Fatih Dönemi Teşkilatlanma Çalışmaları

Osmanlı’nın zirve yolculuğu Fatih dönemi. İstanbul’un Fethi ile Osmanlı Devlet teşkilatında bir takım değişimlerin olması kaçınılmazdı. Bu yazımızı Fatih’in devlet teşkilatı alanında yaptığı çalışmalara ayırdık.

Fatih Dönemi Devlet Teşkilatlanması Çalışmaları

Fatih döneminde devletin hakimiyet sahasının büyümesi ile birlikte devlet teşkilatlanması alanında de çalışmalar/yenilikler yapılması gerekti.

Fatihin Yönetim ve Askerlik Alanındaki Çalışmaları

• Kanuname-i Ali Osman (Fatih Kanunnamesi) hazırlandı. Bu kanunname Tevki-i Mehmet Efendi‘ye hazırlatıldı. Osmanlı kuruluşundan beri uygulanan örfi hukuk kuralları sistemli ve yazılı hale getirildi. Bu kanunname ile kardeş katli yasallık kazandı. Amaç her ne kadar merkezi otoriteyi sağlamlaştırmak olsada kardeş katli uygulaması taht mücadelelerine arttırdı.

• Fatih zamanında Osmanlı Devleti’nde ilk altın para bastırıldı.
• Divandaki üye sayısı arttırıldı. Vezir sayısı 4’e defterdar ve Kazasker sayısı ikiye çıkarıldı. (Anadolu ve Rumeli olmak üzere)
• Divan toplantılarına sadrazamlar başkanlık yapmaya başladı.

Bu durum Sadrazamın önemini ve gücünü arttırırken Divan-ı Hümayun’u danışma organına dönüştürür.

• Topkapı Sarayı yaptırıldı. Enderun Topkapı Sarayı’na taşındı.
• Devşirme kökenli devlet adamlarının yönetimdeki etkinliği arttırıldı. Amaç merkezi otoriteyi güçlendirmektir.
• İstanbul ve Rusçuk’ta tersaneler kurulmuştur.
• Cülus bahşişi kanunlaştırıldı.
• Eyüp Sultan’da ilk kılıç alayı düzenlendi.
• Sancağa çıkma sistemi yasallaştırıldı.

Fatih Dönemi Bilim-Eğitim Alanında ki Çalışmalar

• Topkapı Sarayı’nda Enderun Mektebi açıldı. Devşirmelerin eğitim gördüğü bu mektep devlet memuru yetiştiriyordu.

OKUMA TAVSİYESİ: Enderun Mektebi, Öğrenci Seçimi, Kuruluş Amacı Nedir?

• Sahn-ı Seman (8 Avlu) Medresesi açılmıştır. (İstanbul Üniversitesi’nin temeli sayılır)
• Ali Kuşçu, Osmanlı hizmetine girdi.

Fatih Dönemi Sanat-Mimari Alanında Yapılan Çalışmalar

• Topkapı Sarayı yaptırıldı.
• Sahn-ı Seman Medresesi yaptırıldı.
• Fatih Camii ve Külliyesi inşa edildi.

OKUMA TAVSİYESİ: Külliye Nedir? Amacı ve Özellikleri Nelerdir?

• Fatih Rönesans’a da uzak durmamıştır. İtalyan ressam Bellini’yi İstanbul’a davet ederek resmini yaptırmıştır.

SİTE DIŞI OKUMA TAVSİYESİ: Kanuname-i Ali Osman