2. Balkan Savaşı, Balkan devletlerinin Osmanlı’dan aldıkları toprakları paylaşamamaları üzerine 16 Haziran 1913’te başlayan ve 10 Ağustos 1913’te Bulgaristan’ın kesin mağlubiyeti ve Bükreş Antlaşması ile sona ermiştir. Bu savaşın sonunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli’ni geri almıştır.
İçindekiler
2. Balkan Savaşı Öncesi Gelişmeler
1. Balkan Savaşı öncesi Osmanlı’nın Balkanlarda ki sınırları yukarıda ki haritada ki gibiydi. Aralarında Balkan İttifakı yaparak Osmanlı’ya saldıran Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ büyük bir zafer kazandı.
Londra Antlaşması neticesinde Osmanlı’nın Balkanlarda ki varlığı Midye-Enez çizgisi ile sınırlandırıldı. Osmanlı’nın Balkanlarda ki mirası Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ arasında paylaşıldı.
En sonda konu anlatım videosu var. Bir bak istersen.
2. Balkan Savaşının Sebepleri
2. Balkan Savaşı’nın temel sebebi 1. Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan’ın en büyük payı almasıdır. Bu durumdan rahatsız olan Sırbistan ve Yunanistan aralarında anlaşarak Bulgaristan’a saldırdı.
Diğer nedenler şöyle sıralanabilir;
- Balkan devletlerinin 1. Balkan Savaşı sonrası ele geçirdikleri topraklardan memnun olmamaları
- Osmanlı’nın Balkanlardan çekilmesi üzerine yaşanan boşluk
- Balkan devletlerinin Makedonya’ya hakim olmak istemesi
UYARI: 1. Balkan Savaşı’nda yer almayan Romanya’da toprak alma amacıyla Bulgaristan’a savaş açtı.
Osmanlı’nın Savaşa Girmesi ve Geri Alınan Topraklar
Bulgarlar bu sıkışık durumda Doğu Trakya’daki birliklerini batıya kaldırmak zorunda kaldı. Bu durumdan yararlanan Enver Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu tek kurşun atmadan 21 Temmuz 1913 Edirne’yi geri aldı. Daha sonra Kırklareli ve Dimetoka alındı.
UYARI: Osmanlı Devleti aslında diğer kayıpları da geri almak istiyordu. Ancak büyük devletlerin müdahalesi üzerine daha ileri gidilemedi.
UYARI: Edirne’nin alınmasında Bolayır’da hazırladığı birliklerle Mustafa Kemal’de görev aldı.
Edirne’nin geri alınması öncesinde Mustafa Kemal ile Enver Bey arasında ciddi sürtüşmeler yaşandı. 2 Balkan Savaşı Enver Paşa’ya “Edirne Fatihi” ünvanıyla birlikte iki rütbe terfisi ile Tuğgenerallik ve Harbiye nazırlığını getirirdi.
Mustafa Kemal ise Sofya’ya ateşemiliter olarak adeta sürügüne gönderilerek, bir kere daha geri plana itildi. Ayrıntı istersen kaynağa bir bak derim. Kaynak
2. Balkan Savaşı Sonucunda İmzalanan Antlaşmalar
2. Balkan Savaşı’nın sonucunda Bulgaristan kaybetti. Pek çok toprağını saldıran devletlere vermek zorunda kaldı. Osmanlı Devleti’de Meriç nehrine kadar olan yerleri geri aldı. Savaşın sonunda şu antlaşmalar yapıldı;
- Balkan devletleri arasında 1913 Bükreş Antlaşması
- Osmanlı Devleti ile Bulgaristan arasında 1913 İstanbul Antlaşması
- Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında 1913 Atina Antlaşması
- Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında 1914 İstanbul Antlaşması
Bükreş Antlaşması (1913)
10 Ağustos 1913’te imzalanan Bükreş Antlaşması ile 2. Balkan Savaşı sona ermiştir. Bulgaristan ile diğer Balkan devletleri arasında yapılan bu antlaşmanın maddeleri şöyledir;
- Selanik, Kavala ve Güney Makedonya Yunanistan’a,
- Doğu Makedonya, Batı Trakya ve Dedeağaç Bulgaristan’a
- Orta ve Kuzey Makedonya (Manastır, Üsküp, İştip ve Priştine) Sırbistan’a,
- Dobruca ve Silistre Romanya’ya bırakıldı.
UYARI: Yukarıdaki haritada da görüldüğü üzere 2. Balkan Savaşı’nı bitiren Bükreş Antlaşması ile Bulgaristan’ın sınırları daraltılmış oldu.
Bulgaristan’ın aşırı büyümesinden rahatsız olan Rusya aslında bu küçülmeyi istemiş ve diğer Balkan devletlerini Bulgaristan üzerine sürmüştü. Bu nedenden dolayı 2. Balkan Savaşı’ndan sonra Rus-Bulgar ilişkileri bozulmuş ve Osmanlı-Bulgar ilişkileri olumlu yönde gelişmeye başlamıştır. Bu durum Bulgaristan’ın 1. Dünya savaşında ittifak devletleri yanında savaşa girmesinde de etkili olmuştur.
