6. Ünite: Türklerin İslamiyeti Kabulu ve İlk Türk İslam Devletleri

İkta Sistemi Büyük Selçuklu Devleti’nde ikta sistemi vezir Nizamül Mülk tarafından uygulamaya koyulmuştur. Gelirleri hizmet ve mal karşılığı olarak komutanlara, askerlere ve devlet memurlarına verilen topraklara ikta denir. İkta verilen kişilerin görev sürelerinin dolması üzerine iktaları da ellerinden alınırdı. İktaların faydaları şunlardır: – Toprak gelirleriyle memurların ve komutanların maaşları karşılanmış, iktalarda savaşa hazır askerler yetiştirilmiştir. – Vergi toplamak kolaylaşmıştır. – …

Atabeylik Sistemi   İslamiyet’ten önceki Türk devletlerinde uygulanan atabeylik sistemi, İslâmiyet’ten sonra kurulan Türk devletlerine de devam ettirilmiştir. Selçuklu şehzadelerini eğiten, iyi bir yönetici ve komutan olarak yetişmesini sağlayan bilgili, tecrübeli görevlilere “Atabey” denilmiştir. Atabeyler, bir yere yöneteci tayin edilen şehzadelerin yanına gönderilerek şehzadelere danışmanlık yaparlardı. Bu sistemle şehzadelerin iyi bir devlet adamı olarak yetiştirmesi sağlanmıştır.   Şehzadelerin yanında önemli …

Türk İslâm Devletlerinde Hakimiyet Anlayışı   Türklerin hakimiyet anlayışına göre, tanrı yeryüzünü yönetme yetkisini (Kut) Türk hükümdarlarına vermiştir. Kut anlayışına göre, ülke toprakları hanedan üyelerinin ortak malı kabul edilmiştir. Bu sistem Türk devlerinde bazı olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Çünkü bu sistem nedeniyle sık sık taht kavgaları çıkmış ve Türk devletleri kısa sürede parçalanmıştır. Türkler İslâmiyet’e girdikten sonra hakimiyet anlayışında bazı değişiklikler …

Eyyûbiler Devleti (1174 – 1250) Fatımî Devleti’nin Haçlı Seferleri karşısında zayıflamasıyla Mısır’da iç karışıklıklar artmıştır. Bu durum karşısında Mısır ileri gelenleri Musul Atabeyi Nureddin Mahmut Zengi’den yardım istediler. Mahmut Zengi değerli komutanlarından Selâhaddin Eyyûbi, emrindeki Türk ordusu ile Fatımî Devleti’ne son vererek Eyyûbi Devleti’ni kurmuştur. Selâhaddin Eyyûbi kısa sürede Suriye, Lübnan ve Hicaz’ı kontrolü aldı. Haçlılara girdiği mücadeleler neticesinde Kudüs’teki …

Büyük Selçukluların Türk-İslam Tarihindeki Önemi -Anadolu’yu bir Türk yurdu haline getirmişlerdir. (Malazgirt Meydan Savaşı ve sonrası) -Büyük Türkmen kitlelerini Anadolu’ya yerleştirmişlerdir. -Abbasi halifeliğini Şii tehlikesinden korumuşlardır. (Tuğrul Bey’in Bağdat Seferi ile) -İslam dünyasının liderliğini yapmışlardır. -İslam dünyasını Haçlı Seferlerine karşı korumuşlardır. -Dünyanın ilk üniversitesi olan Nizamiye Medresesi‘ni kurmuşlardır. -Celali takvimi Selçuklular döneminde yapılmış ve Selçuklu Sultanı Celaleddin Melikşah’a sunulmuştur.

Büyük Selçuklu Devleti’nin Parçalanma Nedenleri Büyük Selçuklu devletinin yıkılmasında; – Hükümdar aile arasında taht kavgaları çıkması ve Selçuklu prenslerin ayaklanması – Devlete küstürülen Oğuzların ayaklanması – Şii Fatımilerin ve Bâtınilerin zararlı faaliyetleri – Haçlı seferlerinin etkisi – Abbasilerin eski siyası güçlerine ulaşabilmek için izledikleri politikalar – Merkezi otoritenin zayıf olmasından yararlanan Atabeylerin ayaklanarak bağımsızlıklarını ilan etmeleri. gibi nedenler etkili olmuştur.

Büyük Selçuklu Devletinin En Parlak Dönemi Melikşah Dönemi (1072-1092) Büyük Selçuklu Devleti Melikşah Döneminde en geniş sınırlarına ulaşmış ve en parlak dönemini yaşamıştır. Bu dönemde; – Kafkasya’nın fethi tamamlanmış Batı sınırı Akdeniz ve Marmara denizine, doğu sınırı Seyhun ırmağına, kuzey Kafkas dağlarına, güney sınırı Mısır ve Basra körfezine kadar genişletilmiştir. – Siyasal amaçlarla ortaya çıkan Bâtınilik faaliyetleriyle mücadele edilmiştir. Bu …

Sultan Alparslan Döneminin Başlıca Olayları Alparslan Dönemi (1064-1072) Alparslan döneminde batı yönündeki seferlere devam edilmiştir. Azerbaycan Gürcistan ve Anadolu’ya seferler düzenleyerek Ani ve Kars kaleleri ele geçirilmiştir. Bu fetihler halife tarafından kendisine Ebul Feth (fetihlerin babası) ünvanının verilmesine sebep olmuştur. Alparslan döneminin en önemli gelişmesi Bizans ile yapılan Malazgirt savaşıdır. Türklerin Anadolu üzerinde düzenlediği seferleri artması sonucunda Bizans Türkleri Anadolu’dan …

Tuğrul Bey Dönemi Kısa Özet Tuğrul Bey Dönemi (1040-1063) Tuğrul Bey Dandanakan Savaş’ından sonra Büyük Selçuklu Devleti’nin hükümdarlığını, kardeşi Çağrı Bey ise askeri işleri üstlendi. Tuğrul Bey döneminde Selçuklu sınırları hızla genişledi; İran, Azerbaycan ve Irak ele geçirildi. Anadolu üzerine seferler başladı. İbrahim Yınal komutasındaki Selçuklu orduları Pasinler Savaşında Bizans ve Ermeni kuvvetlerini mağlup etti.(1048) savaş sonunda Bizans ve Ermenilerle …

Büyük Selçuklular (1040-1157) Büyük Selçuklu Devletinin Kuruluşu Büyük Selçuklu devletini kuran Türkler Oğuzların Üçok Kınık Boyuna mensuptur. Devlete adını veren Selçuk Bey Göktürklerin yıkılmasından sonra Aral Gölü çevresi kurulan Oğuz Yabgu Devletinin Ordu komutanıydı. Bazı anlaşmazlıklardan dolayı Oğuz Yabgu devletinden ayrılan Selçuk Bey taraftarlarıyla Cent şehrine gelerek islamıyeti kabul etti (985) Cent şehrinde etrafında birçok kişiyi toplayan Selçuk Bey 1007’de …