Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
1881 yılına gelindiğinde dış borçları ödemekte zorlanan Osmanlı, Muharrem Kararnamesini yayınlamak zorunda kaldı. Bu kararname gereği Duyun-u Umumiye İdaresi kuruldu.
İçindekiler
Muharrem Kararnamesi
| Muharrem Kararnamesinin Tarihi: | 28 Muharrem 1299 (20 Aralık 1881) |
| Muharrem Kararnamesinin Adı nereden gelir? | Hicri takvimde Muharrem ayına geldiğinden bu isimle anılır. |
| Muharrem Kararnamesini Yayınlayan Padişah kimdir? | II. Abdülhamid |
| Muharrem Kararnamesinin Diğer Adı nedir? | Tevhid-i Düyun Kararnamesi |
| Muharrem Kararnamesi neticesinde kurulan kurum hangisidir? | Duyun-u Umumiye İdaresi |
Muharrem Kararnamesi Nedir? Kısaca
Osmanlı Devleti iç ve dış borçlarını ödemeyez hale gelince, alacaklıların baskısı neticesinde iki taraf arasında görüşmeler yapıldı, anlaşmanın nerticesinde padişah II. Abdülhamid tarafından mali kararlar yayınlandı. Buna Muharrem Kararnamesi denir.
Muharrem Kararnamesinin Önemi
Bu kararname ile Osmanlı dış borçların ciddi bir biçimde indirime gidilmiştir.
Muharrem Kararnamesi ile Duyun-u Umumiye idaresi kurulmuş, Osmanlı Devleti ekonomik bağımsızlığını kaybetmiştir.
Muharrem Kararnamesi Geniş Anlatım
Avrupalı alacaklı devletlerin temsilcileri ile Osmanlı Devleti temsilcileri bir komisyon oluşturaraktı. Bu komisyon devletin borçlarını ödeme şekillerini ve bu işlerin takibi için çalışmalar yapacaklardı. Osmanlı Devleti’ni bu komisyonda; Şura-i Devlet Reisi Server Paşa (Komisyon Başkanı), Maliye Nazırı Münir Bey (Üye), Divan-ı Muhasebat Reisi Çamiç Ohannes Efendi (Üye), Maliye Müsteşarı Vetendorf Bey (Üye), Hariciye Nazırı Hukuk Müsteşarı Geşher Efendi (Üye), Rusumat Müsteşarı Bertram Efendi (Üye) temsil edecekti.
Bu çalışma, Osmanlı Devleti açısından sıradan bir çalışma değil, hükümetin çok önem verdiği bir girişimdi. Bunun da kanıtı bu komisyona Osmanlı Hükümeti’nin, maliye ve bürokrasisinin en üst düzeydeki yetkilileri ile katılmasıdır.
İki taraf temsilcileri 1 Eylül 1881 günü başlayıp 28 Aralık 1881’e kadar ortak bir çalışma yaptılar. Toplamda 24 oturum yapıldı. Komisyonun toplantılarında Osmanlı Devleti’nin borçlarının miktarı, ödeme şekilleri, Rusum-ı Sitte İdaresi’nin durumu vb. konular tartışılmıştı.
Görüşmeler nihayetinde 2 taraf ortak bir metin üzerinde mutabık kaldılar. Bu metin hükümet tarafından bir kararname haline getirildi. Kararname, 20 Aralık 1881’de Padişah II. Abdülhamid tarafından İrade-i Seniyye olarak yayınlandı ve resmi bir nitelik kazanmış oldu. İrade-i Seniyye’nin yayın tarihi Hicri 28 Muharrem 1299 yılına rastladığından bu kararnameye Muharrem Kararnamesi denilmektedir. Kararname uyarınca Osmanlı Hükümeti’nin 219.938.559 Osmanlı lirası olan dış borcu indirime gidilerek toplam dış borç 141.505.309 lira olarak tespit edilmişti.
Tespit edilen borcun yönetimi için kararname gereği bir kurum oluşturuldu. Bu kuruma “Duyun-ı Umumiye-i Varidat-ı Muhassasa İdaresi,” kısaca “Duyun-ı Umumiye İdaresi” denilmiştir.
MAKALE TAVSİYESİ: 18. ve 19. Yüzyillarda Osmanli Borçlar Tarihine Bir Bakiş
