18. Yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki Değişim ve Islahatlar

1. OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ DEĞİŞİM VE ISLAHATLAR

a. Osmanlı Devleti’nde Yönetim

Osmanlı devlet mekanizmasının temeli olan Divan-ı Hümayun’un başkanlığı Fatih devrinden itibaren veziriazamlara geçmiştir. Sokullu’dan itibaren veziriazamlar devlet yönetiminde birinci derecede etkili olmaya başladılar. Divan-ı Hümayun 16. asırda haftada 4 gün 17. asırda haftada 2 gün, 18. yy.dan itibaren 3 ayda 1 toplanmaya başladı.

Divan-ı hümayun’un kaldırılması ile divan toplantıları veziriazamların ve şeyhülislamların konaklarında yapılmaya başlandı. Böylece şeyhülislamların devlet yönetimindeki etkisi arttı. Veziriazam konaklarına Babıali (yüksek kapı) denilmeye başlandı. Devletin merkezi haline gelen Babıali’ye kalemiye sınıfı (nişancı ve defterdar) nakledildi. Kalemiye sınıfı Hademei Babıali (Babıali çalışanları) adını alarak Osmanlı Devleti’nin bürokrasisini oluşturdular.

II.Mahmut döneminde divan toplantıları haftanın bir günü şeyhülislam konağında, diğer günü ise veziriazam konağında olmak üzere haftada iki kere toplanacak şekilde düzenlendi. XIX. yüzyılda Babıali’nin yapısında değişikliğe gidilerek veziriazamlık başvekâlet’e dönüştürüldü. Hariciye, Mülkiye ve Maliye nazırlıkları kuruldu.

Babıali’nin kurulmasıyla Osmanlı Devlet yönetiminde hangi değişiklikler yaşanmıştır?

Devlet yönetiminde Vezir-i Azam’ın etkisi daha da artarken özelllikle kalemiyye sınıfının önemi daha da artmıştır.

b. Taşra Teşkilatı konu anlatımı için tıklayınız.