2. Ünite: Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1300-1453)

2. Murat Dönemindeki Siyasi Gelişmeler Kısaca

Tarih 2 dersi müfredatında Beylikten Devlete ünitesi içinde parça parça yer alan 2. Murat Dönemindeki Siyasi Gelişmeleri aşağıdan okuyabilirsiniz.

İçindekiler

2. Murat Dönemindeki Siyasi Gelişmeler

2. Murat Dönemi İç Sorunlar

Mustafa Çelebi İsyanı

II.Murat tahta çıktığında Bizans Yıldırım’ın oğlu Mustafa Çelebi’yi serbest bıraktı. Mustafa Çelebi taraftarlarının desteği ile Edirne’ye gelerek padişahlığını ilan etti. Mücadeleyi kaybeden Mustafa Çelebi yakalanarak hanedandan olmadığı ilan edilip öldürüldü (1422).

Şehzade Mustafa Olayı

II.Murat, Mustafa Çelebiyi serbest bırakmasından dolayı Bizans’ı cezalandırmak amacıyla İstanbul’u kuşattı (1422). Bizans bu durumdan kurutulmak için II.Murat’ın küçük kardeşi Şehzade Mustafa’yı isyana kışkırtı. Bu gelişme üzerine II.Murat İstanbul kuşatmasını kaldırdı. Şehzade Mustafa yenilerek, yakalandı ve öldürüldü.

Bizans’ın, şehzadeleri Osmanlı Devleti’ne karşı isyan ettirmesinin nedenleri neler olabilir?

Bizans’ın varlığı Osmanlı Devleti’ne bağlı idi. Bizans şehzadeleri, hem Osmanlı’nın güçlenmesini önlemek hem de olası bir kuşatma anında sigorta olarak kullanıyordu.

Anadolu’da Siyasi Birliğin Yeniden Sağlanması:

—Candaroğulları Osmanlılara bağlı olmayı kabul etti.
—Aydınoğlu Cüneyt Bey idam edildi(1425). İzmir alınarak bölgedeki Aydın, Menteşe ve Teke beyliklerine son verildi.
— Germiyanoğulları toprakları vasiyet yoluyla Osmanlı Devletine kaldı (1429). Böylece Osmanlı Batı Anadolu’ya yeniden hakim oldu.
— II.Murat, Karamanlılarla akrabalık ilişkileri kurdu lakin mücadele devam etti.

Balkanlarda Osmanlı Hakimiyetinin Güçlenmesi

Rumeli’de Durum

II.Murat hem Anadolu’da hem de Rumeli’de sorunlarla karşılaştı. Her iki tarafla aynı anda başa çıkamayacağını düşündüğünden Anadolu’da durum uygun olunca Balkanlara, Balkanlarda durum uygun olunca Anadolu’yu yöneldi.

Venedik’le İlişkiler

II. Murat döneminde Osmanlılar Makedonya’dan Adriyatik’e ve Ege batı kıyılarına ulaşınca Venedik telaşa düştü. Denizlerde güçlü olan Venedik Osmanlı Devletinin Anadolu ve Balkanlarla bağlantısını her an kesebilirdi. 1430 yılında Selanik 1431’de ise Yanya ve Serez alınarak Güney Arnavutluk’ta Osmanlı egemenliği sağlandı.

Edirne-Segedin Antlaşması

— II. Murat döneminde alınan birkaç başarısız sonuç Avrupalılar arasında Türkler aleyhine yeni bir haçlı seferi düzenlenmesi düşüncesini doğurdu. Bizans’ta Osmanlılardan kurtuluşu bir haçlı seferine bağlıyordu. Sonuçta Hünyadi Yanoş, Macar Kralı Ladislas, Sırp despotu ve Eflak beyinin bulunduğu haçlı ordusu Tuna’yı geçti. Haçlılar Niş çevresinde Osmanlı öncü birliklerini (1443) Yalvaç civarında da Osmanlı kuvvetlerini yendi.
— Arnavutluk beyi İskender ayaklandı. Karamanoğulları’da Osmanlı topraklarına saldırınca II. Murat Macarlarla Edirne-Segedin Antlaşması’nı imzaladı(1444). Antlaşmaya göre:

