Tarih Portalı – Tarih Öğretmeni Tarih Portali
Kanuni döneminde 1534 yılında İran’ın kuzeyi ve Bağdat’a yapılan ve başarıyla sonuçlanan sefere Irakeyn Seferi veya 1. İran Seferi adı verilir.
| Seferin Tarihi: | 1533-1536 |
| 1. İran Seferinin yapıldığı bölge | Tebriz ve Bağdat |
| Seferin komutanları | Sadrazam Pargalı İbrahim Paşa ve Kanuni Sultan Süleyman |
Kanuni’nin Safeviler üzerine yaptığı seferleri bütün halinde görmek istesen buyur. Kanuni Dönemi Osmanlı-Safevi İlişkileri (Doğu Seferleri)
İçindekiler
Irakeyn Seferi Sebeplerinin Sebepleri
Yavuz Sultan Selim döneminde Çaldıran Savaşı ile Safevilere ağır bir darbe vurulsa da Safevi tehlikesi tam olarak ortadan kaldırılamamıştı.
Şah İsmail’in ölümünden sonra başa geçen Şah Tahmasb’ın Anadolu’da bazı beyleri kışkırtması, Almanya ve Avusturya ile ittifak girişimleri, iki devlet arasında yaşanan çatışmalar bu seferin önemli nedenleridir.
Bitlis Beyi Şeref Han Safevilere, İran beylerinden Olama Paşa Osmanlı’ya sığınmıştır.
Irakeyn Seferi Nedir?
Sadrazam İbrahim Paşa, Tebriz’i, Kanuni Bağdat’ı aldığı için bu sefere iki Irak seferi manasına gelen Irakeyn Seferi denir.
1533 İstanbul Antlaşması ile batı sınırını güvence altına alan Kanuni, Ekim 1533’te Sadrazam Makbul İbrahim Paşa’yı İran üzerine sefere gönderdi. Pargalı 6 Ağustos 1534’te Tebriz’i kolaylıkla ele geçirdi.
Haziran 1534’te yola çıkan Kanuni, Eylül ayında Tebriz’e vardı. Tüm çabalara rağmen Tahmasb Osmanlı ordusunun karşısına çıkacak cesareti göstermedi.
Bunun üzerine güneye yönelen Kanuni 28 Kasım 1534’te Bağdat’ı ele geçirdi. Kışı Bağdat’ta geçiren Kanuni, Tahmasb’ın karşısına çıkmaması üzerine İstanbul’a döndü. (Ocak 1536)
I. İran Seferinin Sonuçları
Irakeyn seferinin sonucunda; Van, Bağdat ve Tebriz Osmanlı topraklarına katıldı. (Tebriz daha sonra boşaltılmıştır.)
İpek yolunun kontrolü sağlanırken, Baharat Yolu’nun Basra güzergahında Osmanlı hakimiyeti kuruldu.
Bu sefer esnasında Fuzuli, Osmanlı hizmetine girmiş ve Kanuni’ye meşhur Bağdat Kasidesi’ni sunmuştur.
1.İran Seferi Sebepleri ve Sonuçları başlıklı yazımızın sonuna geldik. Şimdi birkaç soru ile konu tekrarı yapalım. Aşağıda ki sorulara tıkladığınızda cevapları altında gözükecektir.
1533-1536 tarihleri arasında Kanuni Sultan Süleyman ve veziriazamı Pargalı tarafından yapılmıştır.
1. İran Seferinde Kanuni Bağdat'ı, Sadrazam İbrahim Paşa Tebriz'i ele geçirdiğinden sefere Irakeyn denmiştir. Irakeyn iki Irak anlamına gelir.
Fuzuli, Irakeyn Seferi esnasında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı hizmetine girmiştir.
