Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
11. Sınıf Tarih dersi 3. üniteyi (DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ) 37 klasik soru ile tekrar ediyoruz gençler.
Soruların bir kısmının cevapları burada var, bir kısmının cevapları ise yazının en sonundaki videoda.
DİKKAT: Bu çalışma Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan 2. Dönem 1.Ortak Sınav Konu-Soru Dağılım Tablosu’nda yer alan kazanımlar ve kazanım açıklamaları esas alınarak hazırlanmıştır.
| 11.3.1. Fransız İhtilali ve Avrupa’da Sanayi Devrimi ile birlikte devlet-toplum ilişkilerinde meydana gelen dönüşümü açıklar. |
SORU 1) XVIII. yüzyılda Fransa’da başlayıp sonuçları ile tüm dünyayı etkileyen Fransız İhtilali’nin sebepleri nelerdir?
| FRANSIZ İHTİLALİ’NİN SEBEPLERİ |
| 1- Fransa’nın katı bir mutlakıyet ile yönetilmesi (SİYASİ) |
| 2- Halkın, asiller, rahipler, burjuvalar ve köylüler gibi aralarında büyük uçurumlar olan sınıflara ayrılması (SOSYAL) |
| 3- XVIII. Yüzyılda uzun süren savaşların Fransa’yı maddi açıdan yıpratması (EKONOMİK) (Yedi Yıl Savaşları ve ABD bağımsızlık mücadelesine verilen destek) |
| 4- Ağır vergiler altında halkın yoksullaşması, buna karşılık saray halkının aşırı lüks yaşamı. |
| 4- Fransız aydınların (Montesquieu, Voltaire (Volter) ve Rousseau) gibi önemli düşünürler halkı içinde bulunduğu durum konusunda bilgilendirmesi (FİKRİ HAZIRLIK) |
| 5- ABD ve İngiltere’de ki yönetim şekillerinin Fransızlara örnek teşkil etmesi (DIŞ SEBEP) |
| DİKKAT | Eta Jenero ve İhtilalin nasıl başladığına bir göz at. |
SORU 2) XVIII. yüzyılda Fransa’da başlayıp sonuçları ile tüm dünyayı etkileyen Fransız İhtilali’nin sonuçları nelerdir?
| FRANSIZ İHTİLALİ’NİN SONUÇLARI |
| 1- Eşitlik, özgürlük, ulusçuluk, ulusal egemenlik, demokrasi, laiklik, adalet gibi düşünce akımları ve kavramlar; Fransız İhtilali ile Avrupa’ya yayılmıştır. |
| 2- Milliyetçilik fikrinin yayılması ile çok uluslu devletler (imparatorluklar) yerine ulusal devletler önem kazandı. (Ulus-devlet anlayışı) |
| 3- İhtilal Savaşları (Koalisyon veya Napolyon Savaşları) başladı. |
| 4- Yeniçağ bitti. Yakınçağ başladı. |
SORU 3) Feodalite döneminden beri var olan ayrıcalıkları kaldıran Kurucu Meclis, Fransa’da eşitliğe dayanan toplum düzenine geçilmesini sağlamıştır. “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni ilan eden Kurucu Meclisin hazırladığı anayasa 1791’de kral tarafından onaylanmıştır. Fransa’nın bu ilk anayasası ile egemenlik hakkı halka verilmiş ve güçler ayrılığı prensibi kabul edilmiştir.
Yukarıdaki paragrafa göre Fransa’da hangi yönetim şekli sona ererken hangi yönetime geçilmiştir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 4) Fransız İhtilali sonrası ortaya çıkan fikir akımları Avrupa’da mutlak monarşi ile yönetilen büyük devletleri rahatsız etti. Fransa’ya karşı 1792 yılında İhtilal Savaşları başladı. İhtilal savaşlarında Fransa’ya karşı savaşan devletler hangileridir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 5) Fransız İhtilali sonrası ortaya çıkan fikir akımları (özellikle milliyetçilik) dünyaya yayıldığında çok uluslu imparatorlukların egemenliği altında yaşayan milletler ayaklanmaya başladı.
