Para Tağşişi Nedir? Kısaca

Bu yazımızda Osmanlı’da devletinde Fatih’ten sonra sıklıkla başvurulan akçe – sikke – para tağşişi nedir? sorusunu cevaplamaya çalışacağız.

Osmanlı’da Para & Akçe & Sikke

Osmanlı Devleti’nde kullanılan madeni paranın altın ya da gümüş içeriğinin; yani, saflık derecesinin azaltılmasına tağşiş denilmektedir.

Tağşişin günümüzde ki karşılığı devalüasyondur.

1584’te 100 dirhemden kesilen akçe miktarı 450 iken, tağşişten hemen sonra1586’da 800’e çıkmıştır. Akçenin ağırlığı da, aynı yıllarda 0,68 gramdam 0,38 grama düşmüştür. 1669 yılına gelindiğinde ise, akçe iyice küçülmüş ve incelmiştir. Artık 100 dirhemden 1400 akçe kesilmeye başlanmış; ağırlığı da 0,23 grama düşmüştür

PAMUK, Ş. (2000a), Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi, S. 143-61, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.

• Kuruluş ve yükselme devrini baz aldığımızda en çok tecdid-i sikke ve tağşiş uygulamasına Fatih Sultan Mehmet devrinde rastlanır. (1444, 1451, 1460-61, 1470-71, 1475-76 ve 1481 yıllarında)

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Osmanlı Dış Borç Tarihi

Tağşiş Uygulamasının Amacı Nedir?

• Devletin artan bütçe açıklarını finanse etme gereği (Daha az maden ile daha çok akçe üretme)
• Piyasa da artan para talebini karşılamak istemesi,
• Yıpranan sikkelerin tedavülden çekilmesi ve darphanelerin kötü işletilmesi

Tağşiş Uygulamasının Sonuçları

• Aynı birim maden ile daha fazla para basılması paranın alım gücünü düşürdü. Bu duruma da halk ve yeniçeriler tepki gösterdi. Elbette ki İstanbul’da bulunan yeniçerilerin tepkisi daha etkili oldu.
• Tağşiş uygulaması sonrası daha önceki paranın tamamının toplanamaması piyasada karışıklıklara sebep oldu.

Kaynak: https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/Arastirma_ve_Raporlar/osmanli_para_sistemi.pdf