Has Zeamet Tımar Nedir?

İkta sistemi Selçuklular tarafından uygulanmış Osmanlı Devleti’nde mükemmelleştirilerek tımar sistemi adını almıştır. Has Zeamet Tımar adı altında dirlikler üçe ayrılırdı.

OKUMA TAVSİYESİ: Tımar Sistemi ve Özellikleri

• Osmanlı Devleti’nde ülke topraklarının büyük bölümü devlete aitti.
• Bu topraklara Miri arazi denirdi.
• Miri arazi dirlik adı verilen bölümlere ayrılırdı.
• Dirlikler de bulunan çiftçiler, toprağı ekip biçer ve vergilerini devlet tarafından görevlendirilen asker ve sivil görevlilerine verirlerdi.
• Dirlik sahibi denilen bu görevliler devletten maaş almazlar, topladıkları vergi gelirleriyle geçinirlerdi.
• Tımar sisteminde dirlik sahibi topladığı vergi gelirlerinin kanunlarla belirlenmiş bölümünü kendisine ayırırdı.
• Gelirlerin kalan kısmıyla da cebelü denilen atlı askerler yetiştirir ve savaş zamanında bu askerlerin başında orduya katılırdı.
• Barış dönemlerinde ise bulunduğu bölgenin güvenliğini sağlardı.
• Osmanlı tımar sisteminde dirlikler gelirlerine göre has, zeamet ve tımar olarak üçe ayrılırdı;

MAKALE TAVSİYESİ: Osmanlı Tımar Sisteminin Menşei Meselesi

Has Zeamet Tımar Nedir? Kısaca

Has

Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla dirlikler olup padişah, vezir, şehzade, beylerbeyi ve yüksek devlet görevlilerine verilirdi. Has sahipleri, gelirlerinin ilk beş bin akçesi hariç, kalan her beş bin akçesi için bir atlı asker bakarlardı.

Zeamet

Yıllık geliri 20 bin ile 100 bin akçe arasında kalan dirlikler olup subaşı, sancak beyi, kale komutanı gibi ikinci derecedeki devlet görevlilerine verilirdi. Zeamet sahipleri, gelirlerinin ilk beş bin akçesi hariç, kalan her beş bin akçesi için bir
atlı asker yetiştirirlerdi.

Tımar

Yıllık geliri 3 bin ile 20 bin akçe arasındaki dirliklerdi. Tımarlar savaşlarda
yararlılık gösteren askerlere verilirdi. Tımar sahipleri, gelirlerinin ilk üç
bin akçesi hariç, kalan her üç bin akçesi için bir atlı asker besler ve askerlerinin başında savaşa katılırlardı.