Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Atatürkçü Düşünce Sistemini Hazırlayan Etkenler
- Mustafa Kemal, Selanik gibi bir yerde ve iyi bir okulda eğitim almıştır. Onun gelişmesinde yaşadığı şehirlerin çok büyük katkısı olmuştur. Mustafa Kemal henüz Selanik Askeri Rüştiyesi’ne giderken kişi hak ve hürriyetlerinin genişletilmesine yönelik fikirleri benimsemiştir. Bu fikirler doğrultusunda dönemin önemli düşünürlerine ait eserler okumaya başlamıştı. Bunların başında vatan şairi Namık Kemal gelmektedir. Namık Kemal’in en çok hürriyet ve meşrutiyetle ilgili görüşlerinden etkilenmiştir.
- Mustafa Kemal, Türkçü şair Mehmet Emin Yurdakul’dan etkilenmiş, özellikle milli konularda bu şairi takdir etmiştir.
- Toplumsal içerikli şiirleriyle tanınan Tevfik Fikret, Mustafa Kemal’in çağdaş ve inkılapçı kişiliğinin oluşmasında etkili olmuştur.
- Ziya Gökalp Türk tarihinin bir bütün içinde değerlendirilmesi gerekliliği, eğitim ve öğretimin birleştirilmesi, dilin sadeleşmesi, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve milli kültürü koruyup geliştirerek çağdaşlaşma gibi konularda Mustafa Kemal üzerinde etkili olmuştur.
- Descartes ve Kant rasyonalizm konusunda etkili olmuştur. J.J. Russo özgürlükçü ve cumhuriyetçi fikirleriyle Atatürk’ü etkilemiştir. Montesqu özgürlükçü düşüncenin erdemleri gibi konularda onu etkilemiştir. Mustafa Kemal’in fikir dünyasının oluşumunda Reform ve Rönesans’ın getirdiği bilimsel deneysel düşüncelerin etkisi büyüktür. Hele hele Fransız İhtilali’nin dünyaya yaydığı adalet, eşitlik hürriyet ve demokrasi gibi düşünceler onu derinden etkileyecekti.
- Sanayi Devrimi sömürgeciliğin gelişmesinde, Fransız İhtilali ise milliyetçilik hareketlerinin başlamasında çok etkili olmuştur. İşte Mustafa Kemal çokuluslu ve parçalanmaya yüz tutmuş, ayrıca Batı’nın sömürgesine dönüşmüş bir imparatorlukta yetişmiştir. Milli mücadelenin gerçekleşmesi, yeni Türk Devleti’nin cumhuriyete dayalı olarak kurulması, inkılapların gerçekleştirilmesi Atatürkçü düşünce sisteminin başarısıdır.
- Atatürkçülüğün temel esasları Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından belirlenmiştir. Devlet ve toplum hayatına ilişkin gerçekçi fikir ilkelerinden oluşan Atatürkçü düşünce sistemi, Türk milletinin ihtiyaçlarından ve gerçeklerinden ortaya çıkmıştır. Türk milletinin bu gün ve gelecekte tam bağımsızlığa huzur ve refaha sahip olması, devletin ve milletin egemenliği esasına dayandırılması, aklın ve bilimin yol göstericiliğinde Türk milli kültürünün çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkartılmasıdır.
- Atatürkçülük tam bağımsızlığı hedefler. Bu bağımsızlık her alanda olmalıdır. Ayrıca Atatürkçülüğün temel bir esası da egemenliğin millete olmasıdır.
- Atatürkçülük, olayları akılcı bir yaklaşımla ele almayı ilke edinmiştir.
