Abbasiler Döneminde Yaşanan Gelişmeler

• Emevi Devleti’ne karşı çıkardığı isyanda başarılı olan Ebu’l Abbas Abdullah Emevi Devletini yıkarak Irak – Haşimiye başkent olmak üzere Abbasi Devleti‘ni kurdu.
• Ebu Cafer Mansur daha sonra başkenti Bağdat’a taşıdı.
• Mansur Döneminde Eski Yunan ve Hellenistik eserleri Arapça’ya çevrilerek medreselerde okutuldu. Bağdat bilim ve kültür merkezi haline getirilerek İslam Rönesansı yaşandı.
• Abbasilerin en parlak dönemi Harun Reşit zamanıdır. Bu dönemde Franklarla ittifak yapılarak Endülüs Emevileri ile savaşıldı, Bizans’a akınlar düzenlenerek Bizans vergiye bağlandı.
• 751 Talas Savaşı sırasında Türklerden önemli bir destek gören Abbasiler Dönemi’nde Türk-Arap dostluğu başladı. Hatta Türkler ilk defa bu dönemde Abbasi Devleti’nin ordularında ve devlet kadrolarında vazifeler almaya başladı.
• Abbasiler savaş sanatını iyi bilen Türklerin bu özelliklerini kaybetmemeleri için Samarra ordugâh şehirlerini kurdular. Ayrıca Harun Reşid Dönemi’nde Bizans sınırlarındaki Avasım şehirlerine Türkleri yerleştirdiler.

OKUMA TAVSİYESİ: Avasım ve Samarra Hakkında Kısa Bilgi

• IX. yy.’dan Abbasi halifeleri güçlerini kaybettiler, bir süre sonra eyaletlere gönderilen komutanlar (valiler) “Tevaif’i Mülük” denilen küçük eyaletleri bölünüp parçalandılar.

OKUMA TAVSİYESİ: Tevaif-i Mülk Devletleri Nedir?

• Bu Tevaif-i Mülükler’in en önemlileri Tolunoğulları, Akşitler, Fatimiler, Samanoğulları, Büveyhoğulları‘dır.
• Abbasiler otoriteyi tamamen kaybetmeleri üzerine önce Gazne, sonra da Büyük Selçuklu devletlerinin en sonunda Musul Atabeyliği’nin koruyuculuğuna girdiler.
• 1258′de Abbasiler,Moğolların Bağdat’a girmesi ile siyasi olarak yıkıldı.
• Moğol katliamından kaçmayı başaran Abbasi halifesi Muntasır kutsal emanetlerle beraber Mısır Memlüklü Devleti’ne sığındı, böylece Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferine kadar halifeler, Memlüklü Devleti’nde dini lider olarak görev aldılar.
• Yavuz’un 1517 Ridaniye Seferi‘yle son Abbasi halifesi lll. Mütevekkil’i ve Kutsal Emanetleri İstanbul’a getirildi, böylece halifelik bu tarihten itibaren (1924’e kadar) Osmanlılara geçti.