1821 Rum İsyanı ve Yunanistan’ın Kurulması Özet

Bu yazımızda 1821 Rum İsyanı ve Yunanistan’ın Kurulması özetini hazırlamaya çalıştık.

Fransız İhtilali’ne kadar Rumlar, Osmanlı coğrafyasında ticaretle uğraşan en müreffeh halklardandı. Fener Rum Patrikhanesine ayrı bir önem veri-lerek Rumlara ibadet hürriyeti tanınmıştı. İstanbul’daki Rumlar yabancı dil bildiklerinden önemli memurluklara gelebilmekteydi.

Rum İsyanının Sebepleri

• Fransız İhtilali’nin etkileri (milliyetçilik akımı)
• Megali İdea (Bizans’ı yeniden diriltme ülküsü)
• Avrupa’da ortaya çıkan Yunan hayranlığı. (Yeni Çağ’da ortaya çıkan Hümanizm ve Rönesans hareketleriyle Avrupa’nın aydınları, eski Yunan kültürüyle temas edince)
• Yunanlıların Avrupa kültür ve medeniyetini tanımaları. (Venedik ve Cenevizlilerin yerini Yunalılar alınca)
• Rus kışkırtması
• Etnik-i Eterya Cemiyetinin çalışmaları
• Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşa isyanı

İlk Rum İsyanı Eflak-Boğdan’da Aleksandr İpsilanti tarafından çıkarıldı. Eflak-Boğdan Rusya’ya yakın olduğundan rahatça yardım alabileceğini düşünüyordu. Ancak beklenen olmadı ne Ruslar ne de Romenler ayaklanmaya destek vermedi. Osmanlı isyanı kısa sürede bastırdı.

1821 Rum (Mora) İsyanı

1821 yılında Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşa ve Mora İsyanı beraber başladı. Tepedelenli Ali Paşa İsyanı kısa sürede bastırıldı. Mora’da ki Rum isyanını bastıramayan II. Mahmut, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Kavalalı, Mora ve Girit valiliklerinin kendisine verilmesi karşılığında yardım gönderdi. Mısır’dan gelen yardımla birlikte Osmanlı güçleri Mora İsyanı’nı bastırdı.

Hatırlatma:

1815 Viyana Kongresi kararlarına göre; Bir ülkede milliyetçilik ayaklanması çıkarsa kongreye katılan tüm devletler isyan çıkan devlete yardım edecekti.

Avrupalı devletler Osmanlı’ya karşı çifte standart uyguladı.

İngiltere, Rusya ve Fransa; Yunanistan’a özerklik verilmesini istedi. Osmanlı bu isteği reddedince Osmanlı ve Mısır donanmaları 1827’de Navarin’de yakıldı. (Navarin Baskını hakkında bilgi için tıklayınız.)

Osmanlı donanmasının tazminini istese de sonuç alamadı. 1828-1829 Osmanlı Rus Savaşı başladı ve yenilen Osmanlı Edirne Antlaşmasını imzalamak zorunda kaldı.

Rum İsyanının Sonuçları

• 3 Şubat 1830’da Londra’da yapılan görüşmelerde Yunanistan Krallığı resmen kuruldu.
• Mora, Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı.
  
• Yunanistan’ın bağımsız olması diğer Balkan uluslarına cesaret verdi.
• Yunan İsyanı, Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı‘nı tetikledi.

Rum İsyanının Önemi

Osmanlı’dan ayrılan ilk azınlıktır.