Gümrü Antlaşması’nın Osmanlıca orijinal metninin ilk sayfası Gümrü Antlaşması, 3 Aralık 1920 tarihinde TBMM Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanmıştır. Doğu sınırının belirlenmesi yönünde yapılan üç antlaşmanın ilkidir. TBMM’nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşma olduğundan Ermenistan, TBMM’yi tanıyan ilk devlet olmuştur. Gümrü Antlaşması Maddeleri ve önemini konusu TYT, AYT ve KPSS’de soru potansiyeli taşır. Doğu sınırımızı belirleyen tüm antlaşmaları …

Türkiye’de Çok Partili Yaşama Geçiş Denemeleri Cumhuriyet Halk Fırkası (9 Eylül 1923) Kurucusu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür. Türkiye’nin ilk siyasi partisidir. (Kuruluşu 9 Eylül 1923’tür) Halk Fırkası adıyla kurulan bu parti, 10 Kasım 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası adını almıştır. Atatürk yapacağı yenilikleri, uygulayacağı ilkeleri CHF’nin programına yazdırarak, bu parti aracılığıyla geniş halk yığınlarına ulaşmayı amaçlamıştır. Parti ekonomide devletçiliği savunur. (Devletçilik: …

3 Mart 1924 Tarihinde Yapılan Yenilikler Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. TBMM, Osmanlıda yapılan işlerin dine uygun olup olmadığını denetleyen ve vakıfları ve medreselerin denetimini elinde bulunduran bu kuruma son vermiştir. bunun yerini Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü almıştır. İbadet yerlerinin düzenlenmesi ve din adamlarının atanmasıyla ilgili işlemlerin yerine getirilmesi Diyanet İşleri Başkanlığı’na verildi. Bu kurum başbakanlığa bağlı …

Hz. Muhammed’in vefatı sonrası ortaya çıkan halifelik kavramı zamanla etkisini kaybetmiş TBMM tarafından 3 Mart 1924 tarihinde kaldırılmıştır. Bu yazımızda Halifeliğin kaldırılmasının nedenleri nelerdir? Halifeliğin kaldırılmasının sonuçları nelerdir? sorularını cevaplamaya çalıştık. Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924) Hz. Muhammed (SAV)’in vefatından sonra onun din ve devlet başkanlığı yetkilerini kullanan kişiye halife denmişti.Dört Halife, Emeviler ve Abbasiler dönemlerinde devam etmiştir.Yavuz Sultan Selim, …

Meclis Hükümeti Sistemi ve Kabine Hükümeti Sistemi Arasındaki Farklar Meclis Hükümeti Sistemi Kabine Hükümeti Sistemi Yasama ile yürütmenin başı aynı kişidir. (Meclis başkanı ile başbakan aynı kişidir.)  Yasama ile yürütmenin başı ayrı kişilerdir. (Meclis başkanı ile başbakan ayrı kişidir.)  Güçler birliği ilkesi vardır.  Güçler ayrılığı ilkesi vardır.  Bakanlar tek tek meclis tarafından seçilir.  Bakanlar başbakan tarafından belirlenir. (Cumhurbaşkanının onayı ile) …

Kabine Hükümeti Sistemi Kabine Hükümeti Sistemi Nedir? Mecliste en çok milletvekili bulunan parti liderinin Cumhurbaşkanı tarafından hükümeti kurmakla görevlendirildiği, bakanların başbakan tarafından belirlenip cumhurbaşkanı tarafından onaylandığı hükümet şekline Kabine Hükümeti Sistemi denir. Kabine Hükümeti Sisteminin Özellikleri Diğer adı “Parlamenter Sistem”dir. Güçler ayrılığı ilkesi vardır. (Yasama, yürütme arasında yumuşak bir ayrılık söz konusudur.) Milletvekilleri (yasama üyeleri) hükümette (yürütmede) de görev alabilir. …

Meclis Hükümeti Sisteminin Özellikleri Meclis Hükümeti Sistemi Nedir? Kurulacak olan hükümetin bütün üyelerinin (bakanların) meclis içinden tek tek oylama ile seçildiği, başakan (hükümet başkanı) ile meclis başkanının aynı kişi olduğu hükümet şekline Meclis Hükümeti Sitemi denir. Meclis Hükümeti Sisteminin Özellikleri Kuvvetler (Güçler) Birliği ilkesi uygulanır. (Yasama ve yürütme meclisin elindedir.) Başbakan yoktur. Meclis başkanı ile hükümet başkanı aynı kişidir. Tüm …

Cumhuriyetin İlanının Sonuçları Devlet rejiminin adı konmuş devlet başkanlığı sorununa çözüm bulunmuştur. Meclis hükümeti sisteminden kabine sistemine geçilmiştir. Bu gelişme, güçler ayrılığına geçiş yönünde atılmış önemli bir adımdır. Kabine sistemine geçilmesiyle güçler birliğinde yumuşamaya gidilmiştir. Ayrıca hükümetin düzenli çalışması ve yürütme işlerindeki aksaklıklarında giderilmesi sağlanmıştır. (1961 Anayasası’yla güçler ayrılığı ilkesi benimsenecektir.) Ulusal egemenlik pekiştirilmiş yenilikler için elverişli bir ortam oluşturulmuştur. …

Cumhuriyetin İlanını Hazırlayan Gelişmeler Amasya Genelgesi’nde ilk kez cumhuriyet fikrinden söz edilmiştir. Bu fikir kongrelerde de işlenmiştir. TBMM’nin açılması ve egemenliği millete veren 1921 Anayasası’nın hazırlanması. Saltanatın kaldırılması. Saltanatın kaldırılmasından cumhuriyetin ilanı kadar geçen süreçte bir yıllık rejim boşluğunun oluşması (Rejimin adı belli olmadığı için devlet başkanı da belli değildi.) Cumhuriyetin İlanını Hızlandıran Olay 1923 sonbaharında mevcut hükümet istifa etmiş, …

2. TBMM’nin Özellikleri nelerdir? sorusu özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşlarımızca sıkça sorulmakta. Gelin cevaba beraber bakalım. 2. Türkiye Büyük Millet Meclisi 1. TBMM, I. Dünya Savaşı’nın ardından oldukça zor koşullar altında doğmuş, Kurtuluş Savaşı ve saltanatın kaldırılması gibi iki büyük mücadeleyi başarıyla sonuçlandırmıştır. Bunları yaparken oldukça yıpranmıştır. Bu durum, meclisin yenilenmesini gerektiren temel etkendir. Ayrıca seçimlerin iki yılda bir yapılması …