Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Afganistan’ın SSCB Tarafından İşgali
Afganlılar, İngilizlerle mücadele ederek 1919’da bağımsız bir krallık kurmuştu. Krallık 1973’te yıkılarak cumhuriyet kuruldu. Yönetim diktatörlüğe dönüşmeye başlarken, sosyal-siyasal-ekonomik sorunlar arttı. 1978’de SSCB ile “Dostluk, İyi Komşuluk ve İşbirliği Antlaşması” imzalandı. 1978 sonunda SSCB yanlısı yönetime karşı halk direnişi başladı. Yönetim
SSCB’den yardım istedi. Rusya’dan çok sayıda uzman ve asker geldi.
Olaylar şiddetlenince 27 Aralık 1979’da Ruslar ek kuvvetlerle Afganistan’ı işgal etti.
SSCB bu işgalle Orta Doğu petrollerine daha yakın hale gelmiş ve Basra Körfezi’ne de yakınlaşmıştır. Çin ve Pakistan durumu BM’ye taşıdı. AB’de, SSCB ile yapılan SALT-II Antlaşmasını onaylamazken, Afgan mücahitlere yardıma başladı. SSCB ve Afgan hükümet kuvvetleri Afgan mücahitleri direnişi bitiremedi. Üç milyon Afganlı mülteci Pakistan’a sığındı, Pakistan ve Suudi Arabistan’ın çabasıyla İslamabad’da olağanüstü İslam Konferansı toplandıysa da sonuç alınamadı.
1982’de sorunu çözmek üzere BM yönetiminde Afganistan, Pakistan, ABD ve SSCB’nin katılımıyla görüşmeler başladı. 14 Nisan 1988’de Cenevre’de yapılan antlaşmayla sorun çözümlendi. SSCB 1989’da tüm güçlerini geri çekti. Mücahitler birleşerek bir hükümet kurdu. Ancak iktidar için iç savaş yaşanmaya başlandı.