a) Sırbistan bağımsız olacak, fakat Osmanlıya vergi verecekti.
b) Eflak Macaristan denetimine bırakılacak, Osmanlıya vergi vermeye devam edecekti.
c) Bulgaristan Osmanlı egemenliği altında kalacak.
d) Tuna nehri taraflar arasında sınır olacak.
e) Osmanlı ile Macaristan on yıl savaşmayacaktı.

Antlaşma maddeleri incelendiğinde bu antlaşmanın Osmanlı Devleti açısından önemi neler olabilir?

Edirne-Segedin Antlaşması’nın Önemi:

— Osmanlı’nın başta Macaristan olmak üzere Balkan devletleriyle yaptığı ilk resmi antlaşmadır. Osmanlı’ya zaman kazandırarak, yeniden toparlanmasına fırsat sağlamıştır.
— Eflak tampon bir bölge haline getirilerek, Macarlardan gelecek tehlike kısmen önlenmiştir.
— İlk kez Balkanlarda sınır kavramı kullanılarak,Tuna nehri sınır çizilmiştir.

Antlaşmadan sonra II.Murat topraklarına saldıran Karamanoğulları’na karşı devrin alimlerinden fetvalar alarak sefere çıktı. Akşehir, Konya ve Beyşehir’i aldı.

II. Murat’ın Karamanoğulları üzerine sefer düzenlerken devrin âlimlerinden fetva almasının nedenleri neler olabilir?

2 Türk-İslam devleti arasında savaş olabilmesi için haklı bir sebep ve bunun dini açıdan tasdiki gerekir.

II.Murat 1444’de tahtı on iki yaşındaki oğlu Şehzade Mehmet’e bırakarak Manisa’ya çekildi. ( II.Murat kendi isteğiyle tahtı terk eden tek Osmanlı padişahıdır.)

Varna Savaşı (1444 ):

12 yaşındaki Osmanlı padişahı Avrupa için bir fırsattı. Papa’nın öncülüğünde Haçlı birliği oluştu.

Devlet adamlarının araya girmesi ve genç şehzadenin isteği üzerine II. Murat Edirne’ye gelerek ordunun başına geçti. Varna Meydan Savaşı’nda Haçlı ordusu ağır bir yenilgiye uğratıldı, Macar kralı öldürüldü (1444).

Varna Savaşı’nın Sonuç ve Önemi:

—Önceki yenilginin izleri silindi.
—Bulgaristan doğrudan Osmanlı egemenliğine alındı.

II. Kosova Savaşı (1448 ) :

Varna yenilgisinin intikamını almak isteyen yeni bir haçlı ordusu kuruldu. Osmanlı ordusu bir kez daha haçlı ordusunu yenilgiye uğrattı (1448).

2. Kosova Savaşı’nın Sonuç ve Önemi :

— Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu.
— İstanbul’un fethinden önceki son büyük zafer kazanılarak İstanbul’un fethine zemin hazırlandı.
— Balkanlardaki Türk hakimiyeti kesinleşti.Tuna nehrinin güneyinde Osmanlı hakimiyeti pekişti.
— Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma ümidi söndü.Haçlıların İstanbul’u kurtarmak üzere düzenledikleri son sefer oldu.
— Avrupa Osmanlı’ya karşı savunma durumuna geçti. Türkler Balkanlarda taarruza geçti.
— Osmanlı’nın İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.

Kuruluş döneminin son padişahı olan II.Murat, 1451’de hastalanarak öldü.

OKUMA TAVSİYESİ: II. Murat’ın Tahttan Feragat Etmesinin Sebepleri ve Sonuçları