Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun Kabulü, Maddeleri, Önemi ve Özellikleri

1. İnönü Muharebesi sonrası kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile ilgili çeşitli sorular karşımıza çıkmaktadır. Aşağıda belirli bir mantık çerçevesinde aklınıza gelebilecek soruları cevaplamaya çalıştık.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu Nedir?

1. İnönü Muharebesi sonrası 20 Ocak 1921 tarihinde kabul edilen 1921 Anayasası’na Teşkilat-ı Esasiye Kanunu denir.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun Kabulu

1. İnönü Savaşı’nı kazanan TBMM kendisine daha çok güven duymuştur. Bu güven ortamında Anadolu’da yeni bir devletin doğduğunu ifade eden en önemli çalışmalardan biri olan anayasalı bir düzene geçmiştir.

1921 Anayasası’nın kısa olmasının nedeni olağanüstü koşullarda hazırlanmış olmasından kaynaklanır.

Türk tarihinde ilk kez bu anayasa ile egemenlik ulusa verilmiştir.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun Maddeleri

1. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. İdare yönetimi halkan kendi kendisini yönetme esasına dayanır.
2. Yürütme gücü ve yasama yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisi’nde toplanır.
3. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce yönetilir ve hükümeti de Türkiye Büyük Millet Meclisi, Hükümeti adını taşır.
4. Büyük Millet Meclisi’nin seçimi iki yılda bir yapılır. TBMM üyeleri tüm ulusun vekilidir.
5. Din buyruklarının yerine getirilmesi, yasaların konulması kaldırılması, değiştirilmesi, antlaşma ve barış yapılması, savaş karar verilmesi gibi temel haklar TBMM’nindir.
6. Genel Kurul’da seçilen TBMM Başkanı, hükümetin de başkanıdır.

Teşkilat-ı Esasi Kanunu’nun Önemi ve Özellikleri

• Türk Tarihi’nde ilk kez TBMM’nin yaptığı anayasa egemenliği ulusa vermiştir.
• Başkansız bir cumhuriyet yönetimi kurulmuş, ulusa mücadele resmiyet ve yasallık kazanmıştır. Fakat koşulların elvermemesi nedeniyle cumhuriyet adı henüz kullanılmamıştır.
• TBMM’nin şeriat hükümlerini de üzerine alması dolayısıyla laik bir anayasa değildir.
• Egemenliğin ulusa ait olması yönüyle 1876 Osmanlı Anayasasından ayrılır. 1924,1961 ve 1982 anayasalarıyla ise bu açıdan benzerlik taşır.
• Güçler birliği ilkesi vardır.
• Meclis Hükümeti Sistemi uygulanmıştır.

OKUMA TAVSİYESİ: Meclis Hükümeti Sistemi Hakkında Bilgi

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun Kabulu, Maddeleri, Önemi ve Özellikleri konulu yazımızı okuduğunuz için teşekkürler.