Osmanlı Devleti ile birlikte en parlak dönemini yaşayan vakıf teşkilatının göz bebeği Külliye Nedir? Amacı ve Özellikleri Nelerdir? bu yazımızın konusu yazımızın içeriğine külliye ile ilgili soruları cevaplamaya çalıştık.

İçindekiler

Külliye Nedir?

Türk-İslam devletlerinde cami merkezli medrese, imaret, darüşşifa, hamam, kütüphane, türbe, ve sebilin bir arada bulunduğu sosyal-dini komplekse verilen addır.

OKUMA TAVSİYESİ: İmaret Nedir? İmarethanelerin Özellikleri Amaçları Nelerdir?

Külliye Kelimesinin Anlamı Nedir?

Arapça kökenli olan külliye kelimesi “bütünü” “tamamı” anlamına gelmektedir.

Külliyenin Amacı Nedir?

  • Bütün hayır kurumlarını bir arada toplamak.
  • Halka hizmet.
  • Halkın hayır kurumlarına erişimini kolaylaştırmak.
  • Şehirleri şenlendirmek. Dini, ilmi, sosyal ve ekonomik hayatın gelişmesini sağlamak.
  • Hayır kurumlarının yönetimini kolaylaştırmak.
  • Hayır kurumlarının güvenliğini ve düzenini sağlamak.

Külliyenin Özellikleri

  • Cami merkezlidir. Nadirende olsa merkezinde medrese veya çarşı bulunabilir.
  • 2 veya daha fazla hayır kurumunda oluşur.
  • Bulundukları şehirde dini, ilmi ve sosyal hayatın merkezidir.
  • Külliyede bulunan yapıların giderleri vakfedilen çarşı veya arazilerden karşılanır.

Büyük Külliyeler Devri

Osmanlı Devleti’nde “Büyük Külliyeler Devri” II. Bayezid ile başlar. Onun döneminde Amasya, Edirne ve İstanbul’da külliyeler yaptırılmıştır.

Fatih, II. Bayezid ve Süleymaniye Külliyeleri ile İstanbul yeni bir kimliğe bürünmüştür.

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Planı
Kaynak: http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/755412

Türk Tarihinde Külliyeler

Orta Asya’da, tarihi bilinen külliyeler arasında en ünlüsü, Karahanlılar döneminde (1167’den önce) Türkistan’da, Hoca Ahmet Yesevi adına inşa edilen külliyedir. Timurlu İmparatorluğu döneminde, aynı külliye, Timur tarafından, çeşitli birimleri tek bina içinde toplanacak biçimde ve devasa boyutlarda yeniden inşa edilmiştir (Ramazanoğlu, 1998:35). Timurlu hükümdarı Uluğ Bey, Semerkant’taki medresesinin çevresinde inşa ettirdiği hankah ve hamam (Barthold, 1997:107-108) ile külliye oluşturmuştur.

Türklerin batıya göçleri ve farklı topraklara yerleşmeleri, külliyelerin yeni coğrafyalara yayılmasını sağlamıştır. Türk asıllıİbn Tulun’un 872-74 yıllarında Kahire’de kendi adını taşıyan ünlü İbn Tulun Camii’nin yanında bir hastane tesis ederek (Terzioğlu, 1989:164) oluşturduğu yapılar topluluğu; Memluklar zamanında yapılan Sultan Kalavun’un Maristan Külliyesi11, Sultan Hasan Külliyesi12 örneklerinde görüldüğü gibi, külliye inşası Türk devletlerinde yaygındır.

Anadolu’daki en erken tarihli külliye örnekleri Artuklular döneminde görülür (Çobanoğlu, 2003:542). Cami ile medreseyi yan yana yapan Anadolu Selçukluları Devleti’nin (Kuban, 1993:145-146) bilinen ilk külliyesi ise cami, medrese, türbe ve hamamdan oluşan Kayseri’deki Hunat Hatun (1238) Külliyesidir (Aslanapa, 1990:52-54). Külliye inşası, Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra, Anadolu Beylikleri döneminde devam etmiştir.

Kaynak: http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50487

Son Yazılar

11. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılı Klasik Sorular 2024, MEB Senaryo ve Kazanım Odaklı

11. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılı sınav örneğimiz klasik sorulardan oluşmaktadır. MEB tarafından yayınlanan…

8 ay önce

11. Sınıf Tarih Dersi 3 Ünite 37 Klasik Soru ile Full Tekrar Çalışma Kağıdı

11. Sınıf Tarih dersi 3. üniteyi (DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ) 37 klasik soru ile…

8 ay önce

Modelistlik Nedir?

Modelistlik, moda tasarımcılarının çizdikleri modellerin kalıplarını hazırlayan ve üretim aşamasına hazır hale getiren meslektir. Modelistler,…

9 ay önce

12. Sınıf İnkılap Tarihi 1. Dönem 2. Yazılı Klasik 2023

12. SINIF TC İNKILAP TARİHİ 1. DÖNEM 2. YAZILI sınavımızın cevapları konunun en sonunda bulunan…

11 ay önce

11. Sınıf Tarih 1. Dönem 1. Yazılı 2023-2024 Klasik

11. SINIF TARİH 1. DÖNEM 2. YAZILI cevapları en sondaki videoda. Arzu edersen soruları word…

11 ay önce

11. Sınıf Tarih 1. Dönem 1. Yazılı Açık Uçlu Sorular 2023

11. Sınıf Tarih 1. Dönem 1. Yazılı sorularının cevapları en sondaki videodadır. Sorular word dosyası…

1 sene önce