Kategori: 6. Ünite: Türklerin İslamiyeti Kabulu ve İlk Türk İslam Devletleri

Mısırda Kurulan Türk İslam Devletleri ve Özellikleri

İçindekiler

Mısırda Kurulan Türk İslam Devletleri ve Özellikleri

İslam Devlet’inin genişlemesiyle birlikte topraklarına kattığı Mısır, ülkeye bağlı bir eyalet haline gelmiş ve uzunca bir zaman merkezden gönderilen valiler tarafından yönetilmiştir. Ancak Abbasi Devleti’nin zayıflamasıyla valiler merkezde kalarak yerine naipler gönderilmiştir. Abbasilerin parçalanma evresinde Mısır naibi olarak gönderilen Tolunoğlu Ahmet , merkezden bağımsızlığını ilan etmiştir.

a. Tolunğulları (868-905)

Tolunoğlu Ahmet’in bağımsızlığını ilan etmesiyle Mısır’da ilk Türk Devleti kurulmuş oldu (868). Tolunoğullarının başkenti Fustat (Kahire), halkı Arap, yöneticiler ise Türklerden oluşmaktaydı. Tolunoğlu Ahmet; Suriye, Lübnan, Filistin ve Libya üzerine seferler düzenleyerek buraları ele geçirdi. Dönemim güçlü ve büyük devleti Bizans ile ilişkileri iyi düzeyde tuttu.

Tolunoğlu Ahmet’in ölümü ile oğlu Humaraveyn ülkenin başına geçti (884). Humaraveyn’in yönetimini kabullenmeyen devlet adamları ve komutanlar ayaklanma çıkardı.Ayaklanma bastırılsa da Humaraveyn iktidarı ciddi anlamda zayıf düştü. Daha sonra ki süreçte devletin başına geçmek isteyenler arasında yaşanan çatışmalar yüzünden Tolunoğlu Devleti gittikçe zayıfladı. Bu zafiyetten faydalanan Abbasiler Mısır’ı yeniden ele geçirip Tolunoğlu Devleti’ne son verdi. (905)

b. İhşidiler (Akşidler) (935-969)

Mısır’a vali olarak gönderilen Muhammed Bin Tuğaç adlı bir Türk tarafından 935 yılında kurulmuştur. Başkenti Fustat (Kahire) halkı Arap ve Kıptilerden oluşuyordu. İhşidiler Dönemi’nde Mekke ve Medine’yi ele geçiren Muhammed, kutsal şehirleri kendine bağlayan ilk Türk hükümdarı oldu. Muhammed’in ölümü ile yerine oğlu Unüçur geçti (946). Unüçur küçük yaşta olması ile yardımcısı Kafur ülke yönetiminde tek söz sahibi haline geldi. İlerleyen zamanda kardeşler arasında çıkan taht kavgaları ile ülke gittikçe zayıfladı. Devlet yöneticileri bu durumu düzeltmek için, Fatimilerden yardım istemiştir. Mısır’da gözü olan Fatimiler bu fırsattan yararlanarak İhşidiler Devleti’ne son vermiştir. (969)