4. Ünite: Yumuşama Dönemi ve Sonrası

1956 Mısır-İsrail Savaşı 1956 Mısır-İsrail Savaşının nedeni, Filistin Araplarının yurtlarından atıl­ması ve Mısır’ın Süveyş Kanalı’nı ulusallaştırmasıdır. Mısır yenildi. İsrail 1949 sınırlarına döndü. Mısır’a as­ker çıkaran İngiltere ve Fransa, BM kararları gereğin­ce Mısır’dan geri çekildi. ABD; İsrail, İngiltere, Fransa işbirliğine karşı çıktı. SSCB Araplara destek oldu ve Orta Doğu’da etkisini artırdı. İngiltere, İsrail’i harekete geçirip destek için ve de güvenlik gerekçesi …

1948-1949 Arap – İsrail Savaşı konusu ARAP-İSRAİL SAVAŞLARI VE BÜYÜK DEVLETLERİN POLİTİKALARI konusunun alt başlığıdır. 1948-1949 Arap – İsrail Savaşı Filistin’in, Birleşmiş Milletler kararıyla Araplar ve Yahudiler arasında paylaştırılması ve İsrail’in resmen kurulması üzerine Araplar, İsrail’e savaş açtı. Yenilen Arap devletleri ateşkes imzaladı. İsrail topraklarını genişletti ve çok sayıda Filistinli Arap nüfus komşu ülkelere göç etti. Böylece Filistinli mülteciler sorunu …

Barış İçinde Bir Arada Yaşama – Bağlantısızlık Hareketi İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra sömürgelerin bağımsızlık hareketleri sonucunda uluslararası ilişkilerde 5 yeni bir güç ortaya çıktı. Batı-Doğu Blokları dışında kalan bu bağlantısızlar oluşumuna, Kore sorununda bağlantısızlığını ilan eden Yugoslavya, Hindistan ve Mısır öncülük yaptı. Sömürgeciliğe karşı ulusların yazgılarını belirle­mesini savunan 24 Asya ve Afrika ülkesi ilk defa Endonezya’nın Bandung şehrinde toplandı (1955). …

Afganistan’ın SSCB Tarafından İşgali Afganlılar, İngilizlerle mücadele ederek 1919’da ba­ğımsız bir krallık kurmuştu. Krallık 1973’te yıkılarak cumhuriyet kuruldu. Yönetim diktatörlüğe dönüş­meye başlarken, sosyal-siyasal-ekonomik sorunlar arttı. 1978’de SSCB ile “Dostluk, İyi Komşuluk ve İşbirliği Antlaşması” imzalandı. 1978 sonunda SSCB yanlısı yönetime karşı halk direnişi başladı. Yönetim SSCB’den yardım istedi. Rusya’dan çok sayıda uz­man ve asker geldi. Olaylar şiddetlenince 27 Aralık 1979’da …

Keşmir Sorunu 1947’de bağımsızlaşan Hindistan ve Pakistan birbirleriyle sürekli bir çatışma durumunda olmuştur. Bu ça­tışmanın en önemli nedeni de Keşmir sorunudur. Keşmir, Hindistan, Pakistan, Afganistan ve Çin’in ke­sişme noktasındadır. Halkının çoğunluğu Müslüman olan Keşmir, verimli topraklara ve önemli yeraltı kay­naklarına sahiptir. Pakistan, Müslüman çoğunluktan dolayı; Hindistan’da bölge Mihracesinin kendi topraklarına katılımı istedi­ğinden Keşmir’de hak iddia ediyordu. Bu yüzden Pa­kistan ve …

Vietnam Savaşı (1965-1973) Vietnam, bir Fransız sömürgesi iken 1954 Cenevre Antlaşması ile Kuzey ve Güney Vietnam olmak üzere bağımsız oldu. Cenevre Antlaşması’na göre iki taraf 1956 seçimleri ile birleşecekti. Güney Vietnam seçimlere katılmadı. Sosyalist Kuzey Vietnam’da gerilla yöntemiyle Güney’deki yönetimi değiştirip birleşmeyi sağlamak için savaşa başladı. Güney Vietnam, ABD’den yardım istedi. ABD ekono­mik ve askeri yardım kararı aldı. 1964’te Kuzey …

Küba Buhranı Küba’da Fidel Castro 1959’da Batista diktatörlüğüne son verip iktidara gelmiş ve ekonomiyi ulusallaştırma­ya başlamıştı. Bu durum ülkede iş yapan ABD şirket­lerinin çıkarlarını zedelemekte idi. ABD, Castro yöne­timine karşı sosyalist yönetimden yana olmayanlara destek verdi. Böylece Küba, SSCB’ye yanaşmak zo­runda kaldı. SSCB 1962’de, ABD’nin yanı başındaki Küba’ya füzeler yerleştirmeye başladı. ABD’nin karşı çıkması da SSCB’yi vazgeçiremedi. ABD donanması Küba …

Yumuşama Dönemi Çatışmaları Doğu-Batı Blokları arasında yumuşama süreci başlasa da SSCB ile ABD arasında uzak ülkelerde çatışmalar da yaşanmıştır. Her iki devlet, Küba ve Vietnam’daki iktidar mücadelelerini kendi çıkarlarının gerektirdiği gibi destekleyerek rekabetlerini devam ettiriyordu. Bununla beraber ABD ve SSCB nükleer silahları sınırlandırmak için uluslararası anlaşmalar da imzalanmıştır. Küba Buhranı konu anlatımı için tıklayınız. Vietnam Savaşı konu anlatımı için tıklayınız. …

Helsinki Konferansı Doğu Bloku, Avrupa’da güvenlik ve işbirliği amacıyla bir konferans önerisi sununca, bloklar arasında bazı sorunların halledilmesi üzerine Batılılarda bu öneriyi kabul etti. SALT-i Antlaşmasından sonra Avrupa devletleriyle (Arnavutluk dışında) Kanada ve ABD’nin katıldığı Avru­pa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) Helsinki’de toplandı. Uluslararası ilişkilerde temel barış ve işbirli­ğini kapsayan “Helsinki Nihai Senedi (Sonuç Belgesi)” 1 Ağustos 1975’te imzalandı. Helsinki …

Nükleer Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri Küba sorunu nedeniyle ABD-SSCB arasındaki füze krizinin uzlaşmayla çözümlenmesi, nükleer silahların sınırlandırılmasında bir başlangıç oldu. 1963’te ABD, SSCB, İngiltere arasında Moskova’da ilk defa “Nük­leer Denemelerin Kısmen Yasaklanması Anlaşması” imzalandıysa da nükleer yarış devam etmiştir. 1969’da Helsinki’de SSCB-ABD arasında “Stratejik Silahları Azaltma Görüşmeleri (SALT-I)” önemli bir aşama oldu. 26 Mayıs 1972’de Moskova’da, yalnız savunma füzelerinin sınırlandırılmasının öngörüldüğü …