Bu durumun en çok etkilediği imparatorluklar hangileridir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 6) Fransız İhtilali sonrası Macarlar Avusturya’ya karşı Lehlerde Rusya’ya karşı bağımsızlık arzusu ile ayaklanmışlardır. Bu ayaklanmalar iki devlet tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştır. Sonrasında ise Macar ve Leh milliyetçilerin bir kısmı Osmanlı Devleti’ne sığınmıştır. Osmanlı Devleti, Avusturya ve Rusya tarafından yapılan tüm baskılara rağmen Macar ve Leh milliyetçileri teslim etmemiştir.
Bu olay tarihte hangi isimle anılmaktadır?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
| DİKKAT | Viyana Kongresi ve Meternik Sistemi’ne göz at. |
SORU 7) Kendisi de çok uluslu bir devlet olan Rusya Fransız İhtilali neticesinde ortaya çıkan milliyetçilik ayaklanmaları ile uğraşmak zorunda kalmıştır. Aynı zamanda da milliyetçilik akımının başka devletler içinde de yayılmasını sağlayarak topraklarını genişletme siyasetine yeni bir açılım getirmiştir. Özellikle Osmanlı Devleti ve Avusturya egemenliğindeki uluslar arasında milliyetçilik fikrini yaymaya çalışarak Balkanlar üzerine genişleme siyaseti gütmüştür.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen Rusların tarihsel politikasının adı nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 8) Fransız İhtilali neticesine ortaya çıkan milliyetçilik akımı Osmanlı Devleti’nin dağılma sürecini hızlandırmıştır. Bazı Avrupalı devletler çıkarları doğrultusunda Osmanlı ülkesindeki azınlıklar arasında milliyetçilik fikrini yayarak Osmanlı’ya karşı ayaklanmalarını sağlamıştır.
Paragrafta bahsedilen devletler hangileridir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 9) Milliyetçilik akımının Osmanlı egemenliğindeki uluslar arasında yayılmasını sağlayan ve ayaklanmaları körükleyen devletlerden biridir Fransa’dır.
Fransa’nın Osmanlı’ya karşı bu şekilde bir politika izlemesinin sebepleri nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 10) Fransız İhtilali’nin Osmanlı üzerindeki olumlu ve olumsuz etkisini yazınız.
| FRANSIZ İHTİLALİ’NİN OSMANLI’YA OLUMSUZ ETKİSİ |
| Fransız İhtilali’nin doğurduğu milliyetçilik akımının özellikle Balkan ulusları arasında yayılması ile Osmanlı ülkesinde bağımsızlık ayaklanmaları çıkmaya başladı. Özellikle Fransa ve Rusya tarafından körüklenen bu ayaklanmalar Osmanlı’nın dağılma sürecini hızlandırdı. |
| FRANSIZ İHTİLALİ’NİN OSMANLI’YA OLUMLU ETKİSİ |
| Fransız İhtilali’nin doğurduğu akımlar neticesinde Osmanlı Devleti’nde demokratikleşme hareketleri başladı. (Tanzimat Fermanı ve Meşrutiyete zemin hazırlandı.) |
SORU 11) Fransız İhtilali’nin doğurduğu milliyetçilik akımı neticesinde özellikle Balkanlarda pek çok ayaklanma çıkmıştır.
İlk ayaklanan ve ilk bağımsızlığını kazanan Balkan ulusunu yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 12) Sırpların bağımsızlık aşamaları nelerdir?
| SIRPLARIN BAĞIMSIZLIK AŞAMALARI | |
| 1804 | Sırp isyanı (Kara Yorgi) |
| 1812 Bükreş Antlaşması | Ayrıcalık |
| 1829 Edirne Antlaşması | Özerklik |
| 1878 Berlin Antlaşması | Bağımsızlık |
SORU 13) Yunan İsyanı esnasında pek çok devlet Yunanlıları desteklemiştir.
Bu devletler hangileridir? Yunanlıları neden desteklemişlerdir?
| YUNAN İSYANI’NI DESTEKLEYEN DEVLETLER | ||
| RUSYA | FRANSA | İNGİLTERE |
| Sıcak denizlere inmek | Doğu Akdeniz’e egemen olmak | Mora’nın Rus etkisine girmesini engellemek |
SORU 14) Balkanlarda Osmanlı Devleti’ne karşı milliyetçi isyanların görülmesinde etkili olan gelişmeler nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 15)
Yunan İsyanı esnasında İngiltere, Fransa ve Rusya donanmaları birleşerek Osmanlı donanmasını yakmış, sonrasında devam eden savaşlar neticesinde Yunanistan 1829 Edirne Antlaşması ile bağımsız olmuştur? Osmanlı donanmasının yakıldığı olayın adı nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 16) Sanayi Devrimi, insan ve hayvan gücüne dayalı üretimden makine gücüne dayalı üretime geçilmesidir. 18. Yüzyılın sonlarında İngiltere’de ortaya çıkmış ve zamanla tüm Avrupa’ya yayılmıştır.
