Duraklama Devrinde İstanbul İsyanları Özeti

Tarih 2 dersi Arayış Yılları ünitesine dahil olan Duraklama Devri İsyanları konusuna daha önce değinmiştik. Önce o konuya baktıktan sonra aşağıda ki İstanbul İsyanları ders notunu okumanız konu bütünlüğü açısından faydalı olacaktır.

İstanbul ( Merkez) isyanları

İstanbul isyanları daha çok askeri nitelik taşır. Kapıkulu askerlerinden olan yeniçeriler farklı sebeplerle İstanbul’da ayaklanma çıkarmışlardır. (Bu isyanların ana sebepleri ekonomiktir)

İstanbul İsyanlarının nedenleri

1. Yönetimde kabiliyetli ve deneyimli devlet adamlarının bulunmayışı sebebiyle olan yetki boşlukları

2. İktidar ve çıkar mücadelelerinde devlet adamlarının merkezdeki askerleri bizzat siyası ve ekonomik çıkarları amaçlı kullanmaları

3. Saray kadınlarının devlet işlerine karışması ve bir takım devlet adamlarının da onların yakınında yer alması

4. Kapıkulu askerlerinin aylıklarının vaktiyle ödenememesi ya da ayarı düşük paradan ödenmesi sebebiyle yeniçerilerin alım gücünü zayıflatmış olması

5. Kapıkulu sisteminin değişmesi sebebiyle ocağa askerlikle hiç alakası olmayanların alınması

İstanbul isyanlarına bazen ilmiye sınıfı ve halkta dahil olmuştur . Başkaldırıcılar isteklerinde oldukça başarılı olmuşlardır. Bu vaziyet onların hepten cesaretlenmesine neden olmuştur. Sultan ve devlet adamlarını görevden almışlar, üstelik öldürmüşlerdir.

Bu sebeplerle Yeniçeriler II. Osman, IV. Murat, IV. Mehmet vakitlerinde isyan etmişlerdir. Her seferinde isteklerini elde eden Yeniçeriler, güçlerini anlamışlar ve yeni isteklerle yine isyan etmişlerdir. ” Ocakta devlet içindir ” anlayışı yerini ” Devlet ocak içindir ” anlayışına bırakmıştır. (IV. Mehmet-Çınar Vak’ası “Vak’ayı Vakvakiye-1656)

Bu ayaklanmalar rejime karşın değil, kişilere yöneliktir.