İran’da Rejim Değişikliği

İRAN – IRAK SAVAŞI

Lütfen önce şu yazıyı okuyunuz. Irak’ta Rejim Değişikliği

İran’da Rejim Değişikliği

1925’ten itibaren İran’da yönetimi elinde tutan Peh­levi hanedanı, toplumsal çağdaşlaşma ve kalkınma­yı gerçekleştiremedi. Plansız toprak reformu kırsal nüfusu yoksullaştırıp köyden kente göçü hızlandırdı. Petrol gelirlerinin silahlanmaya harcanması, gelir da­ğılımındaki eşitsizliği iyice artırdı. 1978’de başlayan yerel ayaklanmalar halk hareketine dönüştü. 1979’da Fransa’da sürgünde olan Humeyni ülkeye dönerek Pehlevi yönetimine son verdi ve İran İslam Cumhu­riyeti kuruldu.

Yeni yönetim dini temelli bir anayasa ile halka siyasi haklar tanıdı. Yeni yapılanma sürecinde petrol gelirle­rinin azalması ekonomik sorunları artırdı.

İran, rejim değişikliğinin ardından ABD öncülüğünde­ki CENTO’dan çekildi. SSCB ile yapılan dostluk ant­laşmasının bazı hükümlerini tek taraflı feshetti. Orta Doğu’da, Mısır’dan kaynaklanan güçler dengesinin değişmesiyle oluşan boşluğu doldurmaya çalışırken yayılmacı bir politikaya soyunması İran’ın, Irak ile iliş­kilerini iyice sarstı.

1960’ların sonunda ABD, İngiltere ve İran arasında, İngiltere’nin Basra Körfezi’nden çekilmesi sonunda bölgede İran’ı egemen güç yapacak anlaşmalar imzalanmıştı.İran bu anlamda Batı yanlısı güçler ve mo­narşileri destekliyor; Şii ve Fars kökenlilerin, hangi ül­kelerde olurlarsa olsunlar liderliğini yapmaya çalışıyor; körfezdeki adalara ve su yollarına tek başına egemen olmaya çalışıyordu. İran İslam Cumhuriyeti de Pehlevi döneminin bu politikalarını uygulamaya devam ettirme yönündeki girişimlerden geri durmadı.

Konu bütünlüğü için şu konudan devam ediniz. İran-lrak Savaşı’nın Başlaması ve Sonuçları Maddeler Halinde