1.TBMM’nin Açılması, Özellikleri ve Faaliyetleri

Bu yazımızda Temsil Heyeti kararıyla 1. TBMM’nin Açılması, 1. TBMM’nin Özellikleri ve Faaliyetlerine değineceğiz. Konu içinde konu anlatımının pdf sini bulabilirsiniz.

Büyük Millet Meclisi’nin Açılması

BMM’nin Açılışına Giden Süreç

Amasya Görüşmeleri neticesinde İstanbul Hükümeti Meclis-i Mebusan’ın açılmasını kabul etmişti. Yapılan seçimlerde ezici bir çoğunluk elde eden milli mücadele yanlıları, Meclis-i Mebusan’da Misakı Milli’yi kabul etti.

Misak-ı Milli’nin Kabulune giden süreç ile ilgili bilgi sahibi olmak isteyebilirsin. Misak-ı Milli Kararlarının Kabulü ve Sonuçları

İtilaf Devletleri’nin hiç beklemediği bu hareket İstanbul’un işgaline, Meclis-i Mebusan’ın kapatılmasına ve mebusların tutuklanmasına sebep oldu.

Ankara’da BMM’nin Açılması

İşgal devletleri tarafından milletin iradesinin yok sayılması üzerine Temsil Heyeti Ankara’da meclisin toplanmasına karar verdi. 23 Nisan 1920 günü Hacıbayram Camii’nde kılınan cuma namazı sonrası, dualarla Büyük Millet Meclisi açıldı.

BMM’nin geçici başlanlığına en yaşlı üye olan Sinop Mebusu Şerif Bey getirildi. Ertesi gün yapılan seçimle Mustafa Kemal Millet Meclisi’nin ilk resmi başkanı oldu.

Şerif Bey’in BMM’ni açılış konuşmasını okumak ister misiniz? ŞERİF BEY (MEHMET ŞERİF AVCIOĞLU) (SİNOP) (REİS-İ SİN) : Meclisi açma nutku

24 Nisan Önergesi

Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Kemal, tarafından meclise sunulan önerge kabul edildi. 24 Nisan önergesiyle alınan kararlar şöyledir;

1. Hükümet kurmak zorunludur.

2. Geçici olduğu bildirilerek bir hükümet başkanı tanımak ya da bir padişah vekili ortaya çıkarmak uygun değildir.

3. Meclis’te yoğunlaşan ulusal iradenin yurdun alın yazısına doğrudan doğruya el koymasını kabul etmek temel ilkedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üstünde bir güç yoktur.

4. Türkiye Büyük Millet Meclisi, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır.

5. Meclisten seçilecek ve vekil olarak görevlendirilecek bir kurul, hükümet işlerine bakar. Meclis başkanı bu kurulun da başkanıdır.

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Yrd.Doç.Dr. Ayhan CANKUT

3 Mayıs 1920 tarihinde 11 kişiden oluşan Büyük Millet Meclisi Hükümeti kuruldu.

1. TBMM’nin Genel Özellikleri

Toplam 378 milletvekili buluna ilk Meclis’in özellikleri şöyledir;

Nitelikleri	Açıklaması
Savaş dönemi meclisidir.	Bundan dolayı ilk seçimlerden sonra seçimlere gidilmemiştir.
Yaptığı tek inkılâp, saltanatın kaldırılmasıdır.	Savaş dönemi olduğundan gündeminde inkılâplar olmamıştır.
Güçler birliği ilkesini benimsemiştir.	Savaş zamanında hızlı karar alabilmek içindir.
Meclis – Hükümet sistemi benimsenmiştir.	Meclisin başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır.
Üyeleri İstiklal Mahkemelerinde görev almıştır.	TBMM üyelerinin mahkemede görev alması TBMM’nin yargı gücünü kullandığını gösterir.
Kurucu bir meclistir.	Anayasa hazırlayan meclislere Kurucu Meclis denir. 1921 Anayasasını hazırlamıştır.
Azınlıkların yer almadığı bir meclistir.	Ulusçu olduğunun göstergesidir.
Siyasi partiler yoktur. Sadece gruplar vardır.	Öncelikli hedef milli mücadeledir.
Kozmopolit bir yapıya sahiptir.	Osmanlıcı düşünceyi simgeleyen Fesliler, İnkılâpçı düşünceyi simgeleyen Kalpaklılar, İslamcı düşünceyi simgeleyen Sarıklılar bu mecliste yer almıştır.

Konu anlatımının pdf için buyrun 1.TBMM’nin Açılması, Özellikleri ve Faaliyetleri PDF

Buraya kadar sabırla okuduysanız en sonda bulunan sorular ile konuyu ne kadar öğrendiğinizi kontrol etmeyi unutmayın 🙂

1. TBMM’nin Faaliyetleri

23 Nisan 1920 ile 1 Nisan 1923 arasında görev yapan Birinci Meclis bu zaman zarfından neler yaptı? sorusunu cevaplayalım.

• Ağnam Vergisi Kanunu’nu çıkardı. (24 Nisan 1920’de çıkarılan bu kanun 1.TBMM’nin çıkardığı ilk kanundur.)
• Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarttı. (29 Nisan 1920 – 14 madde – TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaları bastırmak için çıkartıldı.)
• Nisab-ı müzakere kanunu ( Meclis iç tüzüğü ile ilgilidir. Anayasa öncesi ön hazırlıktır.)
• Firariler Kanunu çıkarttı. (18 eylül 1920)
• Men-i Müskirat Kanunu (İçki yapımı, satışı ve tüketimi yasaklandı.)

Men-i Müskirat Kanunu ile ilgili makale okumak istersen, buyur. Birinci Meclisin İçki Yasağı

• Men-i İsrafat Kanunu’nu çıkardı. (25 Kasım 1920)
• Düzenli orduyu kurdu.
• 1921 Anayasasını (Teşkilat-ı Esasiye) hazırladı.
• İstiklâl Marşını kabul etti.
• Başkomutanlık yasasını çıkarttı.
• Londra Konferansına katıldı.
• Mudanya Ateşkes Anlaşmasını imzaladı.
• Saltanatı kaldırdı. (Yaptığı tek inkılâptır.)
• 1. Lozan görüşmelerine katıldı.

Lozan Barış Antlaşması 2. TBMM tarafından onaylanmıştır.

TBMM'nin çıkardığı ilk kanun nedir? 1. TBMM'nin güçler birliği ilkesini kabul etmesinin temel sebebi nedir? 1. TBMM'nin gerçekleştirdiği tek inkılap hangisidir? 1. TBMM'nin kurucu meclis olduğunun kanıtı nedir? 1. TBMM hangi tarihler arasında görev yapmıştır? Meclis başkanının aynı zamanda hükümet başkanı olduğu hükümet sistemine ne ad verilir?