2. TBMM’nin Özellikleri

2. TBMM’nin Özellikleri nelerdir? sorusu özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşlarımızca sıkça sorulmakta. Gelin cevaba beraber bakalım.

2. Türkiye Büyük Millet Meclisi

1. TBMM, I. Dünya Savaşı’nın ardından oldukça zor koşullar altında doğmuş, Kurtuluş Savaşı ve saltanatın kaldırılması gibi iki büyük mücadeleyi başarıyla sonuçlandırmıştır. Bunları yaparken oldukça yıpranmıştır. Bu durum, meclisin yenilenmesini gerektiren temel etkendir.

Ayrıca seçimlerin iki yılda bir yapılması zorunluluğu ve inkılâpları gerçekleştirmek için güçlü bir meclise duyulan ihtiyaç da meclisin yenilenmesine yol açmıştır.

11 Ağustos 1923 yılında çalışmaya başlayan 2. TBMM’nin görev süresi 1 Ekim 1927’de sona ermiştir.

2. TBMM’nin Özellikleri nelerdir?

İkinci Meclis’in genel özellikleri şöyle sıralanabilir;

• İnkılap meclisidir. Başta cumhuriyetin ilanı ve halifeliğin kaldırılması olmak üzere birçok inkılâp gerçekleştirilmiştir.

DİKKAT: 1. Meclis’in yaptığı tek devrim saltanatın kaldırılmasıdır. 1927 yılına kadar olan inkılapları 2. Meclis yapmıştır.

• Siyasi partiler vardır. Halk Fırkası 9 Eylül 1923’te kurulmuştur.
• Çok partili hayat denemeleri 2. Meclis döneminde başlamıştır. İlk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17 Kasım 1924’te kurulmuştur.

BİR BAK İSTERSEN: Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri Özet

• Rejim karşıtları ile mücadele etmek zorunda kalmıştır. Şeyh Sait İsyanı ve Mustafa Kemal’e suikast girişimi bu dönemdedir.

DİKKAT: Menemen Olayı 2. Meclis döneminde değildir.

• Kozmopolit değildir.
• Kabine Hükümeti Sistemi vardır.

MUTLAKA BAK: Kabine Hükümeti Sistemi Nedir?

• Güçler ayrılığı ilkesi vardır.
• İlk olarak Lozan Antlaşması onaylanmıştır. (13 Ağustos 1923).
• 6 Ekim 1923’te İstanbul, İtilaf Devletlerinden teslim alınmıştır.
• 13 Ekim 1923’te Ankara başkent yapılmıştır.

2. TBMM Döneminde Yapılan İnkılaplar

2. TBMM’nin özellikleri arasında en önemlisi inkılapların çoğunun bu dönemde yapılmasıdır. Kronolojik olarak bir bakalım;

• 2. TBMM’nin gerçekleştirdiği ilk inkılap: 29 Ekim 1923 Cumhuriyet’in İlanı
• 3 Mart 1924 Halifeliğin Kaldırılması
• 3 Mart 1924 Öğretimin Birleştirilmesi (Tevhid-i Tedrisat Kanunu)
• 20 Nisan 1924 Anayasasının Kabul Edilmesi
• 1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu
• 1924 Şeriyye Mahkemelerinin Kapatılması
• 9 Ağustos 1924 Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri (Cumhuriyet Halk Fırkasının Kurulması)
• 1925 Çiftçinin Özendirilmesi
• 1925 Örnek Çiftliklerin Kurulması
• 1925 Tarım Kredi Kooperatifleri’nin Kurulması
• 17 Şubat 1925 Aşar (Öşür) Vergisinin Kaldırılması
• 25 Kasım 1925 Şapka kanunu
• 30 Kasım 1925 Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması
• 1925 – 1935 Takvim, Saat ve Ölçülerde Yapılan Değişiklikler
• 1926 – 1934 Türk Kadınının Medeni ve Siyasi Haklarına kavuşması
• 17 Şubat 1926 Medeni Kanunun Kabulü
• 1926 Türk Ceza Kanunu
• 1926 Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun
• 1926 Medreselerin Kapatılması
• 1 Temmuz 1926 Kabotaj Kanunu
• 28 Mayıs 1927 Sanayi Teşvik Kanunu