İstanbul Antlaşması (1913)
Osmanlı Devleti ve Bulgaristan arasında İstanbul antlaşması (1913) imzalanmıştır. Bu antlaşmanın maddeleri:
- Edirne, Kırklareli ve Dimetoka Osmanlılarda kalacak,
- Dedeağaç Bulgaristan’a bırakılacak,
- Meriç Nehri iki devlet arasında sınır kabul edilecek,
- Bulgaristan’da kalan Türkler inanç, anadilde eğitim ve mülkiyet hakkına sahip olacaktı.
1913 İstanbul Antlaşmasının Önemi
Edirne, Kırıklareli ve Dimetoka’nın alınması ile Doğu Trakya Osmanlı egemenliğine girerken, Batı Trakya tamamen Osmanlı’nın elinden çıkmış oldu.
Dolayısıyla günümüz 1913 İstanbul antlaşması ile Türk-Bulgar sınırı büyük ölçüde çizilmiş oldu.
BEYİN FIRTINASI: Bu yazıyı okuyorsan şimdi şu soruyu sorman lazım; “Bugün Edirne bizde Kırklareli bizde Dimetoka nerde?” “Dimetoka nasıl elimizden çıktı?” 1. Dünya Savaşı başlayıncaya kadar Dimoteka bizdeydi. Asıl Bulgaristan’dan Ege kıyısında bulunan Dedeağaç’a giden demiryolu Dimetoka’dan geçiyordu. Dolayısıyla Bulgaristan ancak Osmanlı toprakları üzerinden Dedeağaç’a ulaşabiliyordu. Bulgaristan’ın 1. Dünya Savaşı’na İttifak devletleri girmesi için Dimetoka’yı Bulgaristan’a verdik. E yorumu da sana bırakıyorum artık 🙁
2. Balkan Savaşı sonrası bir Batı Trakya Türk Cumhuriyeti kurulur. Bir araştır derim. Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti
Atina Antlaşması (1913)
Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında Atina Antlaşması imzalanmıştır (1913)
Bu antlaşmaya göre:
- Osmanlı Yanya ve Selanik’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul etti.
- Osmanlı 1897’den bu yana özerk olan Girit’in Yunanistan’a ait olduğu kabul etti.
- Yunanistan’a bırakılan topraklarda yaşayan Türklerin hakları koruma altına alındı.
Osmanlı Devleti 2. Balkan Savaşı’ndan sonra diğer Balkanlı devletlerle sınır kalmadığından anlaşma yapma gereği duymadı. 1914’te Sırbistan ile yapılan İstanbul Antlaşması ise orada kalan Türklerin durumuyla ilgilidir.
UYARI: Osmanlı Devleti’nin imzaladığı üç antlaşmada da Balkanlarda azınlık durumuna düşen Türklerle ilgili hükümler vardır. Balkanlardaki Türk halkının din ve vicdan özgürlüğü Türkçe öğretim yapan ilk ve ortaöğretim düzeyinde okullar gibi …
Balkan Savaşları’nın Sonuçları
1. ve 2. Balkan Savaşı yani Balkan Savaşları Osmanlı açısından şu sonuçları doğurdu;
- Arnavutluk, bütün Makedonya, Batı Trakya ve Ege Adaları (Gökçeada ve Bozcaada dışında) kaybedildi.
- Balkan Savaşları Osmanlı Devleti’nin kendisinden ayrılan küçük Balkan devletleri ile bile başa çıkamayacak kadar güçsüz olduğunu ortaya koymuştur.
- Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda ki tek sınır komşusu Bulgaristan oldu.
- Batı Trakya Türkleri, Ege’de Kıta sahanlığı ve karasuları gibi günümüze kadar gelecek sorunlar başladı.
UYARI: Kıta sağlığı ve karasuları benzer kavramları olsa da teknik açıdan farklıdır. Kıta sahanlığı deniz dibinin kullanımı, karasuları ise deniz yüzeyinin kullanımı ile ilgilidir. Ege’nin derin olmaması ve adaların Türk kıyılarına yakın olması Türk-Yunan ilişkilerini zaman zaman bozmaktadır.
- Bu savaşlarda alınan yenilgiler üzerine Osmanlı ordusunda yeni düzenlemelere gerek duyulmuştur. bu düzenlemeler için Almanya’dan çok sayıda subay getirilmiştir.
UYARI: Dünya Savaşı öncesi Osmanlı-Alman yakınlaşması daha da hız kazanmıştır.
- Özellikle 1. Balkan Savaşı esnasında Osmanlıcılık fikrinin başarılı olamayacağı anlaşılmış ve Türkçülük fikri ön plana çıkmıştır.
- Balkan Savaşları esnasında zulme ve katliama uğrayan binlerce Türk Anadolu’ya göç etti.