Cumhuriyetçilik İlkesi

Atatürk ilkelerinden Cumhuriyetçilik ilkesini maddeler halinde anlatacağımız konu anlatımımız Inkılap Tarihinin en önemli konularındandır. Üniversite sınavı KPSS için dikkatli incelenmelidir.

Cumhuriyetçilik İlkesi

• Cumhuriyet kelimesi Arapçada “halk” anlamına gelen cumhur kelimesinden türemiş olup halkın yönetim demektir.
• Cumhuriyet ve demokrasi aynı anlama gelmez. Cumhuriyet bir yönetim şekliyken, demokrasi insan hak ve özgürlüklerini ifade eder. Bununla birlikte demokrasinin en iyi uygulanacağı rejim cumhuriyettir. O halde her cumhuriyet demokratik cumhuriyet değildir.
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti belli temel ilkeler üzerine kurulmuş ve bu ilkeler anayasamızda açıkça belli edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzurunu, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir. Yine Türkiye Cumhuriyeti milli ve üniter (tek parça, bütünlüklü) bir devlet olup ilkeler değiştirilemez.
• Sosyal devlet ilkesi Türkiye Cumhuriyeti’nin temel bir niteliğidir. Sosyal bir devlet vatandaşlarının sosyal alanda temel gereksinimlerini karşılayan, komu hizmetlerini eşit bir şekilde götüren halk yararına bir teşkilatlanmadır.
• Hukuk devleti ilkesi gereğince Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı herkes kanun önünde eşit sayılmıştır.
• T.C. milli ve üniter bir devlettir.
• Cumhuriyetçilik, cumhuriyetten doğan kurum ve kuruluşların özümsenmesi, benimsenmesi ve cumhuriyet değerlerinin yükseltilmesidir.

Cumhuriyetçilik ilkesinin benimsenmesinde iki önemli etken vardır;

1. Yüzyıllar boyu süren saltanat yönetimini sebep olduğu bunalımlara duyulan tepki

2. Cumhuriyet yönetiminin halkın ruh ve karakter yapısına uygun olması

Ülkemizde cumhuriyetçilik yolunda görülen temel gelişmeler şunlardır;
o Amasya Genelgesi’yle ilk kez dolaylı da olsa cumhuriyet fikrinden söz edilmiştir.
o Kongreler süresince milli egemenlik fikri güçlendirilerek işlenmiştir.
o 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılmasıyla ulusal egemenlik kavramı kurumsallık kazanmıştır.
o 1921 Anayasası’yla Türk tarihinde ilk kez egemenlik kayıtsız şartsız millete verilmiştir.
o 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılmıştır.
o 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edilmiştir.
o Türk kadını hemen her alanda seçim hakkı elde etmiştir.
o Çok partili yaşama geçiş denemelerine gidilmiştir.

“Toplumda en yüksek hürriyetin, en yüksek eşitlik ve adaletin devamlı sağlanması ancak tam ve kesin anlamıyla milli egemenliğin kurulmuş olmasına bağlıdır. Bundan dolayı hürriyetin de eşitliğin de dayanak noktası milli egemenliktir.”
Atatürk
“Milli egemenlik öyle bir nurdur ki onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar yok olur.”
Atatürk

Cumhuriyetçilik İlkesinin Özellikleri Maddeler Halinde konu anlatımı için tıklayınız.

Cumhuriyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar konu anlatımı için tıklayınız.