Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Son Osmanlı Mebuslar Meclisi’nde kabul edilen Misak-ı Milli malesef milli mücadele esnasında tam anlamıyla gerçekleştirilemedi. Misak-ı Milliden Verilen Tavizler nelerdir? Bu tavizler hangi antlaşmalarla verilmiştir? sorularını cevaplamaya çalışacağız. 8. ve 12. sınıf inkılap tarihi ile TYT, AYT ve KPSS çalışan öğrencilerimize kolay gelsin.
İçindekiler
Misak-ı Milliden Verilen Tavizler Sırasıyla
Bana cevap lazım Hocam uzatma diyen arkadaşlar için 🙂 Misak-ı Milliden verilen tavizler sırasıyla şunlardır; Batum, Hatay, Batı Trakya, Musul ve Kerkük. Ama sen yine de okumaya devam et. Unutma şeytan ayrıntıda gizlidir.
Misak-ı Milli, milli yemin anlamına gelmektedir. Kurtuluş savaşının amacı, dolayısıyla yol haritasıdır. Misak-ı Milli’ye göre; Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmadan önce Türk askerinin olduğu her yer Türk toprağıdır.
Misak-ı Milli Kararları hakkında net bilginiz yoksa konu havada kalacaktır. Bir bakın isterseniz. Misak-ı Milli Kararlarının Kabulü ve Sonuçları
Misakı Milliden İlk Taviz Batum
Karadeniz’in güneydoğusunda yer alan Batum, Elviye-i Selase sancaklarındandır. Kars ve Ardahan ile birlikte 93 Harbi sonrası imzalanan Berlin Antlaşması ile Rusya’ya geçen Batum, Rusya’nın 1. Dünya Savaşı’ndan çekildiği Brest-Litowsk Antlaşması ile tekrar Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
Mondros Mütarekesi sonrası Batum İngilizler tarafından işgal edildi. Temmuz 1920’de İngilizlerin çekilmesi ile Gürcistan, Batum’a el koyunca TBMM Hükümeti bir askeri birlik göndererek Batum’a hakim oldu.
EK BİLGİ: Batum Sancağı 1. TBMM’de 5 mebus ile temsil edilmiştir.
Sakarya Meydan Muharebesi sonrası Sovyet Rusya ile imzalanan Moskova Antlaşması ile Batum Gürcistan’a bırakıldı. Böylece Batum, Misak-ı Milli’ye dahil olupta dışarıda kalan ilk yer oldu.
Kars Antlaşması ile doğu sınırı kesinleşince, Batum tamamen elimizden çıkmış oldu. Bu sınır Lozan Barış Antlaşması’nda da aynen kabul edildi.
Doğu Sınırımızın Çizilmesinde Etkili Olan Antlaşmalar yazımızdan Moskova ve Kars Antlaşmaları ile ilgili ayrıntılı bilgi bulabilirsin.
Misakı Milliden İkinci Taviz Hatay
Mondros imzalandığından Türk askerinin bulunduğu Hatay il merkezi Antakya 1918 yılında İngilizler tarafından işgal edildi.
San Remo Konferansı’nda alınan karar gereği Suriye ile birlikte Fransa mandasına girdi. 21 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile Türkiye Suriye sınırı belirlendi ve Hatay Suriye’de kaldı. Böylece Misak-ı Milli’den verilen 2. taviz Hatay oldu.
Önce Misak-ı Milli sınırları dışında kalıpta Lozan sonrası anavatana katılan tek yer Hatay’dır. Hatay’ın anavatana katılma sürecine bir göz atman fayda sağlayabilir. Hatay’ın Anavatana Katılması
Misakı Milliden Üçüncü Taviz Batı Trakya
Misak-ı Milli’ye göre plesibit yapılması gereken Batı Trakya’nın geleceği malesef halk oylaması ile belirlenmedi. Lozan Barış Antlaşması ile Batı Trakya Yunanistan’a bırakıldı.
