Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Lise 3 ve orta 3 müfredatına dahil olan bu konu; İnkılap Tarihi dersi 4. ünitesi olan Türk İnkılabı ünitesinin alt başlığıdır. Mustafa Kemal’e Suikat Girişimi konusunu aşağıdan okuyabilirsiniz.
Mustafa Kemal’e Suikast Teşebbüsü
6 Haziran 1926 Çarşamba günü İzmir’e gitmek üzere yola çıkan Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya suikast yapacakları ihbarı ile suikastı gerçekleştirmeye çalışanlar, suç aletleri bomba ve silahlarıyla beraber yakalanmışlardır.
Suikast şebekesi, aylarca hazırlanarak Gazi’ye karşın suikast yapmayı ve bu suretle de hükümeti devirmeyi kararlaştırmıştı. Suikastı hazırlayanlar, Terakkiperver Cumhuriyet fırkasına mensup bazı kişilerdi. En mühim rolü oynayanlar Terakkiperver Fırkadan İzmit Mebusu Şükrü Efendi ile eski İttihat ve Terakkici Kara Kemal’di. Suikast öncesinde Ankara’da tasarlanmış, Erzincan Mebusu Sabit Efendi’le Faik Efendi’in müdahaleleri ile önlenmiş, daha daha sonra Bursa’da düşünülmüş, bu da uygun görülmeyerek İzmir’de gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
16 Haziran 1926’da İzmir’e gelmesi gereken trenin gelmemesi sonucunda Giritli Şevki durumu İzmir Valisine ihbar etmiş ve suikastçılar silahlarıyla beraber yakalanmışlardır.
Suikast olayında Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın bazı üyelerinin yer aldığı meydana çıkmış ve eski İttihat ve Terakkicilerin de bu olayın azmettiricisi ve düzenleyicileri oldukları anlaşılmıştır. Emelleri, öncelikle irticayı tahrik ve dini politikaya alet ederek Mustafa Kemal Paşa’yı iktidardan düşürmekti. Bunun yolla muvaffak olamayınca, İttihat ve Terakki’nin ileri gelenleri, Terakkiperver Fırkanın içerisinde yer alan adamlarıyla suikast girişimi hazırlıklarına girişmişlerdir.
Kurulan İstiklal Mahkemesi, suçları sabit olanları idama cezası verilmiştir. 14 Temmuz 1926’da başta Ziya Hurşit, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Çopur Hilmi, Şükrü Efendi, Ayıcı Arif, İsmail Canpolat olmak üzere 13 birey idam edilmiştir.
