini ortadan kaldırmak istemesi
- Şii-Sünni mücadelesi
- İpek yolu mücadelesi
EK BİLGİ: Savaşın sebepleri arasında İran’ın Luristan Valisinin Osmanlı’ya sığınması, Şah 2.İsmail’in zehirlenerek öldürülmesi de vardır.
1578’den 1590’a kadar Osmanlı büyük başarılar kazandı. Serdarlık görevini Lala Mustafa Paşa, Özdemir Osman Paşa ve son olarak Ferhat Paşa yerine getirdi.
Özdemiroğlu Osman Paşa 1583’te Beştepe mevkiinde 3 gün 3 gece devam eden ve geceleri meşaleler yakılarak devam eden savaşta galip geldi. (Meşaleler Savaşı)
1590 yılında Horasan’da ki Sünni Şeybaniler, Hindistan’da ki Ekber Şah (o da sünni) olmak üzere üç ateş arasında kalan Şah Abbas barış istemek zorunda kaldı.
Savaş süreci padişah III. Murat döneminde 1590’da imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile sona ermiştir.
Ferhat Paşa Antlaşmasının Maddeleri
Safevi heyeti, İstanbul’a gelerek şu an iki devletin elinde olan yerlerin elinde kalması şartıyla sulh teklif etti.
Heyet başkanı Mehdi Kul Han Şah Abbas’ın; Osmanlı padişahının, saltanat süren kullarından biri olduğunu söyledi.
Antlaşmanın maddelerini söyle sıralayabiliriz.
- Her iki taraf an itibari ile bulunduğu sınırlarda kalacak
Ferhat Paşa Antlaşması ile alınan yerler: Gürcistan, Şirvan, Tebriz, Karabağ ve Dağıstan Osmanlı’da kalacaktı.
- Şah Abbas’ın yeğeni Haydar Mirza barış rehinesi olarak İstanbul’da kalacak
- Safeviler, sünni tebaasının mezhep özgürlüğüne saygı gösterecek
- Safeviler, üç halifeye Peygamberimizin eşi Hz. Aişe’ye ve Osmanlı Devleti’ne hakaret etmeyecek
Ferhat Paşa Antlaşmasının Önemi
Duraklama döneminin ilk antlaşması olan Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmış oldu. Aynı zamanda bu antlaşma İran Şahı açısından da çok alçaltıcı bir antlaşmadır.
Ferhat Paşa ve Bucaş Antlaşmasının Önemi: Osmanlı Ferhat Paşa ile doğu da, Bucaş Antlaşması ile batı da en geniş sınırlara ulaşmıştır.
