Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’de Siyaset

Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’de Siyaset

Türk milleti ilk kez Birinci Meşrutiyet döne­minde yönetime katılmaya başlamıştı. İkinci Meşruti­yet ile de çok partili hayatla tanışmıştı.
Kurtuluş Savaşı sürecinde TBMM’nin kurulması ile fii­len ortaya çıkan Cumhuriyet 29 Ekim 1923’te resmen ilan edilmişti. Atatürk döneminde, birçok deneme ba­şarısız olunca çok partili düzen kurulamamıştı.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı Bloku’nda sağ­lam bir yer edinmeye çalışan Türkiye, çok partili bir demokrasinin kurulması için büyük adımlar atmaya başladı. 19 Mayıs 1945’te “19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı”nda İsmet İnönü: “Siyasi hayatımızda de­mokratik ilkeler daha büyük ölçüde hakim olacaktır.” demiştir. 1 Kasım 1945’te de Cumhurbaşkanı İnönü, TBMM’nin yasama yılının açılış konuşmasında: “… Bizim tek eksiğimiz, hükümet partisinin karşısında bir parti bulunmamasıdır…. Şunu biliriz ki bir siyasi kurul içinde prensipte ve yürütmede arkadaşlarına taraf ol­mayanların hizip (grup) şeklinde çalışmalarından çok, bunların, kanaatleri ve programları ile açıktan durum almaları, siyasi hayatımız için daha doğru bir yol, mil­letin çıkarları ve siyasi olgunluğu için daha yapıcı bir tutumdur.” demiştir.
DİKKAT: Bu gelişmelerin ardından ilk muhalefet partisi olarak Nuri Demirağ tarafından Milli Kalkınma Partisi kurul­du.
Bir grup CHP milletvekilide, (Celal Bayar – Adnan Menderes – Fuat Köprülü – Refik Koraltan) parti programı ve bazı kanunların değiştirilmesini öngören (Dörtlü Takrir olarak bilinir) değişiklik teklifleri CHP grup toplantısında kabul edilmeyince partiden ayrılıp 7 Ocak 1946’da DP (Demokrat Parti)’yi kurdular. Aynı yıl ilk çok partili seçimlere gidildi. Milletvekilliklerinin dağılımı şöyle oldu: 397 CHP, 69 DP, 7 bağımsızlar. 1948 DP muhalefetini yetersiz görenler DP’den istifa ederek MP (Millet Partisi)’yi kurdu. 14 Mayıs 1950 se­çimlerinde DP %52.2 oy oranıyla iktidara geldi. 1954’te yapılan seçimlerde DP’yi 1950 seçimlerinden daha yüksek bir oyla (% 58,4) tekrar iktidara geldi.

Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’de Ekonomi konu anlatımı için tıklayınız.

Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’de Sosyal ve Kültürel Hayat konu anlatımı için tıklayınız.


] }

Tavsiye Konular

Soğuk savaş dönemi

Afrika’daki Gelişmeler (Asya ve Afrika’nın Kurtuluşu)

Afrika’daki Gelişmeler 1941 ’de Atlantik Paktı’nda, Roosevelt ve Churchill ta­rafından ortaya atılan “Özgür irade ve …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir