9. Sınıf Tarih Dersi Biryay Yayınları Sayfa 109 14. Etkinlik Cevapları

14. Etkinlik: GÖÇ DESTANI’NDAN

Dokuz Oğuz ve On Uygurlar çoğalıp kudretlendiler. Uygur Devleti’ni kurdular. Tolga ve Selenge ırmaklarının bereketi içinde mutlu yaşadılar.
Bir gün bu iki ırmak arasındaki bir ağacın üzerine gökten mavi bir ışık düştü. Bu ışık aylarca ortalığı nurlandırdı. Her yana tatlı nağmeler saçıldı. Sonunda ağacın gövdesi yarıldı. Meydana gelen yarıkta beş bölüm belirdi. Bu bölümlerin her birinde güzel bir bebek uyuyordu.
Bunlar gökten indirilmiş kutsal yavrulardı. Uygurlar onlara birer isim koydular. En küçükleri olan Böğü Teğin’i kendilerine Hakan yaptılar.
Böğü Han devri Uygurların refah ve bolluk çağı oldu. Aradan uzun yıllar geçti. Bir gün onun soyundan gelen toy bir hakan, Çinlilerle dost olmayı diledi. Aralarında sürüp giden savaşlara son vermek için bir Çin prensesi ile evlenmeye karar verdi.
Çinliler bu teklifi sevinçle kabul ettiler. Türk ülkesine felaket getirecek yeni dolaplar çevirmekten de geri durmadılar. Uygur ülkesinde Kutlu Dağ denilen ot bitmez bir kayalık vardı. Prensese ağırlık olarak o dağı istediler. Toy hakan buna razı oldu. Halbuki orası mukaddes bir dağdı, Uygur ülkesine bereket ve saadet veriyordu. O dağ vatanın bir timsaliydi.
Çinliler kayaları söküp söküp götürdüler. Ondan sonra artık Uygurların yüzü gülmedi. Bereket kaybolup gitti. Irmaklar çekildi, topraklar ekin vermez oldu. O zaman Uygur ülkesindeki bütün insanlar ve hayvanlar,
— Gööç! Gööç! diye haykırmaya başladılar.
Yer, gök bu ses ile çınlayıp durdu. Tanrının laneti idi bu. Uygurları, değerini bilmedikleri yurtlarından kovuyordu. O zaman hep birden toplanıp göç ettiler ama nerede konakladılarsa bu “Gööç!” sesi onları bırakmadı. Daha batıya, daha batıya göçtüler. En sonunda Beşbalık şehrinin bulunduğu yere gelip yerleştiler. Yeniden çoğalıp düzene girdiler. Vatanlı, hakanlı millet oldular.

1. Göç Destanı’na göre Türklerin göç etmelerine yol açan nedenler nelerdir?

Çin entrikaları ve kıtlık.

2. Türklerde bağımsız yaşama duygusunun önemli olmasının nedeni sizce nelerdir?

Türkler özgür yaşar.

3. Uygurların yeni bir devlet kurmaları onların hangi özellikleriyle açıklanabilir?

Bütün Türk topluluklarında var olan teşkilatlanma yeteneği ile.