Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Kut Anlayışı Maddeler Halinde başılıklı yazımınız içeriğinde Kut anlayışı nedir? Kut anlayışının özellikleri nelerdir? Sonuçları nelerdir? gibi soruların cevapları hakkında bilgi sahibi olacağız.
İçindekiler
Kut Anlayışı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
- Kök tengri tarafından verildiğine inanılan devleti yönetme yetkisine kut denir.
- Türklerde gücün kaynağı ilahidir.
- Lakin Türk kağanı kutsal bir varlık değildir, tanrı-kral (Mısır’da ki gibi) hiç değildir.
Temeli “Tanrı bağışı”na dayanan bu iktidar tipine sosyolojide “karizmatik iktidar” denmektedir.
- Türk veresat sistemine göre tahta geçebilmek için kut sahibi bir ailenin erkek soyundan gelmek gerekir.
- İlk Türk devletlerin kut sahibi aileler; Hunlarda Tu-ku, Kök Türkler’de Aşina, Uygurlarda Yağlakar ailesidir.
- Kut, kutlu ailenin erkeklerinin kanındadır. “Kut”un kaybolmaması için hanedan mensupları boğularak öldürülür.
- Kağan öldüğünde veya tahtta indirildiğinde kağanın çocukları başta olmak üzere hanedan ailesinin erkek neslinin tahta geçme hakkı vardır.
TAVSİYE LİNK: İlk Türk Devletlerinde Veraset Anlayışı
Kut Anlayışının Olumlu Yönleri
“Kut”un Kök Tengri tarafından verilmiş olması halkın kağana ve hanedana bağlılığını arttırır. Bu durumda merkezi otoriteyi güçlendirir.
Kut Anlayışının Olumsuz Yönleri
Kut sahibi hanedanın tüm erkeklerinin tahta geçme hakkına sebep olması taht kavgalarına, devletin zayıflamasına, ikiye bölünmesine hatta yıkılmasına sebep olmaktaydı.
NOT 1 : Kut anlayışının İslamiyetin kabulu sonrasında da devam etmiştir.
NOT 2: Kut Anlayışının olmadığı tek Türk devleti Memlükler’dir.
NOT 3: Kut anlayışında değişiklik yapan tek Türk devleti Osmanlı Devleti’dir.
OKUMA TAVSİYESİ: Kut Anlayışı Nedir? Kut İnancının Türk Siyasi Hayatına Etkileri Nelerdir?
