1. Ünite: Türklerde Devlet Teşkilatı

İkta Sistemini Uygulayan Devletler Tarihte ikta sistemini ilk uygulayan devlet Hititlerdir. İslam tarihinde ilk uygulayan ise Hz. Ömer’dir. Türk-İslam devletleri arasında ilk iktayı uygulayan Karahanlılardır. Türk-İslam devleti arasında ilk askeri ikta sistemi vezir Nizamülmülk tarafından Büyük Selçuklu Devleti’inde uygulanmaya başlamıştır. İkta sistemi Gazneliler, Eyyubiler, Memlukler, Atabeylikler, İlhanlılar, Büveyhoğulları, Harzemşahlar ve Anadolu Selçuklu Devleti’nde de uygulanmıştır. Osmanlı Devleti ikta sistemini mükemmelleştirerek …

İkta Sistemi Büyük Selçuklu Devleti’nde ikta sistemi vezir Nizamül Mülk tarafından uygulamaya koyulmuştur. Gelirleri hizmet ve mal karşılığı olarak komutanlara, askerlere ve devlet memurlarına verilen topraklara ikta denir. İkta verilen kişilerin görev sürelerinin dolması üzerine iktaları da ellerinden alınırdı. İktaların faydaları şunlardır: – Toprak gelirleriyle memurların ve komutanların maaşları karşılanmış, iktalarda savaşa hazır askerler yetiştirilmiştir. – Vergi toplamak kolaylaşmıştır. – …

Türk İslâm Devletlerinde Hakimiyet Anlayışı   Türklerin hakimiyet anlayışına göre, tanrı yeryüzünü yönetme yetkisini (Kut) Türk hükümdarlarına vermiştir. Kut anlayışına göre, ülke toprakları hanedan üyelerinin ortak malı kabul edilmiştir. Bu sistem Türk devlerinde bazı olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Çünkü bu sistem nedeniyle sık sık taht kavgaları çıkmış ve Türk devletleri kısa sürede parçalanmıştır. Türkler İslâmiyet’e girdikten sonra hakimiyet anlayışında bazı değişiklikler …

İLK TÜRK DEVLETLERİNDE ORDU Türk devletlerinde hemen her savaşa hazır durumda olduğundan, askerlik özel bir meslek sayılmazdı. Türk ordusunun başlıca özellikleri şunlardır. -Türk ordusu ücretli değildir. -Her Türk asker sayılmıştır. -Türk ordusunun temeli atlı askerlerden meydana gelmiştir. – Türk ordusu hafif silah ve zırh kullanır. – Savaş talimi için sürek avına çıkılır. -Düzenli ve disiplinli ilk Türk ordusunun kurucusu Mete …

İlk Türk Devletlerinde Hükümdarın Görevleri konusu lise 1 tarih dersi “İlk Türk Devletleri” ünitesi ve lise 3 tarih dersi “Türklerde Devlet Teşkilatı” ünitesinin alt başlığıdır. İlk Türk Devletlerinde Hükümdarın Görevleri KökTürk kitabelerine göre hükümdarın görevleri; aç halkı doyurmak, çıplak halkı giydirmek, az halkı çok kılmaktır. Genel olarak baktığımızda Kağan, iç ve dış siyaseti düzenlemek, orduya komuta etmek, ülkeyi korumak, Töre’yi …

İlk Türk Devletlerinde Hükümdarların Kullandığı Ünvanlar konusu lise 1 tarih dersi “İlk Türk Devletleri” ünitesi ve lise 3 tarih dersi “Türklerde Devlet Teşkilatı” ünitesinin alt başlığıdır. İlk Türk Devletlerinde Hükümdarların Kullandığı Ünvanlar İlk Türk devletlerinde hükümdarlar “Şanyü” (Tan-hu), “Kağan”, “İdikut” (Uygurlarda), Han, Yabgu, İlteber, Hakan, İlteriş gibi ünvanlar kullanmışlardır.  

İlk Türk Devletlerinde Hükümdarlık Alametleri konusu lise 1 tarih dersi “İlk Türk Devletleri” ünitesi ve lise 3 tarih dersi “Türklerde Devlet Teşkilatı” ünitesinin alt başlığıdır. İlk Türk Devletlerinde Hükümdarlık Sembolleri Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletlerinde “otağ” (hakan çadırı), “örgin” (taht), “tuğ” (sancak), “davul”, “kotuz” (sorguç), “kur” (kemer), “kılıç”, “yay”, “kama”, “berge” (kamçı) idi. Hükümdarın oturduğu devletin merkezi “ordu” ve …

İlk Türk Devletlerinde Veraset Anlayışı Eski Türklerde devleti yönetme görevinin hükümdara Tanrı tarafından verildiği inancı halkın hakana mutlak bağlılığını sağlamıştır. Türklerde hükümdara tanrı tarafından verilen yetkilerin kalıtımsal olarak aile içinde devam etmesi veraset sorununu gündeme getirmiştir. Türklerde farklı veraset kuralları uygulanmıştır: -Tahtaya geçme baş hatunun çocuklarının hakkı sayılmıştır. -Hükümdarın tahta geçecek olan çocukları küçük yaşta ise, töreye göre amcalarının tahta …

İlk Türk Devletlerinde Kurultay Devlet işlerinin yürütülmesinde Hatun ve Kurultay hükümdarlara yardım etmişlerdir. Kurultay Moğolca bir kelime olup Türkçe karşılığı “Toy”dur. Türklerde iktidarı ve hükümdarı kontrol eden, savaş, barış gibi devleti ilgilendiren önemli konuları görüşen ve kurultay adı verilen bir meclis bulunuyordu. Türkçe ‘danışma meclisi’ anlamına gelen kurultaya; boy beyleri ileri gelen devlet memurları, din adamları ve toplumsal hayatta önemli …

İKİLİ TEŞKİLAT Eski Türk devletlerinde ülkenin genellikle iki bölüm (kanat) hâlinde idare edildiği görülmektedir: Bu uygulama Asya-Avrupa Hunlarında, Tabgaçlarda ve Köktürklerde doğu-batı şeklinde yine Asya Hunlarında ve Ak Hunlarda yönlere göre sağ kanat-sol kanat olarak belirlenirdi. (Bulgarlar – Macarlar (büyük – küçük),  Oğuzlar, Karluklar (iç – dış), Oğuzlar (bozok – üçok)) Bu bölümde daima bir tarafın üstünlüğü tanınırdı. Başta büyük …