II. Selim Dönemi Siyasi Olayları

II. Selim, 1566-1574 yılları arasında hüküm sürmüştür. Devrinde devlet yönetimi daha çok Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın elindedir. 2. Selim döneminde gerçeklen önemli siyasi olaylar; Yemen İsyanı, Sumatra Seferi, Kıbrıs’ın Fethi, İnebahtı Deniz Savaşı ve Tunus’un alınmasıdır.

II. Selim Dönemi Önemli Olayları

Sultan Süleyman’ın vefatı üzerine tahta çıktı. Tahta çıkarken hiçbir engelle karşılaşmadı. Zira babası kardeşlerini bertaraf etmişti.

Cülus bahşişi nedeniyle yeniçeriler huzursuzluk çıkarsada Sokulu Mehmet Paşa’nın girişimleriyle yeniçerilerin istekleri kabul edilerek huzur sağlandı. Bu olay II.Selim’in Sokulu Mehmet Paşaya güven duymasını sağladı ve devlet yönetimi büyük ölçüde Sokullu’la bırakılmasına yol açtı.

NOT: 2. Selim ordunun başında sefere çıkmayan ilk Osmanlı padişahıdır.

Yemen İsyanı (1568)

Yemen 1. Hint Deniz Seferi sırasında alınmıştır.

Yemen’de bulunan Zeydiyye ailesine bazı imtiyazlar verilmişti. San’a Beylerbeyi Murat Paşa’nın bu imtiyazları geri almak istemesi üzerine Yemen’de isyan çıktı.

İsyan, Koca Sinan Paşa ve Özdemiroğlu Osman Paşa tarafından bastırıldı. Yemen doğrudan Osmanlıya bağlandı. Özdemiroğlu Osman Paşa’yı buraya Beylerbeyi tayin etti. Böylece Arap Yarımadasının tamamı Osmanlı egemenliğine girdi (1570).

Sumatra Seferi (1569)

Açe Sultanı, Portekiz baskısı nedeniyle Osmanlı’dan yardım istedi. Kurdoğlu Hızır Reis komutasında ki Osmanlı donanması Sumatra’ya gönderildi. Açe Sultanlığı’na askeri ve teknik yardımda bulunuldu. Türk askerlerinin bir bölümü geri dönmeyerek bu ülkede kaldılar.

Kıbrıs’ın Fethi (1571)

Kıbrıs Adası, Venediklilerin elindeydi. Yavuz’un Memlük Devleti’ne son vermesinden sonra Venedikliler ada için Osmanlı Devleti’nde vergi ödüyordu.
Stratejik önemi olması; Mısır, Suriye, Anadolu kıyıları ve Doğu Akdeniz ticaret yollarını güvenliği açısından elverişli bir konumda olması Kıbrıs’ın alınmasının zorunlu hale getiriyordu.

Uyarı: Ada’nın alınması konusunda; Sokullu Mehmet Paşa, 2. Selim ile ters düşmüştür. Çünkü Sokullu’ya göre, Kıbrıs fethedilirse Avrupa Osmanlı’ya karşı ittifak duracaktı.

Sokullu’nun karşı çıkmasına rağmen; 2. Selim, Lala Mustafa Paşa komutasındaki bir donanmayı Kıbrıs’ın fethine gönderdi. Bir yıllık kuşatmanın ardından Kıbrıs fethedildi.

Bu fetih sonucunda; Doğu Akdeniz’in ve Anadolu’nun güney sahillerinin güvenli sağlamış olduğu. adaya Anadolu’dan getirilen Türkler yerleştirildi.

OKUMA TAVSİYESİ: Kıbrıs’ın Fethi ile ilgili daha detaylı anlatım için bakınız. Kıbrıs’ın Fethinin Sebep ve Sonuçları

İnebahtı Yenilgisi (1571)

Kıbrıs’ın Osmanlı devletinin eline geçmesi savaşın nedenidir.

İspanya, Malta, Venedik ve diğer İtalyan devletlerinin Papa’nın önderliğinde oluşturduğu haçlı donanması ile yapıldı.

İnebahtı’da Osmanlı donanmasını hazırlıksız yakalayan Haçlı donanması, Osmanlı’yı bozguna uğrattı ve Osmanlı gemilerini de yaktı. (Osmanlı donanmasının ilk kez yakılması)

Bu bozgununun yaşanmasında; Kaptan-ı Derya Müezzinzade Ali Paşa’nın deniz askerleri yerine kara askerlerin tercih etmesi ve teknik hatalar yapmasının büyük rolü vardır.

Savaş sonunda, Cezayir Beylerbeyi Uluç (Kılıç) Ali Reis sadece komuta ettiği filoyu kurtararak İstanbul’a getirebildi.

İnebahtı’da Osmanlı toprak kaybetmedi ancak yenilebileceği anlaşıldı. Ayrıca önemli miktarda gemi ve birçok denizci yitirildi.

Sokullu, İnebahtı yenilgisinin etkilerini öğrenmek üzere kendisini ziyaret eden Venedik elçisine: “Biz Kıbrıs’ı almakla sizin kolunuzu kestik siz ise İnebahtı’da donanmamızı yakmakla sakalımızı kestiniz. Kesilen kol yerine gelmez ama tıraş edilen sakal eskisinden daha gür çıkar.” diyerek Osmanlı Devleti’nin mücadele devam edeceğini ifade etti.

Sokullu’nun talimatı ile yeni bir donanma oluşturuldu ve Akdeniz’e çıkartıldı. Kılıç Ali Paşa’nın İtalya ve Sicil yayılmaya başlaması üzerine Venedik anlaşma yaptığı ve Osmanlı üstünlüğünü kabul etti.

OKUMA TAVSİYESİ: İnebahtı Faciası ile ilgili daha detaylı bilgi için buyrun. İnebahtı Deniz Savaşı Özeti

Tunus’un Fethi (1574)

Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Reis denizden, Sinan Paşa karadan taarruza geçerek İspanyolların eline geçmiş olan Tunus’u yeniden Osmanlı egemenliğine aldı. Tunus beylerbeylik haline getirildi. Böylece Fas sınırına kadar, Kuzey Afrika Osmanlı egemenliğine girmiş oldu.

Kanal Projeleri

Sarı Selim döneminde Sokullu Mehmet Paşa tarafından Don-Volga ve Süveyş Kanalı projeleri düşünülmüş lakin hayata geçirilememiştir. Bu projeler ile ilgili bilgileri aşağıda ki linklerden bulabilirsiniz.

Don-Volga (İdil) Kanal Projesi

Süveyş Kanalı Projesi