Lise 1 tarih dersi 2. Ünitesi olan İnsanlığın İlk Dönemleri ünitesinin dahilinde olan İnsanlığın İlk İzleri konusunun alt başlıklarından Yerleşik İnsan ve Medeniyet konusu dahilinde bulunan Göbeklitepe hakkında kısa bilgi vermeye çalışacağız.

Aynı zamanda bu konu Göbeklitepe, Çatalhöyük ve Çayönü merkezlerinin insanlık tarihine etkileri nelerdir? sorusunun Göbeklitepe ile ilgili kısmının cevabını da içerecektir.

Göbeklitepe Hakkında Kısa Bilgi

İlk keşfi 1964 yılına dayanan Göbeklitepe; Şanlıurfa’nın 18 km kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarındadır. Burada 1995 yılında Arkeolog Klaus Schmidt (Kılaus Şimit) yapılan kazılarda insanlık tarihini değiştirecek buluntulara rastlanmıştır.

Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olan bu yapılar, merkezde ikiz (T) şeklinde dikili taş ile onu çevreleyen taşlar ve duvardan oluşmaktadır. Her bir dikili taş en az 40-50 ton ağırlığında ve 4 ile 6 m uzunluğundadır.

Göbeklitepe’de; taş aletler, heykeller ve bitki kalıntıları bulunmuştur.

2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi‘ne girmiştir.

Göbeklitepe’nin Önemi

1- Dünyanın bilinen en eski tapınağıdır. Göbeklitepe’nin keşfine kadar bilinen en eski tapınak ise Malta’da bulunmakta ve 5000 yaşında. Ayrıca Stonehenge’den 7000, Mısır piramitlerinden ise 7500 yıl daha yaşlı.

2- Göbeklitepe’nin keşfiyle İnsanoğlunun, tarım ve yerleşik hayattan sonra tapınaklar yaptığı şeklindeki yaygın görüş, tartışmaya açılmıştır.