9. Sınıf tarih dersi Kabileden Devlete konu başlığının 3. alt başlığı olan İlk Devletlerde Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam özetini hazırlamaya çalıştık. MEB tarafından hazırlanan lise 1 tarih kitabı sağolsun biz tarih öğretmenlerinin bile kafasını karıştıracak türde olduğundan kazanımlar çerçevesinde kendi özetimizi çıkarmaya çalışacağız. Öncesinde İlk Devletlerde Gücün Meşruiyet Kaynağı ve İlk Siyasi Organizasyon Türleri Özeti konumuzu okumanız faydalı olacaktır.

İlk Devletlerde Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Medeniyetlerin askeri, sosyal ve ekonomik yapılarında yaşamış oldukları coğrafya etkili olmuştur.

Mezopotamya’da Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Mezopotamya’da Ekonomi: Mezopotamya’da ekonominin temeli tarıma dayanıyordu. Kuraklık ihtimaline karşı ürünler zigguratlarda depolanıyordu. Ürünleri depolarken kayıt altına alma gerekliliği yazının icadına zemin hazırlamıştı. Artan mallarını başka bölgelere satma çabaları ile başlayan ticaret Mezopotamya kültürünün başka coğrafyalara yayılmasına vesile oldu.

Mezopotamya’da Sosyal Yaşam; Halk soylular, din adamları ve köleler gibi sınıflara ayrılmıştı. Halkın coğunluğu çiftçilikle uğraşırken marangoz, çömlekçi mimar gibi pekçok meslek gurubu vardı.

Mezopotamya’da Askeri Hayat: Akadlar dünyada ilk defa düzenli orduyu kurdular. Sümerlerde eli silah tutan herkes askerdi. Süvari ve savaş arabası kullanıyorlardı.

Anadolu’da Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Anadolu’da Ekonomi: Urartular tarım, hayvancılık ve madencilik, Hititler ve Frigler tarım ve hayvancılık, Lidyalılar ve İyonyalılar ticaretle uğraşırdı. Lidyalılar Kral Yolu sayesinde çok refah bir hayat sürmüşler ve dünya tarihinde ilk defa parayı kullanmışlardır. Dokumacılık alanında ileri giden Firglerin tiftik keçisinin kılından yaptıkları tapates halıları meşhurdur.

Anadolu’da Sosyal Yaşam: Hitit toplumu; soylular, hürler, rahipler, köleler ve Namralardan oluşmaktaydı. Köleler sınıfında diğer uygarlılara göre daha insancıl yaklaşılıyordu. Borcunu ödeyen köleler hürler sınıfına geçebiliyordu.

Anadolu’da Askeri Hayat: Hitit ordusunun savaş arabaları meşhurdu. Dünya tarihinde ilk defa tımar sistemini (sahhan) uyguladılar. Lidyalılarda ordularında paralı asker kullandılar.

Anadolu Uygarlıklarında Sosyal ve Ekonomik Hayat ile ilgili başka bir yazımız için tıklayınız.

Yunanistan’da Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Yunanistan’da Ekonomi: Yunanistan dağlık bir araziye sahip olduğundan sınırlı şekilde tarım ve hayvancılık yapılabilmektedir. Bu sebeple Yunanlılar deniz ticaretine girişmiş ve koloniler kurmuşlardır.

Yunanistan’da Sosyal Yaşam: Halk soylular, rahipler, hürler ve köleler gibi sınıflardan oluşmaktaydı. Ölümden sonraki hayata inanış zayıf olduğundan rahipler önemli bir sınıf oluşturmuyordu. Köle nüfüsün en fazla olduğu Yunan şehir devleti (polis) Sparta idi.

Yunanistan’da Askeri Hayat: Dağlık yapısı sebebiyle siyasi birlik kurulamayan Yunanistan’da Atina’nın çok güçlü bir donanması, Sparta’nın çok güçlü bir kara ordusu vardı. Atina donanmasının güçlü olmasının sebebi kolonileri korumak iken, Sparta’nın güçlü bir kara ordusuna sahip olmasının sebebi monarşiyi korumak ve sayıları çok fazla olan köleleri baskı altında tutabilmekti.

Roma İmparatorluğu’nda Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Roma İmparatorluğu‘nda Ekonomi: Kurulduğu coğrafya gereği deniz ticaretine ve kolonizasyon faaliyetlerine yönelmiştir. Askerî zaferlerle geniş bir alana yayılmış ve buralardan elde edilen ganimet, vergi ve insan gücü sayesinde maddi imkânlara ulaşmıştır.

Roma İmparatorluğu‘nda Sosyal Yaşam: Halk patriciler, plebler ve köleler olmak üzere 3’e ayrılır. Patriciler yönetime katılan soylu Romalılardır. Plebler ise Roma’ya sonradan gelenlerdir.

Roma İmparatorluğu’nda Askeri Hayat: Ülke sınırları çok geniş olduğundan eyaletlere lejyonlar kurmuşlardır.

Mısır’da Askeri, Sosyal ve Ekonomik Yaşam

Mısır‘da Ekonomi: Nil nehri dolayısıyla temel geçim kaynağı tarımdır.

Mısır’da Sosyal Hayat: Halk; 1. Firavun ve ailesi, 2. Rahipler, Askerler, Katipler, 3. Şehirliler, 4. Köylüler ve 5. Köleler olmak üzere ayrılırdı. Rahipler insanları ölümden sonraki yaşama hazırladıklarından çok önemliydiler.

Mısır’da Askeri Hayat: Mısır Krallığı, donanımlı bir ordu kurmuş ve ülkesini genişleterek Mısır coğrafyasının dışındaki topraklar için savaşmıştır.

İlk Devletlerde Askerî, Sosyal ve Ekonomik Yaşam konulu özetimiz www.tarihportali.net tarafından hazırlanmıştır.