Sanayi Devriminin ortaya çıkmasında etkili olan faktörler nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 17) Sanayi Devriminin İngiltere’de ortaya çıkmasının sebepler nelerdir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
SORU 18) Sanayi Devriminin sonuçlarından 5 tane yazınız.
| SANAYİ DEVRİMİNİN SONUÇLARI |
| Avrupa’da üretimde artış sağlanmış ve ekonomik büyüme yaşanmıştır. |
| Geçimlik ekonomi anlayışı terk edilmiş ve ekonomide kâr etmek amaç olmuştur. |
| Makineleşme sonucunda işçi sınıfı ortaya çıkmıştır. (Sosyalizm) |
| Köyden kente göç hızlanmıştır. |
| Sanayinin geliştiği ve ticari faaliyetlerin merkezi konumundaki yerlerde kentleşme başlamıştır. |
| Tıptaki gelişmelerle nüfusta artış sağlanmıştır. |
| Bankacılıkta, ticarette ve para hacminde genişleme olmuştur. |
| Yeni hammadde ve pazar arayışı Avrupa devletleri arasında sömürge rekabetine neden olmuştur. |
SORU 19) Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı, Avrupa’da bazı ideolojilerin ortaya çıkmasının yanında bazı ihtilallerin de çıkmasına ortam hazırladı.
Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı sonucunda Avrupa’da ortaya çıkan ideolojileri ve ihtilalleri yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 20) Anayasal sistem ilk kez İngiltere’de XIII. yüzyılda doğmuştur. Aydınlanma düşüncesi ilkelerine dayanan ilk modern ve yazılı anayasa hangisidir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
| 11.3.2. Sanayi İnkılabı sonrası Avrupalıların giriştiği sistemli sömürgecilik faaliyetleri ile küresel etkilerini analiz eder. |
SORU 21) Sanayi Devrimi ile sömürgecilik faaliyetlerinin hızlanması arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 21)
Sanayi İnkılabının sağladığı teknik üstünlükle dünyaya egemen olan Avrupalılar sadece ekonomik sömürüyle de yetinmemişlerdir.
Jomo Kenyatta’nın sözünden de yola çıkarak Avrupalıların ekonomik faaliyetler dışında hangi alanlarda sömürdüklerini açıklayınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
| 11.3.3. Osmanlı Devleti’nde modern ordu teşkilatı ve yurttaş askerliğine yönelik düzenlemelerin siyasi ve sosyal boyutlarını analiz eder. |
SORU 22)
| İYİ ÇALIŞ | AŞAĞIDAKİ ORDULARA İYİ ÇALIŞ. |
| Nizam-ı Cedit | III. Selim |
| Sekban-ı Cedit | II. Mahmut |
| Eşkinci Ocağı | II. Mahmut |
| Vakayı Hayriye | II. Mahmut |
| Asakir-i Mansureyi Muhammediyye | II. Mahmut |
| Redif-i Asakir-i Mansure | II. Mahmut |
SORU 23) III.Selim döneminde kurulan Nizam-ı Cedit ordusunun giderlerini karşılamak amacıyla kurulan hazinenin ismi nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 24) Nizam-ı Cedit ordusunun en büyük başarısı ne olmuştur?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 25) Yeniçeri Ocağı’nın kaldıırılmasnın sebepleri nelerdir?
