9. Sınıf Tarih Dersi Biryay Yayınları Sayfa 107 Cevapları

UYGUR DEVLETİ

Hazırlık Çalışmaları

1. Uygurların yerleşik hayata geçmelerinde neler etkili olmuştur? Araştırınız.

a) Din değiştirmeleri: Göktanrı dini terk edilip, Uygurlar Mani ve Buda dinine geçince bu dinlerin gereği olarak yerleşik hayata geçildi.

b) Ekonomik Gerekçe: Bu dinler savaş karşıtı olduğundan (mani dininde et yemekte yasaktır.) Türklerin ekonomik faaliyetleri de değişti. Hayvancılık bırakılıp, tarım ve ticaretle uğraşmaya başlanınca göçebe hayattan yerleşik hayata geçiş başladı.

2. Moğolların Türkleşmesinde Uygurların ne gibi katkıları olmuştur? Araştırınız.

Özellikle Cengiz Han döneminde Moğol Devleti’nin her türlü diplomatik işlemlerini Uygurlar yürütmüştür. Yani Cengiz Han Moğol Devleti’nin kılıcı olurken, Uygurlar kalemi olmuştur. Her zaman olduğu gibi kalem kılıcı yenmiş, Uygurlar Moğolları Türkleştirmiştir.

3. Yandaki kavramlar size neleri çağrıştırmaktadır? 

Beş Balık: Uygurlara ait bir şehir.
Maniheizm: Mani dini ya da Maniheizm 3. yüzyılda Pers İmparatorluğu içinde, Mani (Kuran kişi) tarafından kurulan ve kısa sürede hızla büyük bir coğrafyaya yayılan bir din. Mani dini en parlak dönemini 8. yüzyılda Uygur Devleti’nin milli dini olarak ilan edilmesi ile yaşamışdır.
Ordu Balık:  Uygur Kağanlığı’nın başkenti.
Uygarlık: Bir ülke veya toplumun, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder.

“Altın Dağları’ndan çıkan nehir, başkentin (Beş balık) bütün çevresini dolaşır, tarla ve meyve bahçelerini sular, su değirmenlerini işletir. Türkler ata biner ve ok atarlar. Müziklerinde kopuz kullanırlar. Samur kürkü, keçe ve çiçek motifleriyle işlenmiş elbiseler üretirler. Kadınlar başlarına şapka giyerler…
Arslan Han bizi yedinci günde kabul etti. Onların kralı, oğulları ve hizmetkârlarının hepsi yüzlerini doğuya çevirdiler ve Çin İmparatoru tarafından yollanan hediyeleri kabul ettiler. Bir taraftan bir kimse (elinde) taştan bir çan tutuyordu. O (şahıs) seremoni için tempo tutuyordu. Hoço kralı, çanın sesini duyunca selam verdi. Bundan sonra oğlu, kızı ve yakın akrabaları (benim) etrafımı çevirerek eğildiler ve hediyelerini kabul ettiler. Sonra müzik, içki, ziyafet ve gece yarısına kadar artistler tarafından oynanan piyes vardı.”

Uygur Devleti’nin sosyal ve kültürel durumları hakkında hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?

Sosyal ve kültürel hayat çok gelişmiştir. Müzik ve tiyatro gelişmiştir.

Türk halkının Mani dinini kabul etmek istememesinin nedenleri sizce neler olabilir?

Bu din et yemeyi ve kan dökmeyi yasaklıyordu. Türkler hayvancılıkla geçinen, savaşçı bir toplumdu. Bu sebeple halk Mani dinini kabul etmek istemiyordu.