30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması içerdiği hükümler bakımından bir ateşkes antlaşmasından öteydi. Mütarekenin 7. ve 24. maddesi ile işgallere kılıf hazırlayan itilaf devletleri niyetlerini açık etmekteydi. İtilaf devletleri artık istedikleri yeri işgal edebilirlerdi.
OKUMA TAVSİYESİ: Mondros Ateşkes Antlaşması, İzmir’in İşgali ve Cemiyetler
İçindekiler
Mondros Ateşkes Antlaşmasından Sonra İşgal Edilen Yerler ve İşgal Eden Devletler
Elbette ki işgallere kılıf hazırlayan itilaf devletleri Mondros’un diğer maddeleri ile Osmanlı Devleti’nin ve Türk halkının elini kolunu bağlamayı da ihmal etmemişti. Ordular terhis edilmeye, silah ve haberleşme araçlarına el konmaya başlanmıştı.
Bu işgallerin çoğu 1. Dünya Savaşı öncesinde/esnasında İtilaf devletlerinin kendi aralarında yaptığı gizli antlaşmalar ile planlanmıştı.
Mondrostan Sonra İlk İşgal Edilen Yerler
Çok uzatma Hocam bana cevap lazım diyen arkadaşım aşağıda ki tablo senin için
Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İngiltere’nin işgal ettiği yerler
Mondros’tan sonra ilk işgal edilen yer Musul’dur. (3 Kasım 1918) Kendileri için kritik yer olan Boğazları kontrol altına aldılar. Urfa, Maraş, Antep’i işgal ettiler daha sonra buraları Fransızlara devrettiler. Batum. İzmit, Eskişehir, Afyon, Samsun ve Merzifon gibi kritik noktalara da asker çıkardılar.
İstanbul 13 Kasım 1918’de itilaf devletleri tarafından işgal edildi. Bu işgal resmi işgal değildir. Resmi işgal 16 Mart 1920’de gerçekleşecektir.
Mondros’tan sonra Fransa’nın işgal ettiği yerler
Fransızlar Adana, Dörtyol, Mersin, Urfa, Maraş, Antep’i işgal ettiler. (Urfa, Maraş, Antep önce İngilizler tarafından işgal edilmiştir.)
Mondros’tan sonra İtalya’nın işgal ettiği yerler
Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İtalyanlar Antalya, Kuşadası, Bodrum, Marmaris ve Konya’yı işgal ettiler.
İzmir ve çevresi ile Doğu Trakya Yunanlılar, Doğu Anadolu Ermeniler tarafından işgal edildi.
Sonuç
Yapılan bu işgaller uluslararası hukuka ve Wilson ilkelerine aykırıdır. Wilson, ‘Yenen devletler yenilen devletlerden toprak almayacaktır.’ demişti. Burada yapılan işgaller Wilson ilkelerine açıkça aykırı düşmüştür.
İşgallerde dikkat çeken bir diğer husus ise gizli antlaşmalar ile işgallerin %100 uyuşmamasıdır. Bu durumun sebepleri arasında Rusya’nın savaştan çekilmesi ve özellikle İngiltere’nin çıkarlarını koruma çabası (İtalya’dansa güçsüz Yunanistan’ı tercih etmesi) gösterilebilir.
Türk halkı İtilaf devletlerinin tüm çabalarına rağmen işgaller karşısında sessiz kalmayacak, mitingler, cemiyetler, kuvayı milliye ve en nihayetinde Mustafa Kemal önderliğinde bu boyunduruktan kurtulacaktır.
Site Dışı Tavsiye: Mondros Ateşkes Antlaşması’nın Metni
K