Lise 1 tarih dersi 2. Ünitesi olan İnsanlığın İlk Dönemleri ünitesinin alt başlıklarından biri olan İnsanlığın İlk İzleri Özetini aşağıdan okuyabilirsiniz.

Yazıdan önceki dönemlerde insanlığa ait yaşam izleri neler olabilir?

Yazıdan önceki dönemlerde insanlığın yaşam izlerine ulaşabilmek için arkeologların yapacağı çalışmalar sonrası ortaya çıkacak buluntular çok önemlidir. Mağaralarda ve arkeolojik çalışmalar neticesinde ortaya çıkacak kerpiçten ilkel konutlar, taştan, kemikten, pişmiş kilden yapılmış aletler Tarih Öncesi Devirlerdeki (yazıdan önceki dönem) insanların yaşantısına ışık tutabilir.

İnsanlığın İlk İzleri

Dünya üzerinde var olan buzulların erimesi ile birlikte ılıman iklim kuşakları oluştu. Böylece çevre insan yaşamına uyumlu hale geldi. İlk yerleşimler MÖ 10.000 yıllarında (günümüzden 12 bin yıl önce) Bereketli Hilal’de ortaya çıktı ve bu bölgede insan nüfusu artmaya başladı.

Bereketli Hilal Neresidir?: Filistin, Lübnan, Antakya (Amanos Dağları) Güneydoğu Anadolu ve Mezoptamya bölgelerine verilen ad.

İlk İnsanların Hayat Tarzı ve Geçim Kaynakları

Tarih öncesi devirlerde (yazının icadından önce) insanlar avcılık ve besin toplayıcılığı ile hayatlarını devam ettirmişler ve bu hayat tarzı sebebiyle göçebe bir yaşam sürmüşlerdir. Et ve zamanla keşfettikleri yabani meyve ve bitkiler (yabani buğday, arpa, çavdar gibi tahıllar) ile beslenmişlerdir. İnsanoğlu zamanla bu yabani tahılları ıslah ederek planlı şekilde tarım yapmaya başlamıştır. Bu durumda insanları avcı/toplayıcılıktan üreticiliğe geçtiğinin kanıtıdır.

Tarımla birlikte köy yaşamına benzer yaşam biçimleri oluşturulmuş, hayvanlar evcilleştirilmeye başlanmıştır. Böylece insanın yaşam biçiminde ve üretim-tüketim alışkanlıklarında devrim niteliğinde değişiklikler yaşanmıştır. Bu ve sonraki dönemlerde bazı insan toplulukları göçebe yaşamlarına devam etmişlerdir.

Yerleşik yaşam ve tarımsal üretim ile insanlar daha kolay beslenmeye başlamış ve buu durum nüfus artışını da beraberinde getirmiştir. İnsanlar yerleşim için sulak alanları tercih ederek tarımıı daha da geliştirmiştir. Çayönü Höyüğü (Diyarbakır) ve Cafer Höyük (Malatya) te dünyanın en eski buğday türlerinden birisi olan “Emmer evcil buğdayı”nın bulunmuştur. MÖ 8.500’lerde Urfa ve Diyarbakır çevresinde buğday tarımının başlamış olması, tahılın ana vatanının Anadolu olduğunu ortaya koymaktadır.

Tarımın başlamasıyla insan hayatında ne gibi değişiklikler yaşanmıştır?

Sorusunun cevabı için lütfen buraya tıklayınız.

Yerleşik İnsan ve Medeniyet

Yerleşik yaşama ve medeniyete ait ilk yerleşim merkezleri tarih öncesi devirlerde (yazıdan önceki dönemde) görülmektedir. Anadolu’da Göbeklitepe, Çatalhöyük ve Çayönü gibi yerleşim yerleri bu dönemi aydınlatan önemli yaşam bölgeleridir.

Göbeklitepe hakkıda bilgi edinmek için lütfen tıklayınız.

Çatalhöyük hakkında maddeler halinde bilgi edinmek için lütfen tıklayınız.

Çayönü Höyüğü Hakkında Maddeler Halinde Bilgi edinmek için lütfen tıklayınız.