Lise 1 tarih dersi 3. ünitesi olan İlk Türk Devletleri ünitesi dahilinde ki Köktürk Yazıtları konu anlatımını aşağıdan okuyabilirsiniz.
Göktürk Kitabeleri, Köktürk Devleti’nin en büyük hükümdarı Bilge Kağan devrinden kalma altı tane YAZILI dikilitaştır. Moğolistan’ın kuzeyinde, Baykal gölününü güneyinde, Orhun Irmağı vadisindeki Koşo Şeffaf gölü yakınlarındadır. Bu yazıtlardan Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtları, Koçho Tsaydam bölgesindeki Orhun Irmağı civarında; Bilge Tonyukuk kitabeleri ise, Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarından tahmini 360 km uzakta, Tola Irmağı’nın yukarıya yatağındaki Bayn Tsokto (Bayn Çokto) bölgesindedir.
Bilge Tonyukuk yazıtlarının, (Orhun Irmağı dolaylarında olmamasına nazaran ), Orhun yazıtlarıyla beraber düşünülmesi, anılması Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarıyla benzer döneme ilişkin olması ve benzer konuları içermesindendir. Yazıtlar Türk dili, tarihi, edebiyatı, sanatı, töresi ile ilgili mühim veriler vermektedirler.
Türk ve Türkçe ismi , ilk defa Doğu Göktürkler dönemine ilişkin bu yazıtlarda geçmektedir. Yazıtların üçü bir sürü mühimdir . İki taştan meydana gelen Tonyukuk 716, Köl Tigin (Kültigin) 732, Bilge Kağan 735 senesinde dikilmiştir. Köl Tigin yazıtı, Bilge Kağan’ın ağzından yazılmıştır. Kültigin, Bilge Kağan’ın kardeşi, buyrukçu yaşlı Tonyukuk ise veziridir. Anıtların meydana geldiği yerde sadece dikilitaşlar değşehir, onlarca heykel, balbal, şehir harabeleri, kaya yollar, su kanalları, koç ve kaplumbağa heykelleri, sunak taşları bulunmuştur.
Orhun Abideleri’ni ilk defa 1889 senesinde Rus tarihçi Yardintsev bulmuştur. 1890’da bir Fin kurulu , 1891’de de bir Rus kurulu burada incelemelerde bulunmuştur. Bu kurullar yazıları çözememişlerdir. Ancak 1893 senesinde Danimarkalı bilgin Vilhelm Thomsen, 38 harfli alfabeyi çözerek yazıtları okumayı başarmıştır. Alfabenin dördü sesli, dördü suskun harften oluşur. Makalede harfler birbirine birleştirilmez, kelimeler de birbirlerinden 2 puan üstüste konularak ayrılır. Sağdan sola ve yukarıdan aşağıya yazılır. Orhun abidelerinde yazılar yukarıdan aşağıya yazılmış ve sağdan sola doğru istiflenmiştir.
11. Sınıf Tarih 2. Dönem 1. Yazılı sınav örneğimiz klasik sorulardan oluşmaktadır. MEB tarafından yayınlanan…
11. Sınıf Tarih dersi 3. üniteyi (DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ) 37 klasik soru ile…
Modelistlik, moda tasarımcılarının çizdikleri modellerin kalıplarını hazırlayan ve üretim aşamasına hazır hale getiren meslektir. Modelistler,…
12. SINIF TC İNKILAP TARİHİ 1. DÖNEM 2. YAZILI sınavımızın cevapları konunun en sonunda bulunan…
11. SINIF TARİH 1. DÖNEM 2. YAZILI cevapları en sondaki videoda. Arzu edersen soruları word…
11. Sınıf Tarih 1. Dönem 1. Yazılı sorularının cevapları en sondaki videodadır. Sorular word dosyası…
Yorumlar
Teşekkürler
Teşekkürler.
Türkler göçebe ve yazı hakkında pek bilgileri olmadığına göre çözen kişi ne ile karşılaştırıp çözmüştür.
Teşekkürler.
Teşekkürler hocam
Teşekkürler hocam
Orhun yazıtlarını, bilim dünyasına ilk kez, İsveçli bir subay olan Strahlanberg tanıtmıştır.
Babamızın amcamızın kazandığı milletin adı yok olmasın diye Türk milleti için gece uyumadım gündüz oturmadım.
Kül Tegin yazıtı doğu yüzünden
Gören gözlerim görmez gibi, eren aklım ermez gibi oldu.
Kül Tigin yazıtı kuzey yüzü
Kül Tiginin altınını, gümüşünü, hazinesini, servetini, dört binlik at sürüsünü idare eden Tuygut bu … Beyim prens yukarı gök … taş yazdım. Yollug Tigin.