İslam Kültür ve Uygarlığı Devlet Yönetimi

İslam Kültür ve Uygarlığı Devlet Yönetimi

İslam Devletinde Devlet Yönetimi

Hz. Muhammed döneminde devletin siyasi ve askeri işleri tamamen kendisi tarafından yönetilmiştir. Hz. Muhammed’in vefatından sonra seçimle belirlenen ilk dört halife, peygamberin vekili sıfatıyla Hz. Muhammed’in peygamberlik görevi hariç diğer görevleri yürütmüşlerdir.

Hz. Ebubekir zamanında, valilerle ve devlet memurlarına maaş bağlanmıştır. Hz. Ömer, sadece adalet işlerine bakması için her valinin yanına şehirle kadılar tayin etmiştir. Ayrıca, Hz. Ömer döneminde mali ve askeri işler için ilk defa Divan örgütü kurulmuştur.

Emeviler Devri’nde eyalet sistemi kurularak genişleyen ülkenin yönetimi kolaylaştırılmaya çalışılmıştır. Emeviler halifeliği babadan oğula geçen bir saltanata dönüştürmüşlerdir.

Abbasi halifeleri devlet işlerini kolayca yürütebilmek için vezirlik makamını kurmuşlardır. Bu dönemde adalet, askerlik, yazı işleri, maliye gibi birçok işe bakmak üzere yeni divanlar kurulmuştu.

Hz. Muhammed ve dört halife dönemlerimde devlet merkezi Medine’de idi. Hz. Ali zamanında Küfe, Emeviler zamanında Şam, Abbasiler zamanında Bağdat başkent olmuştur. Bu durum egemen güç değiştikçe yönetim merkezinin de değiştiğini göstermektedir.

UYARI: İslam Devleti’nde Hz. Ali’den itibaren halifeler taraftarlarının en yoğun olduğu bölgeleri devlet merkezi yapmışlardır.

ÖRNEK:
İslam Devleti’nin başkenti önce Medine, Ali zamanında ise Küfe idi. Emeviler başkenti Şam’a taşımış, Abbasiler Bağdat’ı kurarak başkent yapmışlardı.
Yalnız bu bilgiye dayanarak, İslam Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Egemen güç değiştikçe yönetim merkezinin de değiştiği
B) Güçlü bir merkezi otoriteye dayandığı
C) Siyasi yönden, zamanın en güçlü devleti olduğu
D) Kültürel etkileşim sağlanmak istediği
E) Milliyetçilik duygularının güçlü olduğu
(2002ÖSS)

ÇÖZÜM
İslam Devletinin Hz Muhammed, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman dönemlerindeki merkezi Medine idi. Hz. Ali Siftin Savaşı’ndan sonra devletin merkezini taraftarlarının çoğunlukta olduğu Küfe ye taşımıştır. Hz. Muaviye Emeviler Devleti’ni kurduktan sonra merkezini daha önceleri valilik yaptığı ve taraftar topladığı Şam’a taşımıştır. Emevileri yıkan Abbasiler kendilerini Şam’da güvenlik içerisinde görmemişler ve merkezlerini Bağdat’a taşımışlardır. Bu durum egemen gücün değişmesiyle birlikte yönetim merkezinin de değiştiğini göstermektedir.
CEVAP A