3.Ünite: Türk İnkılabı

Saltanatın Kaldırılması Saltanatın Kaldırılma Tarihi: 1 Kasım 1922 Saltanatın Kaldırılmasını Hazırlayan Etkenler Lütfen tıklayınız. Saltanatın Kaldırılması Sonrası Gelişmeler 1 Kasım 1922’de meclis kararıyla saltanat kaldırılmıştır. Bunun üzerine son sultan VI. Mehmet Vahdettin, “Müslümanların Halifesi” unvanıyla 17 Kasım’da İngiltere’ye sığındı. Vahdettin’in, sultan unvanını kullanmaması, saltanatın kaldırılışını kabullenmesi anlamına gelir. İngiltere’nin halifeliği kullanma tehlikesine karşı TBMM, Abdülmecit Efendi’yi halife tayin etti (18 …

Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları 623 yıllık Osmanlı Devleti resmen sona ermiştir. Yeni Türk Devleti’nin laikleşmesi yolunda ilk dev adım atılmıştır. Ulusal egemenlik yolunda atılan bu dev adımla cumhuriyet yönetiminin ilanı için gerekli ortam hazırlanmıştır. Lozan’da ikilik sona ermiştir. Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları konusunu daha iyi anlayabilmeniz için lütfen aşağıdaki başlıklara tıklayıp okuyunuz. Saltanatın Kaldırılmasının Nedenleri konu anlatımı için tıklayınız.

Saltanatın Kaldırılmasının Nedenleri Genelge ve kongrelerde millet iradesinin öne çıkarılması. TBMM’nin açılması ve Teşkilatı Esasi Kanunu (1921 Anayasası)’nun hazırlanması. Saltanat makamının ulusal egemenliğe aykırı olması. Saltanatın, Kurtuluş Savaşı’na destek olmaması ve Sevr Antlaşması’nı kabullenmesi. Lozan görüşmelerine aynı anda Ankara ve İstanbul hükümetlerinin çağırılması (Hızlandıran gelişme). İtilafların amacı ülkemizdeki iki başlılıktan yararlanmaktı. Türkiye, barış görüşmelerine güçlü oturabilmek için bu olumsuzluğu yok …

Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar Osmanlı ekonomisi ne yazık ki sanayi devrimine uyum sağlayamadığı için geri kalmış ve Osmanlı Devleti Avrupa Devletlerinin yarı sömürgesi olmuştur. Daha Cumhuriyet bile ilan edilmeden önce bir kongre düzenleyen Atatürk, ekonomide tam bağımsızlığı savunmuştur. İzmir İktisat Kongresi (17 şubat 1923) Atatürk, en az siyasal bağımsızlık kadar ekonomik bağımsızlığın da önemli olduğunu söylenmiştir. Kongrede çıkan temel karar …

Sanat Alanında Yapılan İnkılaplar Türkiye’de yüksek bir medeniyet düzeyine ulaşılmasını hedefleyen Atatürk, sanata verdiği önemle modern Türk sanatlarının öncüsü ve mimar oldu. Atatürk, 1927 yılında açmış olduğu resim ve heykel müzesi ve 1933 yıllında açmış olduğu inkılap sergisi ile birlikte resim ve heykel sanatına vermiş olduğu önemi ortaya koymuştur. Atatürk, Osmanlı döneminden kalma Sanayiinefise’yi Güzel Sanatlar Akademisi haline getirdi. Burada …

Ulaşım Alanında Yapılan İnkılaplar Osmanlının demiryollarının tamamı yabancıya ait, zararı ise Osmanlıya aitti. Cumhuriyet bir yandan bu demiryollarını satın aldı (millileştirdi), bir yandan da mevcut demiryolları kadar demiryolu inşa etti. Bakınız Adana Mersin Demiryolu’nun Millileştirilmesi Karayollarına yavaş yavaş önem verilmeye başladı. Ayrıca Kabotaj Kanunu ile birlikte yabancı gemilerin yerini Türk sularında Türk gemileri aldı. Denizbank (1938), Devlet Deniz Yolları Umum …

Sanayi Alanında Yapılan İnkılaplar Ülkemizde hemen hemen tüm sanayi kuruluşları yabancıya aitti ve eski modeldi.  Ayrıca yetersizdi.  Türkiye Cumhuriyeti bir yandan yabancıların elindeki bu sanayi kuruluşlarını satın alacak,  diğer yandan da hızla modern çağlı yakalayacak çalışmalar yapmak zorundaydı. Bu alanda yapılan bazı çalışmalar şunlardır 1926’da Sanayi ve Maden Bankası kuruldu. 1927’de Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı. Bu kanunun amacı özel sektörü …

Ticaret Alanında Yapılan İnkılaplar Osmanlıda ticaret hemen hemen azınlıkların elindeydi. Şimdi yeni Türk devletinde milli burjuvaziyi yaratma vaktiydi.  Kapitülasyonların kaldırılması ve ülkedeki azınlıkların etkinliğinin kırılmasının ardından ulusal Türk ticaretini yaratma girişimlerine ağrılık verildi.  Bu alanda yapılan bazı çalışmalar şunlardır: 26 Ağustos 1924’te Türkiye’nin ilk özel bankası olan İş Bankası kurulmuştur. İş Bankası’nın kurulmasının temel amacı özel teşebbüsle kredi sağlamaktır 1925’te …

Tarım Alanında Yapılan İnkılaplar Yeni kurulan Türk Devleti’nin o günkü halkı genelde köylü idi. Gelirlerin ve verginin büyük bölümü tarım alanındadır.  Bu nedenle bu alanda ivedilikle bir düzenlemeye gidilmeliydi. Tarımsal alanda görülen belli başlı gelişmeler şunlardır: Aşar vergisinin kaldırılması (17 Şubat 1925). Köylü üzerinden ağır bir yük kalkmıştır. Bu da köylünün ekonomik gücünün artmasına ve cumhuriyet yönetimine bağlığın güçlenmesine yol …

Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar Her şeyin hızla değiştiği ülkemizde doğaldır ki toplumsal alanda da köklü değişimler yaşanacaktır. 1925’te tekke ve zaviyeler kapatıldı. Şeyhlik, dedelik gibi unvanlar kaldırıldı. Bu çalışmaların amacı laik devlet yapısı güçlendirmedir. 1925’te şapka Kanunu çıkarıldı. Kılık kıyafete yeni düzenlemeler getirildi. Üst düzey din adamları dışında dinsel kıyafetlerle sokakta gezilmesi yasaklanmıştır. 1925’te yapılan değişikle Hicri ve Rumi takvim …