NOT: Lozan Barış Antlaşması’nda Batı Trakya Türkleri mübadele kapsamı dışında tutulmuştur. Her ne kadar antlaşma da Batı Trakya Türk nüfusunun millibenliğini koruyabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmış olsa da o tarihten bu yana Yunanistan’ın antlaşmaya aykırı hareketleri devam etmektedir.
Vaktiniz varsa Batı Trakya Türkü Sadık Ahmet’e bir bakın isterseniz https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bati-trakya-turklerinin-savunucusu-sadik-ahmet/1540420
Misakı Milliden Dördüncü Taviz Musul-Kerkük
Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığından Musul ve Kerkük Türk askerinin elindeydi.
Musul Mondros sonrası İngilizler tarafından işgal edildi. (Mondros sonrası ilk işgal edilen yer Musul’dur.)
Musul’un petrol açısından zengin oluşu Lozan’da İngiltere’nin Musul’u vermemek için ciddi çaba içerine girmesine sebep oldu.
Lozan’da çözülemeyen tek mesele olan Musul-Kerkük meselesi antlaşmadan sonra 9 ay içinde çözülmek üzere ertelendi.
Lozan sonrası yapılan görüşmeler, İngiltere’nin Musul ve Kerkük’ü Türkiye’ye vermeyeceğini beyan etmesi ile çıkmaza girdi. Musul üzerine harekat planlamaya başlayan Türkiye, bölgede çıkan Nasturi ve Şeyh Said isyanları ile uğraşmaktan Musul meselesine yeterince yoğunlaşamadı ve 1926 yılında Ankara Antlaşması ile Musul üzerinde ki haklarından vazgeçmek zorunda kaldı.
Sonuç
| Taviz | Taviz verilen yer | Taviz verilen antlaşmalar | Taviz verilen devlet |
|---|---|---|---|
| 1. Taviz | Batum | Moskova Antlaşması | Sovyet Rusya |
| 2. Taviz | Hatay | Ankara Antlaşması | Fransa |
| 3. Taviz | Batı Trakya | Lozan Antlaşması | Yunanistan |
| 4. Taviz | Musul-Kerkük | Ankara Antlaşması (1926) | İngiliz mandası olan Irak |
Pek çok kaynakta Misak-ı Milli’den 3 taviz verildiği söylensede aslında sayı 4’tür. Bu tavizlerden sadece Hatay geri alınabilmiştir.
Pek çok yerde Musul’u neden geri alamadık? şu şöyle oldu bu böyle oldu gibisinden yazılar bulunmakta. Ama bir nokta gözden kaçmakta. Tarihi olaylar o günün şartlarına göre değerlendirilir.
Gelin aşağıda ki sorular ile öğrenme düzeyimizi ölçerek konuyu sonlandıralım.
Misak-ı Milliden verilen ilk taviz Batum'dur. Moskova Antlaşması ile Sovyet Rusya'ya bağlı olan Gürcistan'a verilmiştir.
Misak-ı Milli sınırlarından verilen ikinci taviz Hatay'dır. Ankara Antlaşması ile Fransa mandasında ki Suriye'ye bırakılmıştır.
Misak-ı Milli sınırlarından verilen son taviz Musul ve Kerkük'tür. 1926 Ankara Antlaşması ile İngiliz mandası olan Irak'a bırakılmıştır.
Sakarya Meydan Muharebesi sonrası imzalanan Moskova Antlaşması ile Soveyt Rusya'ya bağlı Gürcistan'a verildi.
Batum, Hatay, Batı Trakya, Musul ve Kerkük
Temel sebep petroldür. Bölgede bulunan İngilizler petrol sahalarını ve gelirlerini kaptırmamak için ellerinden geleni yapmışlar, bölgede çıkardıkları Nasturi ve Şeyh Said isyanları ile hem Türkiye'nin gücünü başka sahalarda kullanmasına sebep olmuşlar, hemde Kürtler Türkiye'ye katılmak istemiyor algısı oluşturarak, gerekirse plesibit isteyen Türkiye'nin elini zayıflatmışlardır.
Son Osmanlı Mebuslar Meclisinde (Meclis-i Mebusan)
