Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Bağdat Paktı veya CENTO, Ortadoğu’da yaşanan sorunlara ve özellikle bu bölgede bir SSCB nüfuzu oluşmasını engellemek amacıyla 1955 yılında Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve İngiltere arasında kurulmuş bir güvenlik ve savunma örgütüdür. İlk merkezi Bağdat iken daha sonra merkez Ankara’ya taşınmıştır.
KPSS ve AYT hazırlığı yapan arkadaşım en son da pakta katılan devletlerin isimleri ile ilgili kodlama var haberin olsun 🙂
DİKKAAAT: Bu paktın Sadabad Paktı ile bir bağlantısı yoktur. Sadabad Paktı 2. Dünya Savaşı öncesi, bu pakt ise 2. Dünya Savaşı sonrasıdır.
SADABAD DEMİŞKEN BİR BAK DERİM: Sadabat Paktı Özet
İçindekiler
Bağdat Paktı’nın Kurulması
Türkiye’nin NATO’ya girmesi üzerine ABD ve İngiltere, Orta Doğu’nun savunmasında Türkiye’nin etkin bir rol almasını dile getirmişlerdi. Türkiye, Orta Doğu savunmasının stratejik ve ekonomik bakımdan Avrupa’nın korunması için zorunlu olduğu görüşüyle bölge ülkeleriyle diplomatik temaslara geçmişti. Bu dönemde Orta Doğu’da, Arap-İsrail ve Mısır—İngiliz anlaşmazlıkları gergin bir ortam oluşturmuştu. İşte bu ortamda Orta Doğu’da güvenlik ve işbirliğini öngören Bağdat Paktı, 24 Şubat 1955’te Türkiye-lrak arasında yapılan sözleşme ile kurulmuş oldu. Daha sonra İngiltere, Pakistan ve İran’da katıldı. ABD ise bu pakta gözlemci üye olarak katıldı.
ABD’nin gözlemci olarak pakta katılması ve askeri destek vermemesi, paktın askeri bir örgüt olmasını engelledi. Pakta Arap devletlerinin katılımının sağlanamaması da paktın güçlenmesini engelledi. Hatta bu pakt sebebiyle Mısır ve Suriye SSCB’ye yaklaşmaya başladı.
Bağdat Paktı nasıl CENTO Oldu? Nasıl dağıldı?
Paktın kurucularından olan Irak, pakta üye olan tek Arap devleti olarak diğer Arap devletlerini karşısına almıştı. 1958’de krallığı deviren yeni Irak yönetimi 1959’da Bağdat Paktı’ndan çekildi. Bunun üzerine paktın merkezi Bağdat’tan Ankara’ya taşındı. 18 Ağustos 1959’da paktın adı “Merkezi Antlaşma Örgütü” (CENTO) olarak değiştirildi.
EK BİLGİ: CENTO’nun 1961-1979 yılları arasında genel merkez binası 2. TBMM binasıdır.
Yaklaşık 20 yıl devam eden CENTO, 1979 yılında önce Pakistan’ın sonra İran’ın ayrılmasıyla dağıldı ve fiilen son buldu.
Bağdat Paktı Üyeleri Kimlerdir? Kodlama
Gelelim özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşların aradığı kısma. Ne yalan söyleyeyim kodlamayı uydurmak çok zor oldu. Siz de daha iyisi varsa yorum yoluyla bekliyorum. IRAK TİPİ dediğimizde üye devletler hatırlanabiliyor. Irak, Türkiye, İran, Pakistan ve İngiltere.
