Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Uluslararası Kuruluşlar

Atatürk döneminde Türkiye Cumhuriyeti, dış politikasında temel kabul ettiği “Yurtta sulh, cihanda sulh” düsturu çerçevesinde pek çok uluslararası kuruluş, pakt ve anlaşmaya katılmıştır.

Özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşlar diyorlar ki “Hocam çok uzatmadan Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Uluslararası Kuruluşlar nelerdir? sorusuna cevap verseniz. Buyur kronolojik sırayla cevap arkadaşım. Cenevre Silahsızlanma Konferansı (1928), Briand-Kellog Paktı (1929), Litvinov Paktı (1929), Milletler Cemiyeti (1932), Balkan Antantı (1934), Montrö (Montreux) Boğazlar Sözleşmesi (1936), Akdeniz Paktı (1936), Sadabat Paktı (1937), Nyon Konferansı (1937).

DİKKAAAATTTTT: Yazı içeriğinde hiç duymadığın başka antlaşma ve paktlarda var haberin olsun.

Ben senin yerine olsam okumaya devam ederim. Atatürk döneminde üye olunmayan uluslararası kuruluşlarda var değil mi? 🙂

Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Uluslararası Kuruluşlar Nelerdir?

Atatürk döneminde Türkiye’nin katıldığı kuruluşlar, paktlar, antlaşmalar ve kısaca açıklamaları şöyledir;

Cenevre Silahsızlanma Konferansı (1928): Türkiye’nin katıldığı ilk uluslararası konferanstır.

Briand-Kellog Paktı (1929): Almanya’dan çekinen ABD ve Fransa dışişleri bakanlarının başını çektiği savaş karşıtı pakttır. Paris Paktı olarakta anılan bu pakta Türkiye’de katılmıştır.

BAK İSTERSEN: Briand-Kellogg Paktı (1928) Hakkında Bilgi

Litvinov Paktı (1929): SSCB öncülüğünde barışı korumak adına imzalanan pakttır. Türkiye’de katılmıştır.

TAVSİYE: Litvinov Protokolü (Paktı)

Milletler Cemiyeti (1932): Türkiye, Milletler Cemiyeti’ne İspanya’nın daveti ve Yunanistan’ın desteği ile 1932 yılında katılmıştır.

LAZIM OLUR: Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Girişi Özet

Balkan Antantı (1934): Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikaları karşı sınırları koruma amacıyla imzalanan anlaşmadır. Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya arasında imzalanmıştır.

Montrö (Montreux) Boğazlar Sözleşmesi (1936):

AYRINTISI BURADA: Balkan Antantı Hakkında Kısa Bilgi

Akdeniz Paktı (1936): Mussolini İtalya’sının yayılmacı politikasına karşı kurulmuştur. İngiltere, Yunanistan, Türkiye ve Yugoslavya arasında yapılmıştır.

BUNA DA BAK O ZAMAN: Akdeniz Paktı Nedir? Kaç Yılında Kuruldu?

Sadabat Paktı (1937): İtalya’nın saldırgan politikasını fiiliyata döküp Habeşistan’a saldırması üzerine kurulmuştur. Türkiye öncülüğünde, İran, Irak ve Afganistan arasında 8 Temmuz 1937 tarihinde imzalandı.

OKUMA TAVSİYESİ: Sadabat Paktı Özet

Nyon Konferansı (1937): İtalya’nın saldırgan politikası karşısında Akdeniz’in güvenliğini sağlamak amacıyla toplanmıştır. İngiltere, Bulgaristan, Mısır, Fransa, Yunanistan, Romanya, Türkiye, SSCB, Yugoslavya tarafından imzalanmıştır.

DİYECEK BİRŞEY KALMADI 🙂 Nyon Konferansı (Antlaşması) Nedir KPSS

Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Diğer Uluslararası Kuruluşlar

Genç Cumhuriyetimiz yukarıdakiler haricinde pek çok ikili antlaşma da yapmıştır. Bulgaristan ile 1925 yılında yapılan Dostluk Antlaşması, aynı tarihte Türk- Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı, 1926 da yapılan Türkiye-Fransa Dostluk-İyi Komşuluk ve Saldırmazlık Anlaşması ve Türkiye-İran Dostluk Anlaşması bunlar arasında sayılabilir.

Lakin bu dönemde yapılan antlaşmalardan Saavedra Lamas Paktı (Rio De Janeiro Anlaşması-1935) pek bilinmez. Güney Amerika ülkeleri arasında büyük bir savaşı önleme amacıyla yapılan bu antlaşmaya Türkiye’de imza atmıştır.

Atatürk Döneminde Türkiye’nin Hangi Uluslararası Kuruluşlara Üye Olmamıştır?

Gelelim zurnanın zırt dediği yere. Özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşlar bilir bu konudan sorunun nasıl geleceğini. Ne diyecek ÖSYM, Aşağıdakiler hangisi Atatürk döneminde Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşlardan biri değildir?

Soru bu şekilde geldiğinde üç hususa dikkat etmek lazım. Birincisi Atatürk döneminde üye olunmayan uluslararası kuruluşlar var ikincisi Atatürk döneminden sonra üye olunan kuruluşlar var. Üçüncüsü ise hiç üye olmadığımız kuruluşlar var. Bunların üçü de sorunun cevabı olacaktır.

Biz şimdi bunlardan birincisini yani Atatürk döneminde üye olunmayan uluslararası antlaşmalar, paktlar nelerdir? Sorusunu cevaplayalım. Türkiye; Küçük Antant, Rapallo Paktı ve Locarno Paktı’na üye olmamıştır.

Atatürk döneminden sonra üye olunan uluslararası kuruluşlardan bazıları ise şöyledir; Birleşmiş Milletler (1945), Avrupa Konseyi (1949), Nato (1952), Balkan Paktı (1953), Bağdat Paktı (1955), OECD (1961), İslam İşbirliği Teşkilatı (1969) gibi.

NOT: 1938 sonrası üye olan kuruluşlardan mavi olanlara tıklarsanız daha ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz. Bu arada bu kuruluşlar malesef bu kadar az değil tamamı için şuraya bak mutlaka. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27nin_%C3%BCye_oldu%C4%9Fu_uluslararas%C4%B1_kurulu%C5%9Flar_listesi

Günümüzde üye olmadığımız uluslararası kuruluşlardan bazıları ise; Avrupa Birliği, G-8, OPEC, NAFTA’dır.