17. Yüzyılda Osmanlı-İran İlişkileri Özeti

17. Yüzyılda Osmanlı-İran İlişkileri

1555 Sonrası Osmanlı – İran İlişkileri

İran’ın Doğu Anadolu topraklarını almak amaçlı yeniden faaliyetlerde yer alması Duraklama Devri’nin mühim politik vakaları içinde yer alır.

III. Murat Devri Osmanlı İran ilişkileri:

İran’ın, iç karışıklıklarıyla boğuşmasından ötürü bunu değerlendiren III. Murat Tebriz, Gürcistan, Azerbaycan ve Şirvan’ı almıştır. Bunu takiben İran sulh talep etmek zorunda kalmıştır. Her 2 devlet Ferhat Paşa Antlaşmasını imzalamıştır.
Ferhat Paşa Antlaşması (1590) ve Önemi: Osmanlı Devleti, doğudaki en geniş sınırlarına erişti . Bu antlaşmayla Dağıstan, Luristan, Azerbeycan, Gürcistan, Tebriz Osmanlı Devleti’ne geçti.

1603 -1611 Osmanlı İran Savaşları (I. Ahmet Devri):

Osmanlı Devletinin iç isyanlarla uğraşmasını vesile bilen İran, daha öncelikle kaybettiği yerleri geriye almıştır. Osmanlı Devleti’nin sulh istemesi sonucu olarak Nasuh Paşa Antlaşması imzalanmıştır.
Nasuh paşa Antlaşması (1611) Maddeleri
Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri geriye verdi. Bununla Birlikte İran Osmanlı Devleti’ne her yıl 200 deve yükü ipek vermeyi kabullendi.

1617 – 1618 Osmanlı İran Savaşları (I. Ahmet, I. mustafa, II. Osman Dönemleri):

İran’ın Nasuh Paşa Antlaşması’na uymaması sebebi ile çıkmıştır. İran’ın talebi ile Serav Antlaşması yapılmıştır.
Serav Antlaşması (1618) Maddeleri
1611 senesinde yapılmış olan Nasuh Paşa Sulhu’ndan tek farkı 200 deve yükü ipek, 100 deve yüküne indirilmiş olmasıdır.

1622 – 1639 Osmanlı İran Savaşları (IV. Murat Devri):

Bu cenk İran’ın Bağdat’ı işgal etmesi sebebi ile çıkmıştır. IV. Murat İran’a 2 sefer yaptı.
Revan Seferi:
Doğu Anadolu ve Revan’ı aldı.
İran’ın, Doğu Anadolu topraklarını almak için yine faaliyetlerde bulunması Duraklama Devri’nde sık sık görüldü.
Bağdat Seferi :
Bağdat’ı aldı.
İran’ın sulh istemesi ile Osmanlı Devleti-İran arasında Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı.
Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639) na Göre:
Bağdat Osmanlılarda, Azerbaycan İran’da kalacaktı.
Zağros Dağları, 2 ülke içinde hudut kabul edilecekti.
Bu antlaşma ile bugünkü Ülkemiz -İran hududu fazla değişikliğe uğramadan büyük ölçüde ana hatlarıyla çizilmiştir.