Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Gümrü Antlaşması 3 Aralık 1920 tarihinde TBMM ile Ermenistan arasında imzalanmıştır. Böylece Ermenistan, TBMM’yi tanıyan ilk devlet olmuştur.
Kurtuluş Savaşı’nda yeniden isyan eden Ermeniler Doğu Anadolu’yu ele geçirmek için harekete geçti.
9 Haziran 1920’de TBMM Kazım Karabekir Paşa’yı tam yetki ile Doğu Cephesi Komutanı olarak atadı.
28 Eylül 1920’de başlayan askeri harekat neticesinde Türk ordusu Gümrü’ye kadar ilerledi. Ermenilerle Gümrü Antlaşması imzalanarak savaşa son verildi.
Gümrü Antlaşması doğu sınırımızı belirleyen üç antlaşmadan biridir.
Doğu sınırımızı belirleyen tüm antlaşmaları aynı anda görmek için BUYRUN. Doğu Sınırımızın Çizilmesinde Etkili Olan Antlaşmalar
Gümrü Antlaşmasının Maddeleri
- Kars, Sarıkamış, Kağızman ve Iğdır Türkiye’de, Gümrü Ermenistan’da kalacaktır.
- Ermenistan, Sevr’den doğan haklarından vazgeçecek ve Türkiye’ye karşı düşmanca bir faaliyette bulunmayacaktır.
- Ermenilerden Türklere karşı silah kullanmamış olanlar 6 ay içinde Türkiye’ye geri dönebileceklerdir.
Gümrü Antlaşmasının Önemi
- TBMM’nin uluslararası alanda ilk antlaşması ve ilk diplomatik zaferidir.
- Sevr’i tanımayan, Misak-ı Milli’yi kabul eden ve TBMM’yi tanıyan ilk devlet Ermenistan olmuştur.
- Tarihte ilk kez bir antlaşmada Anadolu için Türkiye tabiri kullanılmıştır.
- Doğu sınırımız çizilmeye başlanmıştır.
- Doğuda büyük oranda güvenlik sağlanmıştır. Bunun üzerine doğudaki birliklerin büyük bölümü batıya kaydırılmıştır.