| Yeniçeri Ocağı’nın Kaldırılmasının Sebepleri |
| – Yeniçeri Ocağı kurallarına uyulmaması ve Ocak’ta yaşanan bozulmalar |
| – Sırp ve Yunan İsyanı’nı bastırmakta yetersiz kalmaları ve savaşlarda yaşanan mağlubiyetler. |
| – Islahatlara karşı isyanlar çıkardılar. (Bazen kendileri isyan ettiler, bazende çıkar çevreleri tarafından kışkırtıldılar.) |
| – Merkezi otoritenin güçlendirilmek istenmesi |
| 11.3.4. Ulus devletleşme ve endüstrileşme süreçlerinin sosyal hayata yansımalarını analiz eder. |
SORU 26) İlk demiryolu 1830 yılında İngiltere’de açılmıştır. Osmanlı Devleti döneminde ise Anadolu’da ilk demiryolu 1867’de İngiliz girişimciler tarafından açılan İzmir-Aydın hattıdır. Osmanlı ülkesindeki ilk demiryolları ancak yabancı şirketlere verilen imtiyazlar sayesinde yapılabilmiştir.
Bu durumun temel sebebi nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 27) Özellikle Sultan 2. Abdülhamid döneminde demiryolu yapımı hızlanmış ve devlet politikası haline gelmiştir. Bu dönemde Hicaz Demiryolu ile birlikte Osmanlı demiryollarının %73’ü yapılmıştır.
Osmanlı Devleti döneminde demiryollarına bu kadar önem verilmesinin sebepleri nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 28) XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde merkezî otoriteyi güçlendirmeye yönelik yapılan ıslahatlardan üç tanesini yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 29) Osmanlı Devleti’nde XVIII. Ve XIX. Yüzyılda açılan modern eğitim kurumlarının isimlerini yazınız.
SORU 29) Kont dö Bonneval Aleksandr (Humbaracı Ahmet Paşa) tarafından Çağdaş askerlik bilgisi olan subaylar yetiştirmek amacıyla kurulan, Osmanlı’da çağdaşlaşma hareketinin ilk kurumu hangisidir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 30) Sultan I. Abdülhamit döneminde 1775’te açılan, ilk hocaları Kaptan-ı Derya Hasan Paşa ve Baron dö Tott olan batı tarzında eğitim veren ve aynı zamanda günümüz Deniz Harp Okulu’nun temelini oluşturan eğitim kurumunun adı nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 31) III. Selim döneminde Osmanlı kara ordusuna subay ve teknik eleman yetiştirmek amacıyla kurulan okul hangisidir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 32) II. Mahmut döneminde Avrupa tarzında subay yetiştirmek (Asakir-i Mansureyi Muhammediye Ordusu’na) amacıyla kurulan okulun adı nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 33) II. Mahmut döneminde Asakir-i Mansureyi Muhammediye Ordusu’nun sağlık ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan okulun adı nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 34) I. Abdülmecid döneminde devrin şartlarına uygun modern devlet adamı yetiştirmek amacıyla kurulan, 1936’da Ankara’ya taşınan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi adını alan okul hangisidir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 35) XIX. Yüzyılda Osmanlı sınırları içinde yabancı devletler tarafından pek çok okul açılmıştır. Bu okullar hangi amaçla açılmıştır?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
SORU 36) Sultan II. Abdülhamit Dönemi’nde sosyal devlet anlayışı ile hizmet veren en önemli kurumlar hangileridir? Bu kurumların amaçları nelerdir?
• Darülaceze: Engelli, yaşlı, kimsesiz, fakir, âciz, öksüz, yetim vatandaşların barınıp korunması ve tedavisi için 1895’te kuruldu. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda faaliyet gösteren ilk sosyal yardım kurumu olan bu kurum günümüzde T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde hizmet vermeye devam etmektedir.
• Darülhayr-ı Âli: Ermeni olayları sonrası yetim kalan çocukların barınması, eğitilmesi ve bir zanaat öğrenmesi amacıyla açıldı.
• Himaye-i Etfal Cemiyeti: Korunmaya muhtaç çocukların bakımı amacıyla 1908’de kuruldu. Cemiyet, günümüzde T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde yer alan Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü kapsamında faaliyetlerine devam etmektedir.
SORU 36) Sultan II. Abdülhamit Dönemi’nde, sosyal devlet yapısının geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar nelerdir?
- Hastaneler, okullar ve sosyal yardım kurumlarının açılması
- Yoksullara aylık bağlanması
- Emeklilik sisteminin uygulanması
| DİKKAT | 2. Abdülhamid döneminde açılan okullar tablosuna bir bak derim. (Sayfa 120) |
11. Sınıf Tarih 3. Ünite Çalışma Kağıdı Cevapları
