Türgişler 659-766 tarihleri arasında Batı Türkistan’da hüküm sürmüştür. Bu yazımızda Türgişler Hakkında Maddeler Halinde Kısa Bilgi vermeye çalışacağız.
Türgiş Devleti’nin Kuruluşu
- I. Kök Türk Devleti‘nin batı kanadında yaşayan Türkişler I. Kök Türk birliğinin zayıflaması ile bağımsız hareket etmeye başladılar. (630 sonrası)
- 698 yılına kadar bağımsız hareket etselerde Bolçu Savaşı‘nda II. Kök Türk Devleti ayguçisi Bilge Tonyukuk’a mağlup oldular.
- 711 yılında Bilge ve Kül Tigin kardeşlere bir kere daha mağlup oldular.
- 717 yılında Su-lu Çor önderliğinde (ünvanı Baga Tarkan) Kutluk Devleti’nden ayrılarak bağımsızlıklarını ilan ettiler.
- Türgeşlerin başkenti Balasagun‘dur.
Türgiş – Emevi Mücadelesi
- 717-738 tarihleri arasında tahtta kalan Su-lu Çor (Baga Tarkan) döneminde Emeviler mağlup edilerek Orta Asya’da ki ilerleyişleri durduruldu.
- Emevilerin Orta Asya’da ilerleyememeleri hatta toprak kaybetmeleri üzerine bazı Emevi valileri halka zulm etti. Bu durum Türklerin Emevilere tepkisini daha da arttırdı.
- Emeviler ile olan mücadele de komutan Kül Çor’un da büyük faydaları görüldü.
- 738 yılında Emeviler ile yapılan Haristan Savaşı kaybedildi.
Türgiş Devleti’nin Yıkılması
- II. Kök Türk Devleti’nin zayıflaması için Türgişler’i destekleyen Çin, Türgeşler güçlenince Kül Çor’u Su-lu Çor’a karşı destekledi.
- Kül Çor, 738 yılında Sulu Çor’u öldürerek Baga Tarkan ünvanı alarak yönetimi ele geçirdi.
- Kül Çor’u desteklemeyen Türgişler ayrılarak bağımsızlıklarını ile ettiler. (Kara Türgişler)
- Kül Çor’u destekleyen Sarı Türgişler ile karşıtları Sarı Türgişler arasında ki mücadeleler Türgişleri zayıflattı.
- Bu durumdan faydalanan Karluklar, 766 yılında Türgiş Devleti’ne son vererek kendi devletlerini kurdular.
TAVSİYE LİNK: Karluklar Özet