Kıbrıs Meselesi Kısa Özet

Her yönden Anadolu’nun bir uzantısı olan Kıbrıs Sorunu 93 Harbi’nden bu yana devletimizin en önemli meselelerinden bir olmuştur. Kıbrıs Meselesi’nin temel sebebi 2. Dünya Savaşı sonrası Yunanistan’ın adayı kendisine katma çabasıdır.

Bu konu 12. Sınıf İnkılap Tarihi ve Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersi konusu olup birçok sınav için değerli olmanın yanında KPSS ve AYT hazırlığı yapan öğrencilerimizin çok dikkat etmesi gerekir.

Kıbrıs Sorununun Ortaya Çıkması

Kıbrıs adası, 1571 yılında Osmanlı topraklarına katıldı. 300 yıl Osmanlı egemenliğinde kaldı. 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması‘nın ardından adanın idaresi İngiltere’ye bırakıldı. 1914 yılında yani 1. Dünya Savaşı sırasında İngiltere adayı imparatorluğuna kattığını ilan etti. 1923 Lozan Antlaşması ile birlikte ada da resmen İngiltere hakimiyeti başladı.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Kıbrıslı Rumlar adayı Yunanistan’a bağlamak amaçlı çalışmalara başladılar. 1951’de İngiltere’den adanın kendisine bırakılması isteyen Yunanistan olumsuz cevap aldı. Ardından 1954 yılında Birleşmiş Milletler’e başvuran Yunanistan ada da halk oylaması yapılmasını talep etti. Böylece Rumların çoğunluğundan faydalanıp adayı kendine katmayı planlasa da Birleşmiş Milletler halk oylamasını kabul etmedi.
– 1955 senesinde Kıbrıslı Rumlar EOKA isimli bir teşkilat kurup Enosis ( Kıbrıs-Yunanistan birliği) i gerçekleştirmek için farklı eylemlerde yer aldı.
– Ülkemiz, Yunanistan ve İngiltere problemi çözmeye çalıştılar ve 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti ilan edildi. Cumhurbaşkanlığına Rum Makarios, yardımcılığına Dr. Fazıl Küçük getirildi.
– 1963’ta Makarios anayasayı değiştirmeyi talep etti ve vakalar başladı.
– 1963’te Rumlar köyleri basarak Türkleri öldürdüler.
– Türk uçakları 8-9 Ağustos 1963’te Rum hedeflerini bombalamaya başladı. Türk donanması Akdeniz’e açılınca saldırılar yavaşladı.
– 1974 yılında Enosis’i erken bulan Makarios görevden uzaklaştırıldı. Mahaline EOKA öncüsü Nicos Sampson getirildi.
– Nicos Sampson öncülüğündeki Rumlar Türklere karşın kapsamlı çaplı saldırı başlattılar.
– Türk silahlı gücü 20-22 Temmuz 1974’te 1 . Kıbrıs Barış Harekatıyla Girne ve etrafını kontrol altına aldı.
– Bu harekat netice vermeyince Türk silahlı gücü 14-16 Ağustos 1974’te 2. Kıbrıs Barış Harekatı’nı tertip etti ve adanın % 38’i Türk hakimiyetine girdi.
– Yunanistan, Rusya ve AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ harekata reaksiyon gösterdiler. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 1975’ten 1978 yılına kadar ülkemize ambargo uyguladı.
– 15 Mayıs 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi. Cumhurbaşkanlığına Rauf Denktaş seçildi.
– Nicos Sampson 2001’de ölmüştür.
– 25 Nisan 2004’te ada halkı Annan tasarısını oylamak üzere referanduma gitti. Plan sonucu olarak 2 topluluk bir hükümet ismi altında birleşecekti. Ancak referandumdan Türk aracılığıyla evet, Rum kesiminden hayır sonucu çıktı. Kıbrıs problemi 2014’te hâlâ devam ediyor .