Abbasiler (750 – 1258)
Kurucusu: Ebu’l Abbas
Başkenti: Bağdat
Yönetim şekli: Saltanat
Fetihler azalmış, bilim ve sanat faaliyetleri artmıştır.
Arap milliyetçiliği yapmamışlar, tüm müslümanlara eşit davranmışlardır.
Halife Mansur döneminde, Yunan ve Hellenistik yapıtlar Arapçaya tercüme edilmeye başlandı.
Halife Harun Reşit, Abbasiler’e en parlak devirlerini yaşattı. Bağdat; bilim, kültür ve sanat merkezi haline geldi.
Halife Memun devrinde bilim ve sanat kapsamında gelişmeler devam etti. Tercüme çalışmalarına ağırlık verildi.
EK BİLGİ:
Devlet tercüme odaları olarak Akademiler kurdu. Bu müesseselere Beyt’ül Hikme ismi verilir.
Harun Reşid döneminde Bizans sınırında “Avasım” eyaleti kuruldu. Anadolu’da Tarsus’tan doğu yönüne uzanan bir hat boyunca kurulan bu şehirlere Türkler yerleştirilmiştir.
Halife Mustasım zamanında; Türklere büyük ehemmiyet verildi. En üst komutanlıklara bile çıkabilen bu komutanlar (Emirül Ümeralar) ara ara ayaklanarak bağımsız oldular.
Abbasiler döneminde Türkler büyük kitleler halinde müslüman oldu.
UYARI:
Emir’ul umeraların başkaldırması sonucu kurulan müstakil devletçiklere Tevaif’ul Müluk ismi verilir. Örneğin , Tolunoğulları, İhşitler ve Tahiriler
NOT:
751 Talas Savaşı akabinde Türk-Arap yakınlaşması başlamış ve Türkler Arap (Abbasi) ordularında vazife almaya başlamışlardır. Arap ordularında en üst komutanlık görevlerine yükselebilmişlerdir (Emirul Ümeralıklar). Zaman zaman da merkeze karşın ayaklanarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
UYARI:
Abbasi Devleti’nin yıkılış nedenlerinden birisi de kapsamlı yetkilerle donatılmış Emir’ül Ümeralar’ın ayaklanarak bağımsızlıklarını duyuru etmeleri olmuştur. Bu yapılanmanın sonucunda Abbasi Devleti hudutları içinde Tevaif’ul Müluk ismi verilen büyüklü-küçüklü devletçikler meydana çıkmış, bu da devletin parçalanmasında rol oynamıştır.
UYARI:
751 Talas Savaşı’ndan sonra Türkler Abbasi idaresinde yaygın olarak bulunmaya başladılar. Devlet, Türklerin kültürlerini koruyabilmeleri için , Türklere farklı kentler kurmuştur (Samarra). Mutasım zamanında , Türk kültürü İran kültüründen öne çıkmıştır.
Abbasiler özellikler 11. yüzyıldan itibaren önce Gaznelilerin sonrada Büyük Selçuklu Devleti’nin himayesi altına girdiler.
Abbasilere 1258 yılında Moğol Hülagü son verdi.