Osmanlının Dış Borç Almasının Sebepleri Nelerdir?

Tabii soruyu Osmanlının Dış Borç Almasının Sebepleri Nelerdir? diye sormak pek doğru olmuyor aslında. Osmanlı ekonomisinin bozulmasının sebepleri nelerdir? Osmanlının iç borçlanmaya gitmesinin sebepleri nelerdir? soruları da bizi hep aynı cevaplara götürüyor. Zira ekonomisi bozulmayan bir devletin iç borçlanmaya, iç borçlarını ödeyemeyen bir devletinde dış borçlanmaya gitmesi pek mantıklı değildir.

İçindekiler

Osmanlı Dış Borç Tarihi Kısaca

İlk dış borç 1854 yılında İngiltere’den alındı. Kırım Savaşı esnasında borç alındığında padişah I. Abdülmecid idi. Sonrasında 15 defa daha dış borçlanmaya giden Osmanlı, önce Ramazan Kararnamesi, sonra Muharrem Kararnamesi ve Duyun-u Umumiye İdaresi ile ekonomik bağımsızlığını kaybetti.

OKUMA TAVSİYESİ: Osmanlının Dış Borçlanma Tarihi

Osmanlının Dış Borç Almasının Sebepleri Nelerdir?

Osmanlı’nın ekonomisi neden bozuldu, Osmanlı neden dış borca sürüklendi? Osmanlı’nın dış borç almasında pek çok iç ve dış faktör etkili oldu.

Savaşların uzaması ve kaybedilmesi
- Asker cephede tutuldukça maliyet artışı
- Ganimet elde edilememesi
- Ödenmek zorunda kalınan yüksek savaş tazminatları
- Savaşlar kaybedildikçe askeri teknolojilere yapılan yatırımın artması
- Tımarlı sipahilerin önem kaybetmesi ve ateşli silah kullanan sınıfların önem kazanması dolayısıyla yeniçerilerin sayısının artması sebebiyle hazineye binen yük.
- Uzun süren savaşlarda tarım alanlarının ve maden ocaklarının savaş alanı içinde kalması
- Savaş esnasında geliri düşen halkın devletten iş talep etmesi ve kaybedilen topraklarda ki memurların işten çıkarılamaması dolayısıyla devlet kadrolarında meydana gelen şişme ve bütçe yükünün artması

Vergi gelirlerinin düşmesi
- Askerlerin vergiden muaf tutulması
- Uzun süren savaşların üretimi dolayısıyla vergiyi engellemesi
- Huzursuz ortamda köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere göç etmeleri, üretimin daha da düşmesi

Gelişen ticari yolların dışında kalınması (doğı batı ticaretinin Osmanlı’nın kontrolünden çıkması)
- Gümrük gelirlerinin düşmesi
- İşsizlik artışı
- Enflasyon

Merkezi yönetimin vergi gelirleri üzerinde ki denetiminin azalması
- Tımar sisteminden iltizam sistemine geçilmesi ile devletin vergi gelirinin büyük bir kısmının ayanların eline geçmesi

Tağşiş uygulamasına gidilmesi
Kapitülasyonların etkisi
Baltalimanı Antlaşması
- Osmanlı ülkesinin açık pazar haline gelmesi dolayısıyla sanayi hamlesinin yapılamaması
Saray masrafları
Rüşvet ve yolsuzluklar
İç borçların çevrilememesi
Dış borç alındıktan sonra önce ki dış borçları ödeme gereği

Osmanlının Dış Borç Almasının Sonuçları Nelerdir?

BUYRUN BAKALIM: Osmanlı Aldığı Borçları Nereye Harcadı?

Aldığı borçlarda maalesef yüksek faiz, emisyon ve komisyon masrafı ödemek zorunda kalan Osmanlının eline geçen ana para %60’lar seviyesinde kaldığından çok anlam ifade etmiyordu.

Alınan borçlarla yapılan yatırımlar ve o yatırımların getirisi arasında da bir döngü oluşturulamaması, daha önce alınan borçların vadesinin gelmesi Osmanlı’yı daha çok borç almaya itti. Osmanlı borcu borçlar öder bir haldi. 21 yılda Osmanlı Devleti aldığı borçları ödeyemez hale geldi. (Ramazan Kararnamesi)

Sonrasında kurulan Rüsum-u Sitte idaresi, Muharrem Kararnamesinin ilanı Osmanlı’yı Duyun-u Umumiye İdaresi’ne götürdü.

Duyun-u Umumiye İdaresi‘nin kurulması ile Osmanlı Devleti ekonomik bağımsızlığını kaybetti. Kendi vergisinin büyük kısmını müdahale edemediği bir kurum toplamaya başladı.

DAHA ÇOK AYRINTI MI DEDİNİZ: Osmanlı İmparatorluğu’nu Dış Borçlanmaya İten Nedenler ve İlk Dış Borç