3. Ünite: Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler

Pencik Sisteminin Özellikleri Maddeler Halinde

Osmanlı Devleti’nin sınırlarının genişlemesi ile daha fazla askere ihtiyaç duyuldu. Gerekli olan daimi ordu için asker toplama yönetmelerinden biri olan Pencik Sisteminin Özellikleri Maddeler Halinde halinde yazmaya çalıştık.

TAVSİYE LİNK: Pencik Sistemi Nedir? Soru-Cevap

Pencik sistemi

Osmanlı padişahı I. Murat döneminde uygulanmaya başlanmıştır.
Savaşta alınan esirlerin beşte birinin yeniçeri ocağına alınmasına “pencik sistemi” denir.
Pencik, farsça bir kelime olup beşte bir anlamına gelir.
Pencik sistemi ile alınan esirlerin eli yüzü ve karakteri düzgün olanlar saraya “iç oğlanı” olarak alınırken, diğerleri Gelibolu’da at gemilerinde veya Bursa’da çiftliklerde cüz’i bir ücret karşılığında çalıştırılırlardı.
Buralarda Türk İslam kültürünü öğrenen gençler, acemi oğlanlar ocağına alınırdı.
Acemioğlanlar Ocağı’nda dini, ilmi ve askeri eğitim alan gençler “çıkma” adıyla Yeniçeri Ocağı’na alınır ve Kapıkulu olurlardı.
II. Murat döneminde devşirme sistemi kanunlaştırılıncaya kadar Pencik Sistemi uygulanmıştır.

Pencik Kanunu’na göre savaşta elde edilen esirlerin 1/5’i padişaha aittir. Savaşta esir alınanlara devlet 125 akçe değer biçerdi. Esir alan kişi bu değerin 1/5’ini yani 25 akçesini devlete vergi olarak öderdi. Buna pencik resmi veya pencik vergisi denirdi. Pencik vergisi II. Mahmut döneminde 1822’de kaldırıldı.